Ngày 18-10, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã tới Thổ Nhĩ Kỳ để giục giới chức quốc gia này ngăn chặn làn sóng người di cư tràn vào châu Âu, mà chủ yếu là nước Đức.

Chuyến đi của bà Merkel diễn ra sau khi một chính khách thân với đảng Dân chủ Thiên chúa giáo cầm quyền ở Đức cùng 4 người khác bị tấn công bằng dao dẫn tới thương tích nặng nề. Được biết bà Henriette Reker, ứng viên sáng giá cho chức thị trưởng Cologne, là người lâu nay tích cực giúp đỡ dân tị nạn. Kẻ tấn công đã bị bắt giữ ngay tại hiện trường và khai rằng có "động cơ chủng tộc" trong hành động của mình, trong khi cảnh sát khẳng định đây là "hành động chính trị". Thủ tướng Merkel nói bà bị sốc trước vụ việc.

Kể từ đầu năm đến nay đã có hơn 630.000 người Trung Đông và châu Phi chạy trốn chiến tranh hoặc nghèo đói vượt Địa Trung Hải đến Liên minh châu Âu (EU), và hầu hết đều muốn định cư ở nền kinh tế số 1 châu lục. Chính phủ Đức dự kiến sẽ có tới 1 triệu người tị nạn đến nước này trong năm nay.

Làn sóng người di cư liên tục đổ vào Đức đang khiến chính quyền nước này đau đầu. Dấu hiệu bất ổn đã xuất hiện trong những tuần gần đây với các cuộc biểu tình của các nhóm cực đoan cánh hữu và thậm chí cả cánh tả. Do vậy, hơn bất kỳ nhà lãnh đạo EU nào, bà Merkel phải xông xáo để tìm giải pháp. Để đến được EU, người di cư đa phần là vượt biển từ Thổ Nhĩ Kỳ tới Hy Lạp. Hôm 17-10 lại có thêm 12 người thiệt mạng vì chìm tàu trên hành trình nguy hiểm này.

Lãnh đạo 28 quốc gia thành viên EU tại hội nghị thượng đỉnh hồi tuần rồi đã cơ bản nhất trí sẽ hỗ trợ Ankara ít nhất 3 tỉ euro để nước này chăm sóc cho hơn 2 triệu người tị nạn, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ tới EU cũng như tăng tốc cuộc đàm phán gia nhập EU của Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ dường như chưa mấy hài lòng với những hứa hẹn đó. Bằng chứng là hôm 16-10, Tổng thống nước này Recep Tayyip Erdogan, người cho biết Ankara đã chi 8 tỉ USD lo cho người tị nạn, vẫn còn châm chọc EU. "Họ thông báo sẽ tiếp nhận 30.000-40.000 người tị nạn, và sau đó họ được đề cử giải Nobel. Chúng tôi đang gánh 2,5 triệu người tị nạn mà không ai đoái hoài đến", ông phàn nàn. Theo AFP, bình luận của lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ là nhắm vào Thủ tướng Đức, bởi bà Merkel hồi tháng trước từng được xem là ứng viên sáng giá cho giải Nobel hòa bình, mà phần lớn là nhờ vào chính sách mở cửa đối với người di cư. Ngoài ra, Tổng thống Erdogan còn chất vấn: "Nếu không thể giải quyết cuộc khủng hoảng di cư mà không có Thổ Nhĩ Kỳ, tại sao không cho Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập EU?". Phát biểu trước khi tới Thổ Nhĩ Kỳ, Thủ tướng Đức khẳng định Berlin sẵn sàng cân nhắc đề nghị Brussels tăng hỗ trợ về tài chính cho Ankara.

Theo Bloomberg, chuyến đi của bà Merkel diễn ra vào thời điểm khá nhạy cảm. Đó là Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tổ chức bầu cử quốc hội trước thời hạn vào ngày 1-11 tới, nên sự có mặt của Thủ tướng Đức ở đây có thể bị diễn dịch là ủng hộ đảng Công lý và Hòa bình của ông Erdogan. Thật ra, lâu nay EU luôn chỉ trích ông này dùng thủ thuật để loại bỏ các nhân vật đối lập và thâu tóm quyền lực. Ông Erdogan làm Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 2003 đến 2014, và trở thành một Tổng thống đầy quyền lực từ tháng 8 năm ngoái chứ không chỉ mang tính nghi thức như những người tiền nhiệm.

QUỐC KHÁNH