Sự bứt phá của TP Cần Thơ trong kỷ nguyên số phụ thuộc rất lớn vào khả năng thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (CĐS). Nhận thức rõ điều này, Cần Thơ không chỉ xem CĐS là một lựa chọn, mà là con đường bắt buộc để trở thành "thành phố số" dẫn đầu vùng ĐBSCL. Trên hành trình này, thành phố đang huy động sự tham gia của các bên liên quan để xây dựng chính quyền số, phát triển kinh tế số, xã hội số. Đồng thời, từng bước xây dựng nền tảng hạ tầng hiện đại và các cơ chế chính sách linh hoạt để kết nối mọi nguồn lực phục vụ quá trình CĐS.

Khai thác hạ tầng số

Theo Kế hoạch CĐS năm 2025, TP Cần Thơ đặt mục tiêu phát triển chính quyền số phục vụ hiệu quả người dân, doanh nghiệp và công tác chỉ đạo, điều hành của cơ quan nhà nước; phát triển kinh tế số lấy doanh nghiệp, sản phẩm và dịch vụ công nghệ số làm trọng tâm, trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng các ngành, lĩnh vực; phát triển xã hội số tạo điều kiện để người dân tiếp cận thuận lợi dịch vụ công, giáo dục đào tạo và tri thức. Phấn đấu đưa TP Cần Thơ nằm trong nhóm 10 địa phương dẫn đầu cả nước về CĐS. Hiện thực hóa các mục tiêu này, thành phố đã huy động được sự tham gia tích cực của các sở, ban, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Phòng Kinh doanh giải pháp, Viettel Cần Thơ, đơn vị chuyên hỗ trợ các giải pháp nhằm đáp ứng nhu cầu CĐS của thành phố.

Viettel là đơn vị tiên phong triển khai 5G thương mại tại TP Cần Thơ từ tháng 10-2024. Đến nay, Viettel đã có khoảng 500 trạm 5G, tập trung tại các khu vực trọng điểm. Về mức phủ sóng, hiện tại khu vực trung tâm đô thị đạt 90-95%, ngoài đô thị đạt 40-60% và đang tiếp tục mở rộng.

Theo Thượng tá Trần Văn Bình, Phó Giám đốc Viettel Cần Thơ, định hướng của Viettel tại Cần Thơ là hoàn thiện phủ sóng 5G toàn TP Cần Thơ trước năm 2027, tiến tới chuẩn bị thử nghiệm 6G giai đoạn 2028-2030. Theo đó, lộ trình cụ thể là đến hết năm 2025 phủ sóng rộng và chất lượng ổn định cho hầu hết khu vực đô thị và khu dân cư trên địa bàn thành phố đảm bảo mạng lưới 5G được sử dụng rộng rãi, phục vụ cho các nền tảng và ứng dụng kinh tế số, xã hội số. Giai đoạn 2026-2027, phủ sóng sâu rộng, chất lượng ổn định cho tất cả khu vực từ thành thị đến nông thôn, hình thành mạng 5G chuyên biệt cho các ngành công nghiệp, nông nghiệp, y tế, giáo dục. Giai đoạn từ năm 2028-2030, ứng dụng 5G nâng cao và thử nghiệm 6G với mục tiêu biến 5G thành nền tảng cho các dịch vụ kinh tế - xã hội số chuyên sâu và bắt đầu thử nghiệm công nghệ 6G. Đưa hoạt động kinh tế số phát triển mạnh mẽ, hạ tầng sẵn sàng cho thế hệ 6G, TP Cần Thơ trở thành "thành phố số" dẫn đầu vùng ĐBSCL. Từ năm 2030 trở đi thương mại hóa mạng 6G, đưa TP Cần Thơ trở thành "đô thị thông minh trung tâm vùng ĐBSCL", nơi mọi lĩnh vực được số hóa, kết nối và vận hành bằng trí tuệ nhân tạo trên nền 6G. 

Thời gian qua, phường Phú Lợi đạt nhiều kết quả nổi bật trong xây dựng chính quyền số và đô thị thông minh. 100% công chức sử dụng hộp thư công vụ, xử lý hồ sơ hoàn toàn trên môi trường điện tử; toàn bộ thủ tục hành chính đều cung cấp dịch vụ công trực tuyến, với hơn 91% hồ sơ được nộp trực tuyến. Phường đã triển khai lắp 63 camera an ninh hỗ trợ công tác kiểm tra về chấp hành an ninh trật tự và vệ sinh môi trường thông qua môi trường số, góp phần giảm thiểu lực lượng tuần tra, kiểm soát. Bên cạnh đó, phường phủ sóng 5G toàn địa bàn, cung cấp wifi công cộng tại Công viên 30 Tháng 4, Quảng trường Bạch Đằng và khu vực chợ trung tâm... phục vụ cho người dân truy cập miễn phí, mỗi địa điểm có thể hỗ trợ đăng nhập cho trên 1.000 người dùng cùng lúc.

Theo bà Trần Thị Hồng Vân, Phó Chủ tịch UBND phường Phú Lợi, Đảng ủy và UBND phường luôn xác định phương châm "lấy người dân làm trung tâm, dữ liệu là nền tảng, công nghệ là công cụ". Đồng thời thúc đẩy, hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển hạ tầng nâng cao chất lượng mạng Internet băng rộng cho khu vực vùng ven. Phường ưu tiên phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, CĐS lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ, y tế, giáo dục, nông nghiệp và du lịch...; hỗ trợ cơ sở kinh doanh ứng dụng các nền tảng số, hóa đơn điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt. Từng bước xây dựng chính quyền số chỉ đạo, điều hành thông minh với hệ thống camera, cảm biến môi trường, chiếu sáng và kết nối dữ liệu dùng chung; tập trung giải quyết các yêu cầu cấp bách như cải cách hành chính, xây dựng hạ tầng số, nâng cao chất lượng dịch vụ công.

Kết nối nguồn lực số

Theo GS.TS Trần Ngọc Hải, Phó Hiệu trưởng Đại học Cần Thơ, sự bứt phá của TP Cần Thơ trong kỷ nguyên số phụ thuộc sống còn vào khả năng thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS. Để làm được điều này, việc huy động và kết nối thành công trí tuệ tập thể của các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước là chìa khóa mang tính quyết định. Để xây dựng, kết nối và phát triển mạng lưới chuyên gia trong và ngoài nước phục vụ sự phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, thành phố cần tập trung vào 4 nhóm giải pháp chiến lược, bao gồm xây dựng nền tảng số "Cần Thơ Connect", hoàn thiện cơ chế chính sách linh hoạt, đa dạng hóa phương thức kết nối và phát huy vai trò trung tâm điều phối của Đại học Cần Thơ.

Để các giải pháp này đi vào thực tiễn, Đại học Cần Thơ kiến nghị UBND TP Cần Thơ giao nhiệm vụ cho một đơn vị đầu mối (có thể là Sở Khoa học và Công nghệ TP Cần Thơ) chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng một Đề án chi tiết về "Phát triển mạng lưới chuyên gia Cần Thơ giai đoạn 2025-2030". Quan tâm bố trí ngân sách nhà nước ban đầu để khởi động xây dựng và vận hành nền tảng số "Cần Thơ Connect". Đối với các sở, ban, ngành và doanh nghiệp chủ động, tích cực rà soát, xác định và công bố các "bài toán" thực tiễn, các thách thức của ngành, của đơn vị mình lên "Ngân hàng Thách thức" (khi nền tảng được hình thành) để làm cơ sở "đặt hàng" chuyên gia. Về phía Đại học Cần Thơ sẵn sàng huy động tối đa nguồn lực con người, cơ sở vật chất và mạng lưới học thuật của mình để làm nòng cốt, tiên phong trong việc xây dựng và phát triển mạng lưới này, đồng hành cùng thành phố vì một Cần Thơ phát triển năng động và sáng tạo.

Đại hội Đảng bộ TP Cần Thơ đã thống nhất 3 khâu đột phá tập trung. Đặc biệt ở khâu đột phát thứ nhất là đẩy mạnh thu hút, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS trong tất cả các lĩnh vực… Theo TS Nguyễn Khánh Tùng, Phó Bí thư chuyên trách Đảng ủy Các cơ quan Đảng TP Cần Thơ, có thể thấy, trong các trụ cột CĐS, kinh tế số đang trở thành một trong những động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng GRDP và nâng cao năng lực cạnh tranh của TP Cần Thơ. Với những tiềm năng sẵn có về hạ tầng số, nguồn nhân lực chất lượng cao cùng vai trò trung tâm vùng ĐBSCL, Cần Thơ đã đạt được những bước tiến nhất định trong CĐS và phát triển các mô hình kinh tế số trong thương mại, dịch vụ, logistics và nông nghiệp thông minh. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế như quy mô doanh nghiệp số nhỏ, mức độ ứng dụng công nghệ còn thấp, thiếu liên kết dữ liệu và khung chính sách hỗ trợ chưa đồng bộ.

TS Nguyễn Khánh Tùng đề xuất thời gian tới thành phố cần tập trung hoàn thiện thể chế và chính sách thúc đẩy kinh tế số, đầu tư mạnh cho hạ tầng dữ liệu mở và trung tâm điều hành thông minh, đẩy nhanh quá trình số hóa giao dịch và dịch vụ công, đồng thời phát triển nguồn nhân lực số chất lượng cao, xây dựng bộ tiêu chí giám sát định kỳ về kinh tế số giai đoạn 2026-2030. Song song đó, cần tăng cường hợp tác công - tư, hình thành các hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp số, tận dụng tối đa cơ hội từ chương trình CĐS quốc gia.

Bài, ảnh: MINH HUYỀN