Dựa vào kết quả những nghiên cứu gần đây, các nhà khoa học cho biết ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy việc hấp thụ các hợp chất thực vật tự nhiên thuộc họ flavonoid từ thực phẩm như một phần của chế độ ăn uống lành mạnh giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch an toàn và hiệu quả.

Bổ sung flavanol từ thực phẩm giúp ngăn ngừa hiệu quả các biến cố tim mạch. Ảnh: Encyclopedia

Flavonoid nói chung là nhóm hợp chất polyphenolic tự nhiên có trong thực vật, góp phần tạo nên màu sắc ở hoa, trái cây, rau củ và giúp bảo vệ cây khỏi sâu bệnh cũng như bức xạ có hại từ ánh nắng. Đối với con người, lợi ích tổng quan của nhóm hợp chất này đến từ khả năng điều chỉnh hoạt động của tế bào, tăng cường sức khỏe miễn dịch.

Trong các phân lớp của flavonoid, flavan-3-ol nổi bật với đặc tính chống ôxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, từ đó làm chậm quá trình lão hóa. Đặc tính kháng virus và chống viêm của flavan-3-ol cũng giúp cơ thể ngừa ung thư và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính nguy hiểm như tim mạch.

Một trong những dạng phổ biến của flavan-3-ol là catechin, thường xuất hiện trong một số loại thực phẩm quen thuộc như ca cao, socola đen, trà xanh cùng trà đen; các loại trái cây như nho, táo hay quả mọng gồm việt quất, dâu tây, mâm xôi. Khi ăn những loại thực phẩm kể trên, chúng ta có thể nhận ra vị đắng hoặc chua nhẹ, đó chính là flavan-3-ol.

Tiềm năng bảo vệ sức khỏe tim mạch

Năm 2022, các nhà khoa học thuộc nhóm nghiên cứu kết quả bổ sung ca cao và đa vitamin (COSMOS) đã tiến hành thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên nhằm đánh giá khả năng phòng ngừa bệnh tim mạch và ung thư bằng chiết xuất ca cao và vitamin tổng hợp trên hơn 21.000 người trưởng thành ở Mỹ. Họ phát hiện thành phần flavanol trong ca cao, chứ không phải thực phẩm bổ sung đa vitamin, giúp giảm 27% số ca tử vong do bệnh tim mạch.

Từ kết quả này, nhóm chuyên gia do Đại học Surrey (Anh) dẫn đầu đã phân tích dữ liệu của 145 nghiên cứu có đối chứng ngẫu nhiên trên hơn 5.200 người tham gia. Trong báo cáo công bố trên Tạp chí Tim mạch phòng ngừa châu Âu hồi tháng 5, các nhà khoa học cho biết họ đã so sánh tác động suốt quá trình sử dụng loạt thực phẩm giàu flavan-3-ol (ca cao, trà, nho, táo) và những hợp chất cô lập như epicatechin đối với 2 dấu hiệu tim mạch quan trọng là huyết áp và giãn mạch do lưu lượng máu (FMD). Trong đó, người tham gia tiêu thụ trung bình khoảng 586mg flavan-3-ol mỗi ngày (tương đương lượng flavan-3-ol có trong 2-3 tách trà hoặc 1-2 khẩu phần socola đen, 2 thìa bột ca cao hay vài trái táo). 

Kết quả, nhóm nghiên cứu cho biết tiêu thụ thực phẩm giàu flavan-3-ol thường xuyên giúp giảm chỉ số huyết áp, đặc biệt ở người có tiền sử huyết áp cao hoặc được chẩn đoán tăng huyết áp. Trong một số trường hợp, trung bình tác dụng hạ huyết áp tương đương hiệu quả điều trị bằng một số loại thuốc theo toa, từ đó làm giảm đáng kể nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Ngoài ra, flavan-3-ol cũng được phát hiện giúp cải thiện chức năng nội mạc, tức lớp lót bên trong của mạch máu và đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tim mạch nói chung. Lợi ích này xuất hiện ngay cả ở những người có huyết áp bình thường, cho thấy flavan-3-ol có thể ngăn ngừa những vấn đề tim mạch trước khi chúng xuất hiện.

Một số nghiên cứu cũng thử nghiệm các chất bổ sung hoặc hợp chất flavan-3-ol cô lập, nhưng tác dụng nhìn chung vẫn thấp hơn so với dung nạp từ thực phẩm tự nhiên như trà, ca cao. Lý giải điều này, các nhà khoa học nói rằng đây có thể là do phản ứng giữa các hợp chất có lợi khác trong thực phẩm nguyên chất, nhờ đó tăng cường khả năng hấp thụ và hiệu quả.

Trước nay, lời khuyên thay đổi lối sống trở nên lành mạnh hơn luôn được các bác sĩ coi là chiến lược hàng đầu, đặc biệt là duy trì chế độ ăn uống điều độ và tập thể dục. Tuy nhiên, bệnh nhân và thậm chí các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe thường gặp khó trong việc xác định loại thực phẩm cụ thể, do thiếu hướng dẫn rõ ràng.

MAI QUYÊN (Theo pubmed, studyfinds)