Mỹ đã quyết định hoãn triển khai trực thăng quân sự Osprey tại căn cứ quân sự Futenma ở tỉnh Okinawa, miền Nam Nhật Bản, cho tới khi nhận được sự tin tưởng của Tokyo liên quan đến độ an toàn của loại máy bay này. Thông báo ấy được Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta đưa ra hôm 3-8 sau cuộc gặp với người đồng cấp Nhật Bản Satoshi Morimoto đang ở thăm Mỹ.

Theo ông Panetta, phía Mỹ nhận thức rất rõ về những quan ngại của phía Nhật Bản liên quan đến máy bay Osprey. Tuy nhiên, Lầu Năm Góc vẫn tin vào loại máy bay này và điều cần làm là chứng minh về độ an toàn của nó với Nhật Bản. Bộ trưởng Quốc phòng Panetta cho biết các quan chức Mỹ đang hoàn thiện báo cáo về mức độ an toàn của loại máy bay này, cũng như sẽ cung cấp cho phía Nhật Bản các báo cáo chi tiết về kết quả điều tra hai vụ tai nạn máy bay Osprey hồi tháng 4 và tháng 6 năm nay.

Về phần mình, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản cho biết tất cả những vấn đề liên quan tới việc triển khai máy bay Osprey sẽ được thảo luận trong cuộc họp ủy ban hỗn hợp Mỹ-Nhật. Theo ông, hai bên đang tích cực hợp tác và cân nhắc kỹ lưỡng để bảo đảm an toàn cho người dân địa phương.

Trước đó, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda tuyên bố Tokyo không thể chấp nhận các chuyến bay của trực thăng Osprey cho tới khi nào các cuộc điều tra tai nạn được hoàn tất và mức độ an toàn của loại máy bay này được xác nhận. Trong khi đó, phía Mỹ cam kết sẽ hợp tác.

Mỹ có kế hoạch triển khai máy bay tại căn cứ quân sự Futenma vào cuối năm nay. Tuy nhiên, các vụ tai nạn liên quan tới loại máy bay này trong thời gian qua đang khiến cả giới chức lẫn người dân Nhật Bản lo ngại. Nhiều cuộc biểu tình phản đối đã diễn ra thời gian qua, trong bối cảnh chuyến tàu chở 12 máy bay chiến đấu Osprey của Mỹ đã đến căn cứ quân sự Mỹ ở Iwakuni, phía Tây Nhật Bản, vào ngày 23-7. Theo kế hoạch, sau khi tiến hành bay thử nghiệm tại Iwakuni, máy bay chiến đấu Osprey sẽ được chuyển đến căn cứ Futenma trong tháng 10 tới.

Osprey là loại trực thăng có khả năng bay nhanh hơn các loại trực thăng hiện tại, được lên kế hoạch triển khai tại đảo Okinawa nhằm giúp quân đội Mỹ phản ứng nhanh hơn trước những tình huống bất ngờ. Giới chức quân sự Mỹ cho rằng, triển khai Osprey ở Nhật Bản là để hỗ trợ Nhật Bản phòng thủ quần đảo Senkaku trong bối cảnh vấn đề tranh chấp chủ quyền quần đảo mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư này đang nóng lên. Nó phù hợp với chiến lược quốc phòng mới của Mỹ, coi trọng khu vực châu Á-Thái Bình Dương, với ý đồ xây dựng lực lượng có khả năng cơ động cao, có thể nhanh chóng đến khu vực tranh chấp và thiên tai.

Nhưng xem ra yếu tố nhân hòa vẫn là then chốt cho kế hoạch triển khai Osprey tại căn cứ Nhật, dù hiện tại Mỹ đã có được “thiên thời” lẫn “địa lợi”.

NHẬT QUANG