Tình trạng các băng đảng ma túy lộng hành tại Mexico đang ở mức báo động. Tổng thống Felipe Calderon cuối tuần rồi phải thốt lên rằng bang duyên hải Veracruz “đã rơi vào tay” Zetas- một trong hai tổ chức tội phạm nguy hiểm nhất nước này (nhóm kia là Sinaloa). Trước nay, ông Calderon vẫn thường chỉ trích các chính phủ tiền nhiệm không có những biện pháp đủ mạnh nên tội phạm có tổ chức mới mặc sức tung hoành, nhưng đây là lần đầu tiên ông xác nhận nhà cầm quyền đã mất kiểm soát hoàn toàn đối với cả một bang.
Cựu Thống đốc Fidel Herrera Beltran (rời nhiệm sở cuối năm ngoái) bị qui trách nhiệm để xảy ra tình trạng trên. Trong nhiệm kỳ của ông này, bạo lực ít xảy ra ở Veracruz, nhưng nguyên nhân là do Zetas được tự do hoạt động chứ không phải lãnh đạo có tài cán gì. Cuối tháng 7 vừa qua, nhóm Sinaloa đã tung lên mạng Internet một video clip, trong đó tố cáo Beltran bảo kê cho đối thủ của chúng và thậm chí còn gọi ông này là “nhân vật số 1 của Zetas”. Một đối thủ của ông Beltran tên Miguel Angel Yunes mới đây cũng tố cáo ngài cựu thống đốc “đã trao cảnh sát vào tay các băng đảng tội phạm”.
Việc nhân viên công lực “đi đêm”với các băng đảng ma túy xảy ra khá phổ biến ở Mexico. Đầu tuần rồi, toàn bộ cảnh sát thành phố Linares thuộc bang Nuevo Leon đã bị bắt giữ do dính líu với tội phạm có tổ chức. Tình trạng cảnh sát hưởng hai đầu lương (một của chính phủ, một của băng đảng) không phải là hiếm. Trong khi đó, những cảnh sát chân chính thường xuyên bị bọn chúng đe dọa và nhiều vụ cảnh sát xin nghỉ việc tập thể đã xảy ra.
Nhậm chức vào cuối năm 2006, Tổng thống Calderon lập tức phát động cuộc chiến chống băng đảng với sự tham gia của cả quân đội. Trong thời gian qua, lực lượng an ninh đã bắt giữ hoặc tiêu diệt một số tên cộm cán, nhưng các vụ bạo lực lại gia tăng đáng kể với hơn 40.000 người chết và hàng chục ngàn người mất tích. Trước tình hình đó, hơn 20.000 nhà hoạt động xã hội, luật sư, học giả... tuyên bố sẽ kiện ông Calderon lên Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ở Hà Lan do những tổn thất về nhân mạng mà cuộc chiến chống ma túy gây ra, và đây sẽ là vụ kiện lớn nhất ICC từng thụ lý. Do vậy, trong bài phát biểu hôm 15-10, ông Calderon đã nhân cơ hội này “tự bào chữa” cho mình khi nói rằng “Nếu chúng ta không chống tội phạm có tổ chức, tôi dám chắc rằng chúng đã chiếm cả đất nước này”.
LÊ DÂN
