Cảnh “chợ chiều” tại Hội nghị ngoại trưởng Liên minh Địa Trung Hải. Ảnh: AFP

Hội nghị ngoại trưởng Liên minh Địa Trung Hải tại Cairo (Ai Cập) ngày 5-1 vừa qua đã kết thúc mà không có cuộc họp báo nhằm thông báo những vấn đề được thảo luận hay thống nhất. Điều này cho thấy cuộc họp đã thất bại. Hãng tin Pháp AFP mỉa mai rằng hội nghị chỉ là cơ hội để các ngoại trưởng “chụp hình lưu niệm và ăn tối” với nhau.

Mục tiêu của hội nghị là đưa ra chương trình nghị sự chuẩn bị cho cuộc họp thượng đỉnh lần thứ hai của liên minh, dự kiến được tổ chức vào tháng 6 tới tại Tây Ban Nha, nước đang giữ ghế chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu (EU). Thế nên, hội nghị này được kỳ vọng như là cơ hội để tái khởi động một liên minh đang “sống dở chết dở” kể từ khi được thành lập hồi tháng 7-2008. Tuy nhiên, hội nghị đã diễn ra trong bầu không khí đìu hiu, vì chỉ có lèo tèo 5 ngoại trưởng (Ai Cập, Tunisie, Jordanie, Tây Ban Nha và Pháp) trên tổng số 43 quốc gia thành viên tham dự. Mà cả 5 nước này đều mang đến hội nghị những toan tính riêng. Ngoại trưởng Pháp Bernard Kouchner sốt sắng tới Cairo vì liên minh này do Tổng thống Nicolas Sarkozy đề xuất. Mặt khác, do là nước sáng lập, Pháp muốn tìm cách giữ ghế đồng chủ tịch liên minh cùng với đại diện của EU là Tây Ban Nha. Tunisie thì hy vọng có thể thay thế Ai Cập làm đồng chủ tịch liên minh đại diện cho các nước Bắc Phi trong tương lai. Jordanie lại hăm hở chiếc ghế tổng thư ký liên minh như là đại diện cho khối A-rập. Còn Ai Cập là chủ nhà, nên ngoại trưởng nước này dù muốn dù không cũng phải có mặt.

Các nước A-rập khác từ chối lời mời đến Cairo một phần bởi họ tránh khả năng phải ngồi chung bàn với Ngoại trưởng Israel Avigdor Lieberman, vốn nổi tiếng là người tôn thờ chủ nghĩa dân tộc cực đoan, đồng thời nhằm bày tỏ sự phản đối hành động quân sự của Tel Aviv tại Dải Gaza cách đây một năm.

Theo một nhà ngoại giao châu Âu, các nước phía Nam Địa Trung Hải trước đây đồng ý tham gia liên minh của ông Sarkozy với hy vọng sẽ nhận được nhiều lợi ích về kinh tế và chính trị từ các thế lực hùng mạnh và giàu có trong EU. Một trong những mục tiêu của họ là làm sao buộc Israel phải chấp nhận một nhà nước Palestine độc lập và trả lại các vùng đất chiếm đóng sau cuộc chiến tranh năm 1967. Thế nhưng, mục tiêu này không chỉ không đạt được mà người Palestine lại tiếp tục bị quân đội Israel sát hại. EU ngoài miệng thì ủng hộ nguyện vọng của các nước A-rập nhưng lại không dám mạnh tay với Tel Aviv.

Xem ra, để Liên minh Địa Trung Hải vốn đang lỏng lẻo và nhạt nhẽo không “chết yểu” thì trước hết vấn đề hòa bình Trung Đông, cụ thể là cuộc xung đột giữa Israel và Palestine, cần được giải quyết rốt ráo. Nếu không, càng duy trì cái liên minh địa chiến lược đầy tham vọng này càng uổng phí, hoài công.

PHÚC GIA AN
(Theo AFP, Le Figaro, EFE)