Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 4-10 đã phải xin lỗi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan xung quanh bình luận của ông tại Đại học Harvard 2 ngày trước đó, đại ý rằng Thổ Nhĩ Kỳ cùng một số nước A-rập từng tài trợ và vũ trang cho các tay súng người Sunni tại Syrie như nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng hay Mặt trận al-Nusra. Dĩ nhiên là ông Biden cũng không quên “xoa dịu” bằng cách nhấn mạnh vai trò hết sức quan trọng của Ankara trong cuộc chiến chống IS.

Trong khi đó, Thứ trưởng Ngoại giao Syrie Faisal Mekdad cùng ngày đã chỉ trích quyết định của Ankara tham gia liên minh quốc tế chống IS là “một vụ lừa đảo lớn”. Theo ông Mekdad, Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ “là cha đẻ thực sự của chủ nghĩa khủng bố, họ hỗ trợ chứ không chống lại chủ nghĩa khủng bố”, dẫn chứng rằng các nhóm được thành lập ở Thổ Nhĩ Kỳ với cái tên “phe đối lập Syrie” nhưng sau này lại bắt tay với al-Qaeda, như IS và Mặt trận al-Nusra.

Phát biểu của ông Mekdad được đưa ra 2 ngày sau khi Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ cho phép chính phủ nước này triển khai quân đội tham chiến tại Iraq và Syrie, hoặc cho phép các lực lượng nước ngoài sử dụng lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ để thực hiện các chiến dịch quân sự chống IS trong thời hạn một năm. Thứ trưởng Mekdad chỉ trích quyết định cho phép các hành động quân sự xuyên biên giới là hiếu chiến và vi phạm luật pháp quốc tế. Theo ông, với quyết định này, Ankara đang âm mưu tấn công Syrie dưới chiêu bài chống IS. Có thể do tránh bị Damas qui kết là xâm lược nên đến nay quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vẫn án binh bất động dù thị trấn chiến lược Kobani của Syrie nằm sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ sắp rơi vào tay IS.

Việc Thổ Nhĩ Kỳ và không ít quốc gia A-rập trong liên minh quốc tế chống IS trước đây vì tranh giành ảnh hưởng trong khu vực, lý do giáo phái hoặc bảo vệ các lợi ích của mình mà hỗ trợ một số nhóm thánh chiến là sự thật. Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif gọi đây là “Liên minh ăn năn”, bởi theo ông nhiều nước thành viên bằng cách này hay cách khác từng tạo điều kiện cho việc hình thành, lớn mạnh và bành trướng của IS. Đây rõ ràng là một trở ngại đối với nỗ lực quốc tế tiêu diệt IS mà Mỹ đang dẫn dắt.

LÊ DÂN