Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi ngày 7-7 đã tới Thủ đô Maputo, bắt đầu chuyến công du 4 nước châu Phi nằm trên hành lang vận tải Ấn Độ Dương gồm Mozambique, Nam Phi, Tanzania và Kenya. Bộ Ngoại giao Ấn Độ đánh giá những quốc gia trên là "láng giềng hàng hải" và là "cửa ngõ kinh tế" cho các nhà buôn Ấn Độ đi tới các nước châu Phi xa xôi.
Về tiềm lực hợp tác, Mozambique được dự báo sẽ sớm trở thành nước xuất khẩu khí đốt thiên nhiên lớn thứ ba thế giới, chỉ sau Qatar và Úc, trong khi Ấn Độ phụ thuộc 80% nguồn cung ứng năng lượng nhập khẩu. Nam Phi thì có hơn một triệu công dân gốc Ấn Độ, chưa kể con số này ở Kenya và Tanzania lần lượt là 80.000 và 50.000 người.
Ấn Độ lại có mối quan hệ tự nhiên và truyền thống tốt đẹp với châu Phí nói chung và 4 nước trên nói riêng. Kim ngạch thương mại hai bên đạt 70 tỉ USD năm 2014. Với vị thế như vậy, tháng 10-2015, Ấn Độ đã tiếp đón hơn 40 nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo chính phủ châu Phi sang dự hội nghị thượng đỉnh hiếm hoi được tổ chức giữa cường quốc số một ở Nam Á và lục địa đen.
Tuy nhiên, Ấn Độ chưa có đường bay trực tiếp kết nối với châu Phi và điều này cho thấy năng lực hợp tác giữa hai bên còn yếu. Trong khi đó, đối thủ của Ấn Độ là Trung Quốc ngày càng gia tăng ảnh hưởng kinh tế tại châu Phi thông qua chính sách đầu tư kết cấu hạ tầng. Thương mại song phương giữa Trung Quốc và châu Phi năm 2015 vượt hơn 200 triệu USD, tức hơn cả GDP của 30 nước nhỏ nhất châu Phi gộp lại.
Vì thế, chuyến đi châu Phi của Thủ tướng Modi được hãng tin Pháp AFP đánh giá là có tính dòm ngó, cạnh tranh với Trung Quốc láng giềng. Nhà phân tích chính trị Manish Chand bình luận bước đi này đánh dấu "một động thái ngoại giao chưa từng có của Ấn Độ tại Phi châu và xác định tầm quan trọng của quốc gia này trong việc thắt chặt mối quan hệ nhiều mặt với một lục địa đang lên".
Bằng việc tiếp thêm sinh lực cho quan hệ Ấn-Phi, ông Modi không chỉ muốn thúc đẩy hợp tác năng lượng, thương mại và đầu tư, mà còn tìm kiếm chỗ đứng, sự ủng hộ về lợi ích chính trị và chiến lược như an ninh hàng hải, ghế ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc mở rộng, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc thể hiện rõ dã tâm trên biển, khống chế các tuyến hàng hải quan trọng, cũng như tìm mọi cách cản trở Ấn Độ tham gia các tổ chức quốc tế quan trọng.
Đi xa, nhưng ngó gần là vậy!
KIẾN HÒA (Theo AP, AFP)
