Quốc hội Mỹ vẫn bế tắc về giải pháp đối phó nguy cơ khủng hoảng nợ, đặc biệt là khi các nghị sĩ Cộng hòa (chiếm đa số Hạ viện) hôm 27-7 không thể tập hợp đủ số phiếu cần thiết để thông qua dự luật nâng trần nợ công khẩn cấp trước thời hạn chót vào tuần tới. Đối mặt với tình thế mà báo Guardian (Anh) gọi là “cuộc nổi loạn” của các chính khách cứng rắn trong nội bộ đảng Cộng hòa, Chủ tịch Hạ viện John Boehner phải tức tốc viết lại dự luật do ông đề xuất hồi đầu tuần này yêu cầu cắt giảm 3.000 tỉ USD chi tiêu của chính quyền liên bang.
Ông Boehner hy vọng dự luật mới sẽ sớm được thông qua sau khi buộc phải hủy cuộc bỏ phiếu dự kiến do thiếu số lượng nghị sĩ ủng hộ. Ông Boehner cần đảm bảo 217 phiếu để dự luật của ông được thông qua, một công việc khó khăn sau khi Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) đưa ra báo cáo cho rằng dự luật của thủ lĩnh đảng Cộng hòa sẽ chỉ giảm thâm hụt khoảng 850 tỉ USD, chứ không phải 1.200 tỉ USD như ông dự tính. Trong khi đó, các nghị sĩ cứng rắn của Cộng hòa, mà quyết liệt nhất là các thành viên siêu bảo thủ có chân hoặc nhận được sự hậu thuẫn của đảng Trà (Tea Party) một phong trào nổi tiếng chống chính quyền Obama, đang yêu cầu phải cắt giảm chi tiêu mạnh hơn. Tuy nhiên, ngay cả khi dự luật được thông qua, thủ lĩnh đảng Dân chủ tại Thượng viện Harry Reid đã nói là Thượng viện sẽ bác bỏ và Tổng thống Barack Obama cũng tuyên bố sẽ phủ quyết dự luật đó. Đảng Dân chủ muốn Quốc hội thông qua giải pháp “cân bằng” vừa nâng trần nợ công, cắt giảm chi tiêu, đồng thời tăng thuế đối với người giàu.
Hãng tin Anh Reuters cho rằng khủng hoảng nợ là “phép thử lớn” đối với ông Boehner. Tháng 11 năm ngoái, đảng Trà giúp đưa ông Boehner trở thành Chủ tịch Hạ viện, trở thành chính khách Cộng hòa quyền lực nhất nước Mỹ, khiến ông chịu ơn đảng Trà. Thế nhưng, trước tình hình hiện nay, ông phải chống lại giải pháp “không nhân nhượng” mà đảng Trà chủ trương. Ông Boehner nói với phe bảo thủ: “Hãy nghe này, đã đến lúc phải làm những gì có thể để cứu nước Mỹ”. Boehner và những người ủng hộ đang xúc tiến kế hoạch kêu gọi nâng giới hạn nợ công 2 giai đoạn cùng với cắt giảm chi tiêu.
Một số thành viên đảng Trà lập tức chỉ trích ông Boehner. Judson Phillips, một trong những người sáng lập đảng Trà, viết trên blog riêng hôm 27-7 rằng: “Boehner phải ra đi. Chúng tôi cần chủ tịch Hạ viện là một thủ lĩnh. Chúng tôi cần ai đó can đảm và có tầm nhìn. Boehner không có những phẩm chất đó. Ông ấy không phải là thủ lĩnh”. Ông Phillips cáo buộc “Boehner lại đầu hàng” vì thúc đẩy kế hoạch mới thay vì giữ dự luật “cắt giảm và cân bằng”. Trong cuộc bỏ phiếu không chính thức thông qua mạng Internet, 81,5% các thành viên đảng Trà nói họ không hài lòng với Chủ tịch Hạ viện và 71,1% nói họ muốn thay thế Boehner.
Nếu không thể lèo lái Hạ viện tiến tới gói giải pháp ngăn vỡ nợ, ông Boehner cũng sẽ bị đảng Dân chủ chỉ trích vì đang đẩy đất nước vào khủng hoảng. Tình huống này còn tạo cơ hội cho Dân chủ công kích Cộng hòa, chiếm lợi thế trong cuộc bầu cử 2012.
Rõ là, ông Boehner đi đường nào cũng khó!
THIÊN QUỐC (Theo Guardian, Reuters)
