Các nữ sinh của trường Al Salam đang vẽ tranh.

Trong một lớp học ở miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ, những đứa trẻ 8 tuổi tự hào trưng bày những bức tranh vẽ bằng bút chì màu, bao gồm hình ảnh về những điều khiến chúng hạnh phúc: những trái tim, những ngôi nhà và những món đồ chơi. Không gian bình yên như thế này là điểm tựa để trẻ em tị nạn Syrie tiếp tục được học hành sau khi tháp tùng gia đình trốn chạy khỏi cuộc chiến khốc liệt ở quê nhà.

Tại Reyhani, một thị trấn nhỏ thuộc tỉnh cực Nam Hatay của Thổ Nhĩ Kỳ, trẻ em tị nạn người Syrie được học tại trường Al Salam, nơi các giáo viên tị nạn giảng dạy các em bằng tiếng A-rập. Khi hiệu trưởng Hazar Al Mahayni mở trường Al Salam hồi tháng 10-2012, bà mong thu hút chừng 300 học sinh, nhưng sau tuần đầu tiên, có tới 900 học sinh đăng ký nhập học và sau một năm hoạt động, trường đã tiếp nhận 1.200 học sinh. Từ thứ Bảy đến thứ Năm, trường dạy 3 ca/ngày và bảo đảm mỗi học sinh đều được học 3 giờ/ngày.

Theo hãng tin Anh Reuters, Al Salam là một trong 6 trường Syrie đang hoạt động tại Reyhani, nơi từng là một phần lãnh thổ Syrie trước khi tuyên bố tự trị và trưng cầu dân ý sáp nhập Thổ Nhĩ Kỳ năm 1939. Thị trấn này nằm ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Syrie và cách thành phố Aleppo không xa nên là điểm đến thuận tiện của những người tị nạn. Bà Al Mahayni cho biết nhiều người đàn ông thậm chí trở về Syrie mỗi ngày để làm việc hoặc chiến đấu.

Còn tại Gaziantep, thành phố với hơn 1 triệu dân ở miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ, Trung tâm Levant đã khai trương một cơ sở mới hồi tháng 10-2013 để dạy gần 500 học sinh Syrie từ 2 tuổi cho đến lứa thanh niên.

Những người đứng đầu của Al Salam và Trung tâm Levant cho biết trường của họ hoạt động nhờ các nguồn quỹ tài trợ và các tổ chức khu vực, quốc tế quyên góp từ thiện. Do đó, tất cả các trường đều muốn học sinh Syrie được học bằng tiếng mẹ đẻ mà không dính dáng gì đến chính trị, dù chúng cũng được dạy vẻ tên lửa chống máy bay, lá cờ cách mạng và ca những bài cách mạng. Họ dạy bằng tiếng A-rập xen lẫn tiếng Anh, song để giúp trẻ em Syrie có thể giao tiếp với cộng đồng người bản xứ và không có cảm giác bị cô lập, học sinh còn được học tiếng Thổ Nhĩ Kỳ 1 lần/tuần. Ngoài học văn hóa, các em còn được tham gia các chương trình ngoại khóa như hội họa hoặc chăm sóc sức khỏe răng miệng.

Reuters cho biết không chỉ giúp trẻ em tị nạn Syrie tiếp tục được học hành, "những ngôi trường hòa bình" còn góp phần nuôi dưỡng ước mơ tái thiết đất nước của những sinh viên dở dang việc học khi chiến sự nổ ra. Cậu sinh viên 20 tuổi Safi rời khỏi trường Đại học Aleppo sau khi học xong năm 2 ngành kiến trúc. Hiện tại, cậu chuẩn bị thi TOEFL tại Trung tâm Levant với hy vọng được nhận vào học tại trường Đại học Gaziantep danh giá của Thổ Nhĩ Kỳ để tiếp tục theo học ngành mà cậu cho là quan trọng với tương lai của nước nhà. "Ngành kiến trúc sẽ rất cần thiết cho việc tái thiết đất nước sau chiến tranh", Safi tin tưởng nói.

Theo thống kê của Cơ quan tị nạn Liên Hiệp Quốc, hơn 2,2 triệu người Syrie đăng ký xin tị nạn đã vượt qua biên giới Syrie đến các nước láng giềng, trong đó có ít nhất 557.000 người đang sinh sống ở Thổ Nhĩ Kỳ. Tổ chức này dự báo số người tị nạn có thể sẽ tăng gấp đôi trong năm 2014 trong bối cảnh tình hình nội chiến tại Syrie vẫn chưa có dấu hiệu gì lắng dịu.

THANH TRÚC