Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa kiểm tra tình hình thực hiện thành lập trường, phân bổ kinh phí đầu tư và đảm bảo chất lượng giáo dục đại học tại hơn 10 trường đại học (ĐH). Trong đó, có 3 trường ĐH trên địa bàn TP Cần Thơ. Những khó khăn về cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên cho thấy các trường chưa được đầu tư thỏa đáng so với yêu cầu phát triển. Tăng mức đầu tư, tăng quyền tự chủ là những giải pháp mà các trường tập trung kiến nghị.
* Đầu tư nhỏ giọt
Trên địa bàn TP Cần Thơ có 3 trường ĐH và 1 Trung tâm ĐH tại chức. Trong đó, Trường ĐH Cần Thơ được xác định là trường ĐH trọng điểm của cả nước với qui mô đào tạo hiện nay trên 39.500 sinh viên. Hơn 60% số cán bộ giảng dạy của trường có trình độ sau ĐH. Theo lãnh đạo Trường ĐH Cần Thơ, kinh phí đầu tư cho hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học vẫn chưa tương xứng với qui mô của trường. Ông Châu Văn Lực, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Cần Thơ, phân tích: “Trong 10 năm qua, phần lớn kinh phí đầu tư cho cơ sở vật chất, trang thiết bị của trường là từ nguồn hợp tác quốc tế, hoạt động đào tạo. Ngân sách nhà nước đầu tư rất hạn hẹp, chưa tương xứng với vai trò, vị trí, yêu cầu phát triển của trường”. Theo ông Lực, gần đây, trường được ngân sách đầu tư gần 200 tỉ đồng xây dựng Trung tâm Đào tạo sau đại học. Năm 2009, công trình này được phân bổ vốn trên 12 tỉ đồng, dự kiến 2010 là 15 tỉ. Với đà đầu tư như vậy, phải mất trên 10 năm công trình mới hoàn tất!
|
Giờ thực hành tin học của sinh viên Trường ĐH Tây Đô. |
Trường ĐH Y Dược Cần Thơ cũng gặp khó khăn do cơ sở vật chất chỉ được đầu tư “nhỏ giọt”. Theo lãnh đạo Trường ĐH Y Dược Cần Thơ, trước đây, dự án đầu tư xây dựng trường thuộc nhóm B. Năm 2004, Bộ Y tế phê duyệt giai đoạn I với tổng kinh phí hơn 700 tỉ đồng; năm 2008, được phê duyệt lại với tổng kinh phí gần 1.000 tỉ đồng. Từ năm 2004 đến năm 2010, công trình chỉ được cấp vốn 173 tỉ đồng, trung bình 25 tỉ đồng/ năm. Với mức đầu tư như 7 năm qua thì phải mất 40 năm mới xây dựng xong trường. Trong khi đó, qui mô đào tạo hiện nay của trường gần 5.000 sinh viên và mỗi năm tăng gần 30%. Mặc dù khu giảng đường mới của trường đã được đưa vào sử dụng nhưng trường vẫn còn phải thuê điểm dạy thực hành. Do thiếu nguồn kinh phí hoạt động, chưa có phòng thí nghiệm đạt chuẩn, hoạt động nghiên cứu khoa học của trường còn nhiều hạn chế.
Đội ngũ giảng viên cũng là khó khăn của các trường trong quá trình phát triển. Trường ĐH Tây Đô hiện có 128 giảng viên cơ hữu, 74 giảng viên thỉnh giảng trong khi qui mô đào tạo của trường gần 9.000 sinh viên, học sinh. Như vậy, tỷ lệ sinh viên/giảng viên của trường là: 1 giảng viên/40 sinh viên, cao gần gấp 2 lần so với quy định. Ông Nguyễn Văn Quang, Quyền hiệu trưởng Trường ĐH Tây Đô, cho biết: “Do mới thành lập khoảng 4 năm nay, trường vẫn còn gặp khó khăn về đội ngũ cán bộ giảng dạy. Sắp tới, trường sẽ tuyển thêm 100 giảng viên”.
* Tăng đầu tư, tăng tự chủ...
Trước những khó khăn trên, các trường đều kiến nghị giải pháp là tăng mức đầu tư của nhà nước đồng thời tăng quyền tự chủ cho các trường. Theo ông Hà Thanh Toàn, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Cần Thơ, nghiên cứu khoa học sẽ nâng cao chất lượng đào tạo nhưng kinh phí dành cho hoạt động này còn hạn hẹp. Ông Toàn đề nghị nên nghiên cứu để tăng kinh phí cho hoạt động nghiên cứu khoa học, có chủ trương chính sách khuyến khích cán bộ giảng viên nghiên cứu khoa học. Về cơ sở vật chất, trang thiết bị, lãnh đạo Trường ĐH Cần Thơ cũng đề nghị UBND TP Cần Thơ kiến nghị với Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương tăng cường vốn đầu tư để trường đủ điều kiện phấn đấu đến năm 2020 trở thành trường ĐH có vị trí và trình độ ngang tầm với các trường ĐH hàng đầu trong khu vực. Song song đó, TP Cần Thơ có chủ trương hỗ trợ trường xúc tiến đổi hạ tầng lấy hạ tầng, tập trung nguồn lực phát triển khu II...
Lãnh đạo Trường ĐH Y Dược Cần Thơ cũng đề xuất tăng mức đầu tư cho Trường ĐH Y Dược Cần Thơ. Bởi vì, các trường ĐH y dược phải có bệnh viện thực hành riêng để chủ động triển khai thực hiện các công trình nghiên cứu khoa học, ứng dụng các kỹ thuật y học tiên tiến trong đào tạo, nhất là đào tạo sau đại học. Vì vậy, đầu tư xây dựng bệnh viện thực hành cho Trường ĐH Y Dược Cần Thơ là yêu cầu bức thiết. Bên cạnh đó, hiện nay, kinh phí nhà nước cấp cho sinh viên y, dược cũng giống như sinh viên các ngành kinh tế, luật,.. (6 triệu đồng/ sinh viên/ năm). Trong khi đó, đặc thù của ngành y là phải thực hành trên súc vật, mô hình, hóa chất, thực tập lâm sàng bệnh viện... nên mức phân bổ trên chưa hợp lý.
Về giao quyền tự chủ cho các trường, ông Nguyễn Văn Quang, Quyền hiệu trưởng Trường ĐH Tây Đô, đề nghị: “Trường tư phải tự chủ nguồn tài chính. Nếu mở ngành mà ít hoặc không có sinh viên theo học, trường sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Do vậy, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên cho phép trường chủ động mở hoặc xóa ngành học”. Theo ông Nguyễn Tiến Dũng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Trường ĐH Tây Đô, doanh nghiệp tham gia hoạt động giáo dục được miễn thuế thu nhập trong 4 năm đầu tiên và giảm 50% trong 4 năm tiếp theo. Trên thực tế, sau 4 năm hoạt động, trường vẫn còn gặp khó khăn do đầu tư cho giáo dục, thời gian thu hồi vốn dài. Vì vậy, nên kéo dài thời gian giảm thuế thu nhập doanh nghiệp và có chính sách ưu đãi hơn nữa về tín dụng đầu tư.
***
So với khoảng 10 năm trước, mạng lưới các trường ĐH ở TP Cần Thơ nói riêng và ĐBSCL nói chung phát triển khá mạnh về qui mô cũng như chất lượng đào tạo. Tuy nhiên, nhiều trường- đặc biệt là những trường mới thành lập - vẫn đang gặp khó khăn về cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên, kinh phí cho các hoạt động đào tạo- nghiên cứu khoa học... Mặc dù nguồn đầu tư từ ngân sách có giới hạn nhưng thiết nghĩ cần tăng cường đầu tư để tạo nguồn lực nhất định cho sự phát triển của các trường trước khi đòi hỏi các trường linh động tìm nguồn lực phát triển qua các hoạt động hợp tác quốc tế, xã hội hóa giáo dục...
Bài, ảnh: B.NGỌC