Trong bối cảnh không thể cung ứng đủ nhân lực cho chiến trường Iraq và Afghanistan theo đơn hàng của chính phủ và các nước đồng minh, các công ty an ninh tư nhân Mỹ ngoài việc nhắm đến dân nhập cư và khu vực Tây Bán cầu, đang mở rộng địa bàn tuyển dụng đến tận Châu lục đen.

Theo phản ánh của tờ Christian Science Monitor (Mỹ), vài năm gần đây, do biết Namibia, Uganda, Mozambique hay Burundi bị chiến tranh tàn phá và nghèo đói tràn lan, các công ty Mỹ sang đây mở văn phòng đại diện để tuyển chọn những tay súng có kinh nghiệm chinh chiến đưa sang Iraq, Afghanistan và nhiều điểm nóng khác trên toàn cầu. Họ lập luận rằng do phải cạnh tranh giành lấy các hợp đồng an ninh béo bở nên cần tìm kiếm nguồn nhân lực chất lượng cao với giá cả thấp. Các cựu binh châu Phi rõ ràng có thể đáp ứng mục tiêu này. Mặt khác, đây là công việc mang lại thu nhập khá không chỉ cho bản thân người lao động thất nghiệp mà cả nguồn ngoại tệ cho đất nước. Chẳng hạn Namibia, quốc gia ở Tây Nam châu Phi tuy dân cư thưa thớt nhưng phải đối mặt với tỷ lệ thất nghiệp lên tới 35%, trong đó có cả hàng ngàn tay súng từng bôn ba chiến đấu cho nền độc lập nước nhà.

Lính đánh thuê nước ngoài tại Iraq. Ảnh: AFP

Tại Nam Phi, sau khi chế độ phân biệt chủng tộc sụp đổ, một số nhóm quân đội được đào tạo bài bản đứng ra thành lập công ty an ninh và đưa nhân viên đi đánh trận khắp châu Phi. Lực lượng này từng giúp chính phủ Sierra Leone triệt tiêu lực lượng nổi dậy, hỗ trợ Angola bảo vệ nguồn tài nguyên dầu mỏ... Là nước đi đầu trên lĩnh vực này, Nam Phi cung ứng không ít lính đánh thuê cho các công ty an ninh Mỹ. Hiện nay, số lính tư nhân Nam Phi phục vụ tại Iraq lên tới 4.000 người, chỉ sau Iraq và Mỹ về số lượng.

Tuy nhiên, chính phủ nhiều nước châu Phi hiện lo ngại sự phát triển của các công ty an ninh tư nhân bởi dư luận nhiều lần phê phán vai trò của các đội quân viễn chinh đến từ châu lục đen trong lịch sử. Ngay cả Nam Phi cũng đang soạn thảo luật cấm công dân nước này làm việc cho những công ty an ninh tư nhân nước ngoài mang tai tiếng như Blackwater của Mỹ (nhân viên công ty này từng xả súng sát hại 17 thường dân Iraq hồi tháng 9-2007).

Giám đốc Hội quốc gia vì quyền con người ở Namibia, ông Phil ya Nangolo, tố cáo việc các công ty an ninh nước ngoài đến châu Phi tuyển người là hình thức bóc lột và kinh doanh người có thể gây bất ổn cho châu lục này. Chính phủ Namibia đồng ý với nhận định trên và mới đây ra lệnh trục xuất hai nhà tuyển dụng của “Nhóm điều hành tư vấn an ninh tác chiến đặc biệt”, một công ty an ninh tư nhân Mỹ có quan hệ với Quân đoàn thủy quân lục chiến của Lầu Năm Góc. Bộ trưởng Thông tin Namibia Netumbo Nandi-Ndaitwah cho rằng việc công dân nước này dính líu đến các cuộc xung đột vũ trang trên thế giới sẽ ảnh hưởng lợi ích an ninh quốc gia trước mắt cũng như về lâu dài.

V.P
(Theo Csmonitor)