Phát biểu trên đài truyền hình quốc gia hôm 30-7, Tổng thống Venezuela Hugo Chavez nói rằng ông rất buồn khi phải bỏ ra mấy tiếng đồng hồ để “cân nhắc các kế hoạch chiến tranh”chống Colombia. Ông cũng cho biết vừa triển khai bộ binh, đặc nhiệm và không quân tới khu vực biên giới để sẵn sàng ứng phó mọi tình huống, bởi “Uribe có thể làm mọi chuyện trong những ngày cuối cùng này” (Alvaro Uribe là tổng thống sắp mãn nhiệm của Colombia, người thường xuyên đấu khẩu kịch liệt với ông Chavez). Ông cũng cáo buộc máy bay Colombia hôm 29-7 đã xâm phạm không phận Venezuela. Tuy nhiên, ông Chavez sau đó lại dịu giọng thổ lộ rằng ông muốn hòa bình và hy vọng có thể thương lượng với tổng thống đắc cử Juan Manuel Santos của Colombia sau khi ông này nhậm chức vào ngày 7-8 tới. Trong mối quan hệ với Venezuela, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Santos được cho là mềm dẻo và thực dụng hơn so với người tiền nhiệm.
Quan hệ giữa hai nước láng giềng này lâu nay trong tình trạng “cơm không lành, canh không ngọt”, chủ yếu do chính quyền Bogota thân Mỹ trong khi ông Chavez thì quyết liệt chống Washington. Bang giao giữa họ càng căng thẳng hơn khi cuối năm ngoái Colombia đồng ý cho Mỹ thiết lập 7 căn cứ quân sự bất chấp sự phản đối dữ dội của Venezuela. Và việc Tổng thống Uribe hồi trung tuần tháng 7 trưng ra “bằng chứng” cho thấy Venezuela dung dưỡng 1.500 phiến quân Colombia, điều mà Caracas khẳng định là hoàn toàn bịa đặt và giả mạo, đã như giọt nước làm tràn ly. Hai bên lần lượt triệu hồi đại sứ tại thủ đô của nhau và Venezuela đã chính thức cắt đứt quan hệ với Colombia từ ngày 22-7, đồng thời đặt quân đội trong tình trạng báo động cao nhất trên toàn tuyến biên giới giữa hai nước.
Từ đó tới nay, chưa thấy Bogota động binh hay răn đe gì, nhưng ông Chavez lại liên tục cảnh báo về khả năng Colombia với sự hậu thuẫn của Mỹ sẽ tấn công Venezuela. Đơn cử như hôm 25-7, ông khẳng định có tin tình báo cho thấy khả năng nước này bị tấn công đang ở mức cao nhất từ trước tới nay. Ông dọa sẽ đáp trả mãnh liệt và ngừng xuất khẩu dầu sang Mỹ (năm ngoái Mỹ nhập lượng dầu thô trị giá hơn 27 tỉ USD từ Venezuela) nếu xảy ra xung đột quân sự.
Tuy tỏ thái độ cứng rắn như vậy nhưng hầu như trong phát biểu nào ông Chavez cũng để ngỏ khả năng cải thiện quan hệ với chính quyền sắp tới ở Colombia. Ngoại trưởng Nicolas Maduro và Đại sứ Venezuela tại Liên Hiệp Quốc Jorge Valero cũng thế.
Vì vậy, không lạ khi có ý kiến cho rằng quan hệ giữa Venezuela và Colombia tuy rất căng thẳng nhưng chưa đến mức sắp xảy ra chiến tranh như lời Tổng thống Chavez, và động thái vừa đấm vừa xoa của Caracas có thể chỉ là “đòn gió” nhằm thăm dò lập trường của tân Tổng thống Santos cũng như trả đũa ông Uribe lần cuối.
LÊ DÂN
