Thời báo New York của Mỹ ngày 26-5 cho biết nhiều tài liệu thu được tại “sào huyệt” của Osama bin Laden ở Abbottabad (Pakistan), nơi y bị tiêu diệt hôm 2-5, cho thấy thủ lĩnh al-Qaeda và thân tín của y đã bàn thảo một thỏa thuận với Pakistan, theo đó al-Qaeda sẽ hạn chế thực hiện các vụ tấn công ở nước này, để đổi lấy sự bảo vệ bên trong Pakistan. Tuy nhiên, theo Thời báo New York, các tài liệu ấy chỉ dừng lại ở mức “thông tin trao đổi giữa bin Laden với các chỉ huy cấp cao của al-Qaeda trong năm qua”, chứ chưa có bằng chứng nào cho thấy sự mặc cả hay “bắt tay” giữa bin Laden và giới chức Pakistan.
Ấy vậy mà các quan chức Mỹ vẫn cho rằng dù chỉ ở “giai đoạn thảo luận”, nhưng điều đó cho thấy bin Laden nghĩ là ý tưởng của họ có thể nhận được một vài sự ủng hộ bên trong lực lượng an ninh quốc gia của Pakistan. Đáp lại, Islamabad khẳng định các cuộc bàn bạc giữa bin Laden và thuộc hạ của y là bằng chứng cho thấy không có thỏa thuận nào cho phép bin Laden ẩn náu ở Abbottabad như các quan chức Mỹ hoài nghi.
Những thông tin mới được đưa ra khi các quan chức Mỹ thông báo Pakistan đã cho phép Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) đưa một nhóm nhân viên pháp lý tới lục soát nơi trú thân của bin Laden ở Abbottabad, theo tiết lộ của báo Bưu điện Washington hôm 26-5. Thời báo New York cho rằng đây có thể là hành động biểu tượng chứ không có gì quan trọng, vì chính quyền Mỹ không mấy lạc quan nhóm này có thể tìm thấy đường hầm bí mật hoặc những manh mối có thể truy lần ra thông tin mới về các hoạt động của al-Qaeda.
Thời báo New York nhận định ít ra là ở vẻ bề ngoài, các quan chức Mỹ và Pakistan muốn thể hiện họ nỗ lực giảm căng thẳng trong mối quan hệ giữa hai nước.
Còn thực tế thì theo Thời báo Los Angeles, hai nước đã mất niềm tin lẫn nhau rất sâu sắc. Trong động thái mới đây, Islamabad đã yêu cầu Washington giảm quân số làm công tác huấn luyện (hiện khoảng 200 người) và tiến tới đóng cửa 3 trung tâm liên lạc tình báo quân sự của Mỹ ở Pakistan. Động thái này có thể gây khó khăn cho Mỹ trong nỗ lực truy quét các phần tử nổi dậy ẩn náu ở những khu vực giáp giới Afghanistan. Các trung tâm liên lạc này, một ở Quetta và hai ở Peshawar, là “tuyến lưu thông” chính giúp Mỹ trao đổi hình ảnh vệ tinh, dữ liệu mục tiêu và thông tin tình báo với các lực lượng Pakistan nhằm tiến hành các hoạt động chống quân nổi dậy. Các đơn vị đặc nhiệm của Mỹ phụ thuộc vào 3 cơ sở này để phối hợp hoạt động ở cả hai bên biên giới. Theo các quan chức Mỹ, hiện các đơn vị của Mỹ đang rút khỏi 3 địa điểm trên để đóng cửa các trung tâm theo yêu cầu của Pakistan.
Mặc dù mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ Pakistan đang hục hặc, nhưng các nhà phân tích cho rằng hai nước này vẫn cần hợp tác lẫn nhau vì lợi ích của đôi bên. Tuy nhiên, mối quan hệ ấy rõ ràng đang trong cảnh “đồng sàng dị mộng” với nhiều sự nghi kỵ lẫn nhau.
N. MINH (Theo NYT, LA Times, Guardian)
