Cựu Tổng thống Bill Clinton cùng hai nữ phóng viên lên máy bay về nước ngày 5-8. Ảnh: KCNA

Chuyến đi bất ngờ đến CHDCND Triều Tiên ngày 4-8 của cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton đã mang lại kết quả thiết thực khi Bình Nhưỡng quyết định “ân xá đặc biệt” và phóng thích ngay lập tức hai nữ nhà báo Mỹ Laura Ling (gốc Trung Quốc) và Euna Lee (gốc Triều Tiên) vừa bị phạt 12 năm lao động cưỡng bức vì tội “xâm nhập biên giới trái phép” và “có các hành động thù địch”. Ông chủ cũ của Nhà Trắng là vị khách quan trọng nhất từ Mỹ đến Triều Tiên kể từ sau chuyến thăm Bình Nhưỡng của cựu Ngoại trưởng Madeleine Albright năm 2000. Chuyến đi này, theo người phát ngôn Nhà Trắng Robert Gibbs, là một “sứ mạng nhân đạo cá nhân” của ông Clinton chứ không liên quan gì đến các vấn đề quốc gia đại sự. Tuy nhiên, báo giới Mỹ cho biết sứ mạng của ông Clinton đã nhận được sự đồng ý của Nhà Trắng và nó được bí mật dàn xếp trong nhiều tuần lễ.

Dù giới lãnh đạo Mỹ phủ nhận vai trò ngoại giao của ông Clinton trong chuyến đi vừa rồi nhưng tuyên bố của Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) lại cho biết một sự thật khác. Theo KCNA, ông Clinton đã xin lỗi Chủ tịch Kim Jong-il về những hành động xâm phạm của hai phóng viên Mỹ, và chuyển lời “thỉnh cầu miệng” của Washington mong Bình Nhưỡng ân xá họ vì lý do nhân đạo. Đặc biệt, KCNA cho biết cựu tổng thống Mỹ và ông Kim Jong-il đã có cuộc thảo luận “thân tình và sâu sắc” về những vấn đề đang diễn ra giữa hai nước, và “nhất trí tìm kiếm giải pháp thông qua đàm phán”.

Theo các nhà phân tích, sự khoan dung của Chủ tịch Kim Jong-il có thể mở ra cánh cửa đối thoại trực tiếp giữa Triều Tiên và Mỹ về chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng. Sự kiện này khiến người ta liên tưởng tới việc cựu Tổng thống Jimmy Carter đến Bình Nhưỡng hồi năm 1994 giữa lúc hai nước cũng đang căng thẳng về vấn đề hạt nhân. Chuyến đi của ông Carter lúc đó bị coi là vô ích và thậm chí bị cáo buộc là làm giảm vị thế của Mỹ trước Triều Tiên. Thế nhưng, nó đã giúp đóng băng chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng và cho phép các thanh sát viên quốc tế trở lại làm việc. Ông Carter và ông Clinton đều là người của đảng Dân chủ nên có lẽ cả hai có cùng mục tiêu là giúp các nhà lãnh đạo Dân chủ đang cầm quyền. Do vậy, có thể ông Clinton đang đi lại con đường mà ông Carter từng đi cách đây 15 năm, có khác chăng là vị thế của ông Clinton có vẻ mạnh hơn vì ông còn là phu quân của đương kim Ngoại trưởng Hillary Clinton.

PHÚC GIA AN
(Theo BBC, Guardian, Reuters, AFP)