Tổng thống Ai Cập Mohamed Morsi ngày 23-9 đã tới thành phố New York để chuẩn bị tham dự cuộc họp cấp cao Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc trước khi bắt đầu chuyến thăm chính thức Mỹ lầu đầu tiên. Chuyến công du của ông Morsi diễn ra vào thời điểm quá nhạy cảm khi làn sóng biểu tình bạo lực chống Mỹ trong thế giới Hồi giáo, kể cả Ai Cập, kể tù hôm 11-9 đến nay vẫn chưa dịu tắt, thậm chí có phần gay gắt, đẫm máu hơn.
Vậy mà trả lời phỏng vấn của Thời báo New York hôm 22-9, ông Morsi lại đưa ra những lời lẽ nắn gân, chỉ trích chính sách ngoại giao của Mỹ đối với thế giới A-rập. Ông cho rằng nước Mỹ cần thay đổi một cách căn bản chính sách ngoại giao của mình theo hướng tôn trọng nhiều hơn các giá trị của các quốc gia A-rập và đồng thời phải chân tình hỗ trợ thành lập nhà nước Palestine độc lập sau nhiều cơ hội bị bỏ lỡ. "Nước Mỹ nên phải tôn trọng lịch sử, tập quán và văn hóa của thế giới A-rập ngay cả khi chúng đối nghịch với các giá trị của phương Tây", ông Morsi nhấn mạnh. Ông hy vọng người Mỹ và dân A-rập "có thể cùng tồn tại hòa bình và chung sống hài hòa", nhưng cảnh báo Mỹ hãy chấm dứt dùng tiền thuế của dân mình ủng hộ các nhà độc tài bị nhân dân phản đối, hay hậu thuẫn chính quyền hiếu chiến Israel ức hiếp dân tộc Palestine chưa có nhà nước riêng. Khi được hỏi Washington có yêu cầu Cairo tôn trọng hiệp ước hòa bình đã ký kết với Tel Aviv năm 1978 hay không, ông Morsi chỉ tuyên bố Mỹ phải có "trách nhiệm đặc biệt" thực hiện cam kết thúc đẩy tiến trình hòa bình Trung Đông về đến đích.
Cùng với những phê bình trên, ông Morsi cũng lưỡng lự vai trò của Ai Cập là đồng minh của Mỹ. Ông cho rằng Ai Cập có là đồng minh của Mỹ hay không là tùy theo cách diễn giải của dư luận về hai chữ "đồng minh". Tổng thống Barack Obama trong cuộc trả lời phỏng vấn truyền hình mới đây cũng bất ngờ tuyên bố Mỹ không xem Ai Cập là đồng minh hay kẻ thù của mình, dù Washington mỗi năm viện trợ hơn 1,3 tỉ USD cho Cairo nhằm đảm bảo an ninh cho đồng minh đích thực Israel.
KIẾN HÒA (Theo Nytimes)
