Trạm Không gian Quốc tế (ISS). Ảnh: DR

Mới đây, phát biểu trước Cơ quan Không gian Liên bang Nga (ROSKOSMOS), Phó thủ tướng thứ nhất Sergei Ivanov tuyên bố Mát-xcơ-va cần duy trì sự vượt trội của mình trong ngành công nghiệp không gian nhằm chiếm lĩnh thị trường công nghệ không gian thế giới đang trên đà phát triển mạnh. Ông dự báo đến năm 2015, chỉ tính riêng thị trường cung cấp dịch vụ không gian có thể đạt doanh thu 60 tỉ USD. Điều này đòi hỏi Nga phải tận dụng tối đa những thành tựu khoa học-kỹ thuật tiên tiến và kinh nghiệm thực tiễn quý báu được tích lũy từ hàng chục năm qua để tạo ra các sản phẩm có giá trị khoa học cao, cũng như đáp ứng đầy đủ các dịch vụ thương mại không gian cho mọi khách hàng. “Nếu không làm được điều đó thì chúng ta sẽ đơn giản chỉ là một “taxi không gian” chuyên chở mướn cho người nước ngoài”, ông Ivanov cảnh báo.

Theo ý ông Ivanov, lâu nay Nga chỉ nổi tiếng trên lĩnh vực đào tạo và đưa người vào không gian cũng như cung cấp dịch vụ mang hành lý lên Trạm Không gian Quốc tế (ISS). Trong khi đó, nhiều năm qua, Nga không đưa được một tàu vũ trụ nào lên không gian để phục vụ việc nghiên cứu các ngành khoa học cơ bản. Ngoài ra, Mát-xcơ-va cũng không hài lòng về tiến độ xây dựng Hệ thống vệ tinh định vị toàn cầu (GLONASS) nhằm cạnh tranh với Hệ thống định vị toàn cầu (GPS) của Mỹ. Ban lãnh đạo ROSKOSMOS mới đây đề ra mục tiêu ưu tiên trong năm 2008 là cơ bản hoàn thành GLONASS và nỗ lực phóng thành công một tàu vũ trụ mới vào không gian.

Hiện nay, theo Giám đốc Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) Michael Griffin, Mỹ đang phụ thuộc vào tàu con thoi Soyuz của Nga để tiếp tế cho ISS. Ông Griffin cho biết NASA phải trả tới 780 triệu USD cho Nga để tàu Soyuz chở các phi hành gia Mỹ và các nước khác lên ISS đến cuối năm 2011. Và dự kiến để tiếp tục sứ mạng của ISS, NASA sẽ ký một thỏa thuận mới với Nga về việc vận chuyển này. Mặc dù khẳng định sự hợp tác của Nga cho phép Mỹ tiết kiệm hàng chục tỉ USD, nhưng ông Griffin tuyên bố Washington phải nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào Soyuz trong tương lai. Dự kiến tàu con thoi thương mại Orion và bệ phóng Ares-1 của Mỹ sẽ đi vào hoạt động từ năm 2015. Để làm được điều đó, chính phủ Mỹ sẽ tăng ngân sách cho NASA trong tài khóa 2009 lên 17,6 tỉ USD.

Trên bình diện thị trường vệ tinh viễn thông toàn cầu nói chung, theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế có trụ sở tại Washington, khoảng cách giữa Mỹ, nước từng chiếm thế thượng phong trong suốt những năm 1990, và các đối thủ khác được thu hẹp đáng kể trong vòng một thập niên qua. Báo cáo cho biết chính sách thắt chặt các quy định về chuyển giao công nghệ không gian vũ trụ của Mỹ vô hình chung giúp Nga, Trung Quốc và một số nước khác ngày càng chiếm lĩnh thị trường công nghệ hiện đại này. Các quốc gia vốn bị xem là lạc hậu trong ngành công nghiệp vũ trụ như Pháp, Israel, Hàn Quốc, Ấn Độ đang tiếp tục đạt nhiều tiến bộ khi có trong tay những vệ tinh hình ảnh thương mại, có thể chụp rõ những vật thể dưới mặt đất nhỏ chừng 1 mét mà không cần tiếp cận công nghệ của Mỹ, Canada, Italia, Đức và Nhật Bản đều có vệ tinh dân sự chụp hình bằng radar. Ấn Độ và Argentina cũng sắp phát triển thành công loại vệ tinh tương tự.

PHÚC NGUYÊN

(Theo Izvestia, RIA Novostia, TTXVN)