Ngoại trưởng Mỹ gặp Tổng thống Gruzia tại Tbilisi ngày 10-7. Ảnh: Reuters

Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier ngày 17-7 đến Tbilisi và sau đó qua Abkhazia trước khi sang thăm Mát-xcơ-va. Ngoại trưởng Pháp Bernard Kouchner cũng thông báo sẽ sớm công du Gruzia và Nga trong vai trò chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu (EU). Cả hai chuyến đi này có chung mục đích là tháo ngòi nổ căng thẳng giữa Tbilisi và Mát-xcơ-va cũng như ngăn ngừa nguy cơ xảy ra xung đột quân sự giữa Gruzia và Cộng hòa Abkhazia đòi ly khai. Mặc dù trên danh nghĩa Đức và Pháp đại diện cho EU, nhưng hai nước này đồng thời cũng là thành viên quan trọng của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Vai trò ngoại giao của Đức và Pháp chắc hẳn sẽ diễn ra thuận lợi ở Nga vì hai nước này từng phản đối việc kết nạp Gruzia vào NATO theo yêu cầu của Mỹ hồi tháng 12 năm ngoái.

Theo các nhà phân tích, Đức và Pháp phải gấp rút cử phái đoàn ngoại giao đến Gruzia và Nga vì một tuần trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice “lỡ” chọc giận Nga khi nói rằng Mát-xcơ-va cần tham gia giải quyết tình hình bất ổn hiện nay ở Gruzia chứ không nên làm trầm trọng thêm. Bà Rice giải thích rằng phát biểu đó chỉ mang tính cá nhân, nhưng dư luận cho rằng Ngoại trưởng Mỹ “thêm dầu vào lửa” bởi Washington đang “chống lưng” cho Gruzia trong việc buộc Nga phải rút lực lượng gìn giữ hòa bình ra khỏi Nam Ossetia (cũng đang đòi ly khai) và Abkhazia. Mặt khác, Mát-xcơ-va cho rằng căng thẳng leo thang là do Washington muốn kết nạp Gruzia vào NATO, điều mà Nga coi là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của mình.

Phát biểu của bà Rice diễn ra đúng vào lúc khoảng 1.200 lính Mỹ và 800 binh sĩ Gruzia cùng với hàng trăm binh sĩ từ các nước Armenia, Azerbaijan và Ukraina bắt đầu cuộc tập trận mang tên Phản ứng nhanh 2008 kéo dài 3 tuần lễ tại một căn cứ quân sự gần Thủ đô Tbilisi. Nghe đâu Bộ Quốc phòng Mỹ bỏ ra tới 8 triệu USD để tổ chức cuộc “đánh trận giả” này nhằm khiêu khích Nga.

Theo các nhà quan sát, những động thái trên của Mỹ không phù hợp khi mà quan hệ Nga -Gruzia và giữa Gruzia với Abkhazia và Nam Ossetia chưa được cải thiện. Một khi ngòi nổ chưa được tháo gỡ thì Gruzia sẽ không thể yên ổn gia nhập NATO. Nên biết rằng Abkhazia có lực lượng phòng vệ khá hùng hậu, và chính quyền Abkhazia còn tuyên bố họ có thể đề nghị Nga ký một hiệp ước quân sự nhằm đảm bảo an ninh cho nước cộng hòa này trong trường hợp bị Gruzia tấn công.

Châu Âu có lẽ nhìn thấy mối hiểm họa khôn lường nếu không xoa dịu căng thẳng giữa Nga và Gruzia. Đây cũng là lý do Đức và Pháp chưa vội vàng ủng hộ Gruzia gia nhập NATO.

PHÚC NGUYÊN (Theo Moscow Times, THX, Atimes)