Nguồn nhân lực số được TP Cần Thơ xác định là một trong những yếu tố quan trọng, mang tính quyết định tới thành công của quá trình chuyển đổi số (CĐS). Tuy vậy, phát triển nguồn nhân lực số thời gian qua vẫn gặp nhiều trở ngại đến từ nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan. Thực tế đó đặt ra yêu cầu phát triển nguồn nhân lực số phải được thực hiện bài bản, vững về chuyên môn, nghiệp vụ, có đạo đức, có năng lực làm chủ công nghệ, có tính sáng tạo và khả năng thích ứng nhanh với sự phát triển công nghệ.

Nỗ lực đáp ứng yêu cầu phát triển

Ông Nguyễn Hữu Thanh Bình, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Cần Thơ, thông tin: Thành phố hiện có 1.066 cán bộ, công chức, viên chức chuyên trách và kiêm nhiệm CĐS. Số lượng cán bộ, công chức, nhân viên được phân công trực tiếp giải quyết các thủ tục hành chính cấp xã là 1.140 người. Thành phố đã kiện toàn 1.940 Tổ Công nghệ số cộng đồng với 12.290 thành viên; 103 đội hỗ trợ phản ứng nhanh, với 1.455 thành viên, góp phần lan tỏa nhận thức và kỹ năng số trong toàn xã hội.

Nhân viên Công ty CP Cấp thoát nước Cần Thơ vận hành hệ thống Scada quản lý mạng lưới cấp nước trên địa bàn thành phố.

Cũng theo ông Nguyễn Hữu Thanh Bình, nhằm hình thành nguồn nhân lực số đảm bảo về số lượng và chất lượng đáp ứng các yêu cầu do CĐS đặt ra, thời gian qua, TP Cần Thơ tổ chức 10 lớp bồi dưỡng, tập huấn, cập nhật, nâng cao hiểu biết về CĐS, kỹ năng số cho cán bộ, công chức trong cơ quan nhà nước; hơn 5.000 sinh viên tham gia hoạt động tình nguyện phổ cập kỹ năng số; 3.800 lượt người tham dự 2 lớp đào tạo kỹ năng số cho công nhân, người lao động tại các doanh nghiệp, hợp tác xã; Tổ Công nghệ số cộng đồng phổ cập kỹ năng số cho hơn 309.128 người… Ngoài ra, Ban Chỉ đạo thành phố về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS còn tổ chức hội nghị tập huấn Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) cho cán bộ, công chức, viên chức năm 2025, được kết nối trực tuyến đến 103 xã, phường.

Đóng trên địa bàn TP Cần Thơ, Đại học Cần Thơ được xem là cái nôi đào tạo nguồn nhân lực cũng là cầu nối quan trọng với các đối tác, chuyên gia quốc tế và trong nước cho sự phát triển khoa học công nghệ, CĐS của TP Cần Thơ. GS.TS Trần Ngọc Hải, Phó Hiệu trưởng Đại học Cần Thơ, nhấn mạnh: “Sự bứt phá của TP Cần Thơ trong kỷ nguyên số phụ thuộc sống còn vào khả năng thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS. Để làm được điều này, việc huy động và kết nối thành công trí tuệ tập thể của các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước là chìa khóa mang tính quyết định”.

Đại học Cần Thơ có lực lượng cán bộ, giảng viên với gần 1.900 người, trong đó có 24 giáo sư, 179 phó giáo sư, 486 tiến sĩ và 578 thạc sĩ. Đây là nguồn lực dồi dào, cũng là cầu nối quan trọng với các đối tác, chuyên gia quốc tế và trong nước cho sự phát triển khoa học công nghệ, CĐS của TP Cần Thơ. Trường hiện có 16 đơn vị đào tạo, với 120 ngành đào tạo bậc đại học, 50 ngành bậc cao học và 20 ngành bậc tiến sĩ, với tổng số trên 45.000 sinh viên và 2.500 học viên sau đại học. Đến nay, Đại học Cần Thơ đã đào tạo cho vùng ĐBSCL và quốc gia hơn 230.000 cựu sinh viên, thạc sĩ, tiến sĩ thuộc nhiều lĩnh vực, là nguồn nhân lực chất lượng cao chủ chốt cho phát triển vùng.

Xây dựng nền tảng lâu dài

Bên cạnh những kết quả đạt được, phát triển nguồn nhân lực số ở TP Cần Thơ vẫn vướng nhiều khó khăn, trở ngại. Việc chuyển đổi toàn bộ quy trình quản lý nhân sự lên hệ thống điện tử đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư cả thời gian và chi phí, đồng thời cần có sự cập nhật và hoàn thiện hệ thống liên tục. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp khó khăn trong việc tìm kiếm và tuyển dụng nhân viên có trình độ chuyên môn cao về công nghệ thông tin và kỹ năng số; cần đầu tư lớn vào việc đào tạo lại nhân viên để thích ứng với các công nghệ mới và thay đổi trong quá trình CĐS. Ngoài ra, vấn đề đảm bảo tính bảo mật và an toàn cho dữ liệu nhân viên trong quá trình CĐS là một thách thức lớn để tránh rủi ro về sự cố và bảo vệ thông tin…

Ông Nguyễn Hữu Thanh Bình cho biết: “Phát triển nguồn nhân lực phục vụ phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS của thành phố tập trung vào các nhóm nhiệm vụ, giải pháp như bồi dưỡng kỹ năng số cho cán bộ, công chức, viên chức; triển khai phong trào bình dân học vụ số; tăng cường hợp tác viện trường, doanh nghiệp trong đào tạo nhân lực chất lượng cao; xây dựng cơ sở dữ liệu về nhân lực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành”.

Hiện tại, TP Cần Thơ chưa có một cơ sở dữ liệu (database) tập trung, cập nhật và toàn diện về các chuyên gia trong các lĩnh vực ưu tiên của thành phố. Do đó, GS.TS Trần Ngọc Hải đề xuất xây dựng nền tảng số và cơ sở dữ liệu - Nền tảng Cần Thơ Connect.

“Nền tảng này không chỉ là một website danh bạ, mà phải là một hệ sinh thái tri thức với 3 chức năng cốt lõi. Thứ nhất, chức năng Expertise Mapping (bản đồ hóa năng lực) liên tục cập nhật cơ sở dữ liệu chi tiết về các chuyên gia theo từng lĩnh vực Cần Thơ ưu tiên; thể hiện rõ lĩnh vực nghiên cứu, các công trình/dự án tiêu biểu và mức độ sẵn sàng tham gia tư vấn. Thứ hai, chức năng Challenge Bank (ngân hàng thách thức) là nơi các sở, ngành hữu quan và doanh nghiệp nêu lên các bài toán, vấn đề hoặc các thách thức thực tiễn cần giải quyết. Thứ ba, chức năng Matching (kết nối cung - cầu tri thức) sẽ sử dụng các thuật toán để tự động "ghép đôi" (matching) giữa các bài toán từ Challenge Bank với các chuyên gia phù hợp trong Expertise Mapping. Nền tảng cũng cung cấp các công cụ để tương tác trực tuyến, tổ chức hội thảo (webinar) và quản lý các dự án tư vấn”, GS. TS Trần Ngọc Hải phân tích.

Theo ThS Trương Trung Trang, Chuyên gia Business Unit Cloud Computing, Tổng Công ty Viễn thông MobiFone, TP Cần Thơ ở vị trí trung tâm vùng ĐBSCL nên cần định hướng phát triển hạ tầng trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây theo chuẩn quốc tế AI-ready, Green Energy, Multi-AZ, để bắt kịp làn sóng công nghệ và khẳng định vị thế quốc gia trong kỷ nguyên Cloud và AI toàn cầu. Trong đó, chính sách phát triển nhân lực cần dựa trên nền tảng hợp tác ba bên giữa chính quyền - doanh nghiệp - trường đại học như liên kết Đại học Cần Thơ, Đại học Kỹ thuật Công nghệ TP Hồ Chí Minh, Đại học Bách khoa Hà Nội… để đào tạo kỹ sư điện toán đám mây, hạ tầng, AI, an toàn thông tin. Thành phố cũng cần có chính sách thu hút chuyên gia nước ngoài, chính sách an sinh cho nhân lực công nghệ thông qua quy hoạch khu nhà ở, ký túc xá, dịch vụ tiện ích gần khu công nghệ cao để giữ chân nhân tài; hỗ trợ tín dụng hoặc nhà ở xã hội cho kỹ sư, nhân viên làm việc lâu dài tại các trung tâm dữ liệu…

Bài, ảnh: MỸ THANH