Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt, ngoài đầu tư vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, vấn đề được nhiều doanh nghiệp (DN) quan tâm hiện nay là gây dựng niềm tin cho khách hàng. Trong đó, giải pháp truy xuất nguồn gốc (TXNG) đang được nhiều DN ứng dụng nhằm kiểm soát chặt chẽ, quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa từ khi sản xuất đến tay người tiêu dùng. Giải pháp này cũng được đông đảo người tiêu dùng ủng hộ bởi TXNG  giúp hạn chế tình trạng sản phẩm, hàng hóa kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ lưu thông trên thị trường.

Trợ lực cho DN

Bà Huỳnh Thiên Trang, Phó Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam chi nhánh ĐBSCL (VCCI ĐBSCL), nhấn mạnh: “Không DN nào muốn sản phẩm, dịch vụ của mình bị khách hàng hiểu nhầm, không phân biệt được với các sản phẩm giả mạo, kém chất lượng. Chính vì vậy, việc giúp khách hàng TXNG hàng hóa, sản phẩm hàng hóa đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN. Giải pháp TXNG mang lại 3 lợi ích cơ bản cho DN, nhà sản xuất, người tiêu dùng và cả cơ quan quản lý nhà nước. Đó là giúp DN quản lý chuỗi cung ứng để minh bạch thông tin sản phẩm thông qua các giai đoạn sản xuất, chế biến và phân phối; tạo sự yên tâm cho người tiêu dùng; giúp cơ quan quản lý nhà nước trong quản lý và kiểm soát hàng hóa trên thị trường”.

TXNG sản phẩm trà mãng cầu Kim Nhiên.

Tại TP Cần Thơ, việc hỗ trợ DN ứng dụng TXNG đang được chính quyền thành phố triển khai rộng rãi. Ông Trương Hoàng Phương, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Cần Thơ, cho biết: Thực hiện Đề án triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống TXNG trên địa bàn TP Cần Thơ giai đoạn 2021-2030, đến tháng 9-2024, thành phố có 265 chủ thể sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản, với 651 sản phẩm được cấp QR Code: trà mãng cầu Kim Nhiên (Công ty TNHH Chế biến nông sản Kim Nhiên), trà đông trùng hạ thảo (Hợp tác xã Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Giọt Phù Sa), Hapi chả viên thát lát - tôm (Công ty CP Thực phẩm Phạm Nghĩa), yến sào Tịnh Hoằng (Công ty TNHH Yến sào Tịnh Hoằng)… Hỗ trợ của thành phố tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy DN, tổ chức, cá nhân tăng cường ứng dụng TXNG. Đây cũng là định hướng quan trọng để nâng cao giá trị gia tăng, sức cạnh tranh của DN, thúc đẩy kinh tế địa phương.

Để hỗ trợ DN ứng dụng TXNG, các bộ ngành hữu quan và nhiều địa phương đã nỗ lực xây dựng và hoàn thiện khung khổ pháp lý liên quan. Theo đó, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với các bên có liên quan xây dựng và công bố 30 tiêu chuẩn quốc gia về TXNG. Trong tháng 3-2024, Bộ cũng ban hành Thông tư số 02/2024/TT-BKHCN quy định về quản lý TXNG sản phẩm, hàng hóa. Văn bản này yêu cầu các DN thực hiện TXNG hàng hóa khi xây dựng dữ liệu phải đảm bảo tối thiểu 10 thông tin cơ bản về tên đơn vị sản xuất, hình ảnh sản phẩm, địa chỉ… Thông tin này được in mã gắn trên bao bì sản phẩm và được kết nối với cổng thông tin TXNG sản phẩm, hàng hóa quốc gia sẽ tạo thuận lợi cho người tiêu dừng tra cứu, đối chiếu…

Tạo thuận lợi ứng dụng TXNG

TXNG là xu hướng tất yếu buộc DN phải thực hiện để đáp ứng yêu cầu từ người tiêu dùng, đối tác trong nước lẫn xuất khẩu. Tuy vậy, TXNG vẫn còn khá mới mẻ với nhiều DN, nên việc tập huấn, tuyên truyền rộng rãi là hết sức cần thiết. Mới đây, tại TP Cần Thơ, Viện Phát triển DN (VCCI ĐBSCL), Cục Sở hữu trí tuệ tại TP Hồ Chí Minh phối hợp cùng với Công ty CP Công nghệ chống giả Việt Nam (ACTIV) tổ chức chương trình đào tạo Nâng cao năng lực cạnh tranh cho DN dựa trên tài sản trí tuệ và TXNG sản phẩm. Các chuyên gia hàng đầu về TXNG đã thông tin đến DN các quy định pháp luật về TXNG sản phẩm, hàng hóa; áp dụng các công nghệ và phương pháp TXNG tiên tiến, nâng cao độ tin cậy của sản phẩm và gia tăng giá trị thương hiệu của hàng hóa trên thị trường; sử dụng tài sản trí tuệ và TXNG như những công cụ chiến lược để cải thiện chất lượng sản phẩm, tăng cường lòng tin của khách hàng và mở rộng thị trường.

UBND TP Cần Thơ vừa ban hành Kế hoạch số 217/KH-UBND triển khai áp dụng và quản lý hệ thống quản lý TXNG sản phẩm, hàng hóa TP Cần Thơ giai đoạn 2024-2030. Qua đó, nhằm duy trì hoạt động của phần mềm hệ thống quản lý TXNG sản phẩm, hàng hóa, đảm bảo vận hành ổn định, thông suốt, đảm bảo tính đồng bộ kết nối với cổng thông tin TXNG quốc gia. Ðồng thời, đẩy mạnh ứng dụng TXNG vào trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của các tổ chức, DN, cá nhân nhằm đảm bảo chất lượng, tính an toàn, công khai, minh bạch các thông tin của sản phẩm, hàng hóa trên thị trường. Theo đó, giai đoạn 2024-2025, thành phố nâng cao và duy trì sự ổn định của toàn bộ hệ thống quản lý TXNG sản phẩm, hàng hóa TP Cần Thơ, phát triển hạ tầng kỹ thuật cần thiết, đảm bảo khả năng tương tác, trao đổi dữ liệu TXNG 24/7; tối thiểu 30% các tổ chức, DN, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh các sản phẩm hàng hóa thuộc nhóm bắt buộc TXNG, nhóm sản phẩm ưu tiên TXNG theo hướng dẫn của bộ, ngành chức năng hoặc theo yêu cầu của địa phương tham gia, áp dụng, vận hành hệ thống quản lý TXNG sản phẩm, hàng hóa TP Cần Thơ.

Các DN chuyên cung ứng giải pháp công nghệ, phần mềm cũng nhạy bén cho ra đời và mang đến DN nhiều giải pháp về TXNG. TS Trịnh Mạnh Tuyên, Cố vấn công nghệ của ACTIV, cho biết: “Công ty cung cấp gói giải pháp TrueData. Đây là giải pháp kết hợp giữa tem chip RFID và trí tuệ nhân tạo (AI) cùng Blockchain để ghi nhận, lưu trữ và quản lý thông tin sản phẩm. Trong đó, công nghệ RFID có chức năng thu thập dữ liệu tự động; AI sẽ xử lý và phân tích dữ liệu nhận được từ RFID, từ đó kịp thời phát hiện và cảnh báo nếu phát hiện hàng giả, hàng nhái; Blockchain tăng cường tính bảo mật và bảo đảm an toàn cho hệ thống và đảm bảo tính nhất quán, chính xác của dữ liệu… Như vậy, với khả năng theo dõi từng bước của quá trình sản xuất và cung ứng, với TrueData các DN có thể kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng tên thương hiệu của mình”. ACTIV cũng vừa ra mắt văn phòng đại diện tại phường Long Hòa, quận Bình Thủy. Văn phòng đi vào hoạt động sẽ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cao của khách hàng là DN, cơ quan, tổ chức ở vùng ĐBSCL trong việc kiểm tra và xác minh nguồn gốc sản phẩm một cách nhanh chóng nhất, thay vì phải đi TP Hồ Chí Minh hay Hà Nội như hiện nay.

Bài, ảnh: MỸ THANH