Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2035, tầm nhìn 2050 vừa được Chính phủ ban hành xác lập một lộ trình đột phá nhằm đưa ngành dịch vụ quan trọng này trở thành động lực tăng trưởng kinh tế. Để biến các định hướng, giải pháp thành hành động thực tiễn, đòi hỏi sự tham gia tích cực từ bộ, ngành Trung ương đến địa phương, các hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp nhằm kiến tạo một mạng lưới logistics quốc gia hiệu quả, giảm chi phí, từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh, vươn tầm quốc tế.

Xếp dỡ hàng hóa tại cảng Tân Cảng Thốt Nốt, TP Cần Thơ.

Tại hội nghị trực tuyến triển khai chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn 2050 theo Quyết định số 2229/QĐ-TTg, ngày 9-10-2025 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương cho biết: Chiến lược xác định quan điểm phát triển dịch vụ logistics thành một ngành kinh tế quan trọng nhằm phát huy tối đa năng lực của địa phương, thúc đẩy liên kết các vùng kinh tế, khu vực và quốc tế; coi dịch vụ logistics là yếu tố động lực, dịch vụ thiết yếu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội... Mục tiêu tổng quát của chiến lược là phát triển dịch vụ logistics Việt Nam bền vững, hiệu quả, chất lượng và có giá trị gia tăng cao, nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu, phục vụ lợi thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị toàn cầu.

Quyết định số 2229/QĐ-TTg cũng đề ra các nhóm giải pháp lớn để triển khai thực hiện. Trong đó nhóm giải pháp quan trọng hàng đầu là hoàn thiện thể chế pháp luật, tăng cường quản lý nhà nước và nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật. Đây là nhóm giải pháp thường xuyên, liên tục của các cơ quan quản lý nhà nước về ngành dịch vụ logistics và các ngành liên quan khác nhằm rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản pháp luật về logistics. Cải thiện môi trường kinh doanh, đẩy mạnh cải cách hành chính, rà soát các cam kết quốc tế về logistics. Nhóm giải pháp thứ hai là đẩy mạnh đầu tư xây dựng, hình thành, phát triển kết cấu hạ tầng logistics đồng bộ, hiện đại. Đây được xem là yếu tố vật chất quan trọng để vận hành chuỗi cung ứng. Vì vậy, cần rà soát, sửa đổi, bổ sung quy hoạch trung tâm logistics. Đẩy mạnh đầu tư xây dựng, phát triển các khu thương mại tự do, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, xây dựng các khu logistics, trung tâm phân phối, kho thông minh, cũng như nghiên cứu, xây dựng, triển khai các mô hình logistics hiện đại, phát triển hệ thống cảng cạn, cầu cảng quốc tế, đầu tư xây dựng các khu vực bãi, kho chứa hàng quá khổ, quá tải… Cần chú trọng kết nối hạ tầng giao thông (đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không) với các trung tâm logistics để giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động...

Theo ông Đào Trọng Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam xác định rõ định hướng phát triển logistics xanh, thông minh, hiệu quả, bền vững, xem logistics là một ngành kinh tế quan trọng, có giá trị gia tăng cao và là động lực thúc đẩy thương mại, đầu tư, sản xuất, xuất khẩu, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Chiến lược cũng tạo niềm tin lớn cho cộng đồng doanh nghiệp, tạo tâm lý sẵn sàng đầu tư và hợp tác trong hệ thống logistics (kho bãi, trung tâm logistics, hạ tầng kết nối, công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao). Về phía VLA sẽ tập trung phát triển logistics nội bộ và logistics xanh nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, thương mại, xuất nhập khẩu, trung tâm phân phối trong nước và quốc tế. Đồng thời phát triển các mô hình mẫu, ban hành hướng dẫn áp dụng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận, triển khai hiệu quả logistics nội bộ và logistics xanh theo đúng tinh thần của chiến lược. Bên cạnh đó, VLA sẽ phối hợp với các bộ, ngành triển khai kế hoạch phát triển hạ tầng dịch vụ thương mại điện tử trong nước và quốc tế. Song song đó, xây dựng bộ tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của dịch vụ logistics và đề án hình thành các doanh nghiệp logistics tiên phong. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và VLA sẽ góp phần đưa chiến lược logistics của quốc gia phát triển hiệu quả, bền vững và sớm trở thành ngành kinh tế trụ cột của Việt Nam.

Theo bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, trong chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số được giao những nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt là nhóm nhiệm vụ liên quan đến chuyển đổi số và phát triển logistics thương mại điện tử. Cục đang xây dựng và triển khai Đề án Phát triển Logistics Thương mại điện tử để tối ưu hóa quy trình, giảm thời gian và chi phí giao nhận hàng hóa. Tập trung vào việc xây dựng hạ tầng dịch vụ thương mại điện tử đồng bộ, bao gồm các trung tâm xử lý đơn hàng, các điểm giao nhận thông minh và hệ thống kho bãi hiện đại. Cục cũng tiếp tục phối hợp với các địa phương, đặc biệt là các thành phố lớn để phát triển logistics đô thị phù hợp, giải quyết vấn đề tắc nghẽn giao thông và giao hàng chặng cuối. Đồng thời thúc đẩy xây dựng và ứng dụng các nền tảng số dùng chung, hệ sinh thái số cho ngành logistics, giúp kết nối các khâu trong chuỗi cung ứng từ nhà sản xuất, sàn thương mại điện tử, đến đơn vị vận chuyển và người tiêu dùng. Khuyến khích ứng dụng công nghệ cao (AI, IoT, Big Data) trong quản lý kho, tối ưu hóa tuyến đường vận chuyển, và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Hợp tác với các đơn vị liên quan để chuẩn hóa dữ liệu logistics, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi thông tin giữa các bên liên quan.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương, nhấn mạnh: Việc triển khai chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam không phải chỉ nằm ở một cơ quan, một đơn vị, mà cần sự tham gia đồng bộ của các bộ, ngành, các địa phương, cũng như hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp. Sau hội nghị triển khai chiến lược, đề nghị các đơn vị tham mưu, báo cáo với lãnh đạo bộ, UBND các tỉnh, thành phố, xây dựng kế hoạch của bộ, ngành và địa phương mình để triển khai thực hiện hiến lược phát triển dịch vụ logistics gắn với việc rà soát điều chỉnh các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương mới sau sáp nhập. Cần lưu ý lồng ghép với các dự án phát triển ngành hiện đang có. Chất lượng của kế hoạch của bộ, ngành, địa phương phải đồng bộ với chiến lược quốc gia và có tính đến các yếu tố thay đổi trong thời gian vừa qua và sắp tới.

Bài, ảnh: MINH HUYỀN