Thủ tướng đắc cử Narendra Modi của Ấn Độ vừa gửi lời mời tất cả các lãnh đạo còn lại của Hiệp hội hợp tác khu vực Nam Á (SAARC) gồm 8 quốc gia thành viên, trong đó có Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif đến tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của ông ngày 26-5 tới. Động thái chưa từng có này được xem là tín hiệu cho thấy tân lãnh đạo Ấn Độ có thiện chí hàn gắn mối quan hệ với các láng giềng.
Là nước đông dân nhất khu vực Nam Á nhưng Ấn Độ từ lâu có mối quan hệ khá trắc trở với các quốc gia láng giềng như Pakistan, Nepal và Bangladesh do nhiều bất đồng về tranh chấp lãnh thổ, chống khủng bố, thương mại, nhập cư và chia sẻ nguồn nước. Trong đó căng thẳng nhất là quan hệ với Pakistan. Vì vậy, nếu ông Sharif nhận lời mời thì đây sẽ là sự kiện đặc biệt đánh dấu bước ngoặt trong quan hệ giữa hai "kình địch" sở hữu vũ khí hạt nhân từng trải qua ba cuộc chiến kể từ khi Ấn Độ tuyên bố độc lập năm 1947. Quan hệ New Delhi - Islamabad càng thêm "sóng gió" kể từ sau cuộc tấn công khủng bố ở Mumbai năm 2008 khiến 166 người thiệt mạng và tác giả của vụ này được cho là các tay súng Pakistan. Dù từng thử nghiệm xây dựng quan hệ kinh tế và ngoại giao với nước láng giềng, Thủ tướng sắp mãn nhiệm Manmohan Singh hồi năm ngoái đã phải thốt lên rằng "Ấn Độ sẽ không thể có quan hệ bình thường với Pakistan".
Nhà phân tích chính sách ngoại giao C.Raja Mohan nhận định: "Về chính trị, việc mời các lãnh đạo khu vực là động thái thông minh. Là nước lớn nhất tại khu vực, Ấn Độ cần phải tiếp cận các láng giềng của mình". Ông Modi từng bày tỏ hy vọng đưa Ấn Độ trở thành "trụ cột" của Nam Á, giúp kết nối kinh tế và thương mại khu vực.
Ngoài ra, việc "hâm nóng" quan hệ với các thành viên SAARC ngay từ giai đoạn rất sớm cho thấy ông Modi muốn tăng cường tìm kiếm đồng minh để đối phó với đối thủ "truyền kiếp" Trung Quốc, quốc gia vừa xây dựng một quân cảng tại Sri Lanka, đang tham gia nâng cấp một cảng khác tại Bangladesh và hỗ trợ quân sự cho Pakistan. Và ông Modi được biết là người chỉ trích mạnh mẽ tham vọng bành trướng lãnh thổ của Bắc Kinh.
Kênh truyền hình CNN-IBN cho rằng rất có thể Thủ tướng Sharif sẽ không trực tiếp đến mà cử đại diện tham dự lễ nhậm chức của tân lãnh đạo Ấn Độ. Tuy nhiên, lời mời cao hơn mâm cỗ. Cử chỉ của ông Modi cũng đã thể hiện rõ mong muốn của chính quyền New Delhi cải thiện quan hệ với Islamabad và ông Sharif sẽ phải đáp lại thành ý này.
THUẬN HẢI (Theo Reuters, CNN, NYT)
