Romney đang ở thế thượng phong, nhưng điều đó chưa đủ để bảo đảm chiến thắng cho ông. Ảnh: Reuters

Cuộc đua giành chiếc vé đại diện đảng Cộng hòa ra tranh cử vào ghế tổng thống Mỹ năm nay ẩn chứa nhiều bất ngờ. Việc một số nhân vật đang khá mờ nhạt chợt lóe sáng, hay không ít ngôi sao đang lên bỗng nhiên vụt tắt, hoặc cả hai, đã trở thành chuyện bình thường.

Iowa là bang đầu tiên tổ chức bầu cử sơ bộ vào hôm nay 3-1. Thăm dò dư luận trước ngày bỏ phiếu cho thấy cựu Thống đốc bang Massachusetts Mitt Romney giành được sự ủng hộ nhiều nhất với tỷ lệ 24%, kế đến là Hạ nghị sĩ bang Texas Ron Paul và cựu Thượng nghị sĩ bang Pennsylvania Rick Santorum. Cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich ngậm ngùi nằm ở vị trí thứ tư với tỷ lệ ủng hộ bằng đúng phân nửa ông Romney. Còn nhớ chỉ mới cách đây chưa đầy một tháng thôi, trong cuộc khảo sát tương tự, ông Gingrich dẫn đầu với tỷ lệ ủng hộ 33%, bỏ xa ông Romney (chưa được 20%). Khi đó, chính Romney từng nhắc nhở Gingrich, đại ý rằng “ngựa chạy đường dài mới biết ngựa hay”, đừng vội vênh vênh tự đắc. Cũng cần nhắc lại rằng khi tuyên bố ra tranh cử, so với Gingrich, Romney được xem là sáng giá hơn nhiều.

Uy tín của Gingrich tuột dốc không phanh được cho là do bộ máy vận động tranh cử của ông có vấn đề. Chẳng hạn như không biết do chủ quan thế nào mà khi bang Virginia “khóa sổ”, ông không thu thập đủ 10.000 chữ ký ủng hộ của cử tri nên không được tham gia tranh cử ở đây.

Bên cạnh đó, sự xuất hiện trên truyền hình của những mẩu quảng cáo bôi nhọ, do các đối thủ tung lên, cũng góp phần làm hình ảnh ông Gingrich thêm mờ nhạt. Cụ thể, phe ủng hộ Romney đã chi hơn 2,6 triệu USD còn Paul bỏ ra 1,1 triệu USD để bêu xấu ông Gingrich là kẻ giả nhân giả nghĩa, từng nhiều lần vi phạm đạo đức khi còn lãnh đạo Hạ viện và nhận 3,4 triệu USD phí tư vấn từ công ty cho vay thế chấp Freddie Mac- một trong những thủ phạm gây ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hồi năm 2008. Cuối tuần rồi, Gingrich cho biết sẽ có một số điều chỉnh trong chiến dịch vận động của ông sau khi tiếp thu không ít “bài học xương máu”. “Chúng tôi đang học rất nhiều về cái mà các đối thủ sẽ làm. Họ xấu xa và bất lương hơn tôi nghĩ”- ông nói một cách chua cay, khác hẳn với thái độ ôn hòa trước đây.

Như để tự trấn an trong thời điểm khó khăn này, Gingrich đã nói lại một câu tương tự câu Romney từng phát biểu hồi thượng tuần tháng 12-2011, đó là tỷ lệ ủng hộ tăng rồi giảm trong các cuộc thăm dò dư luận là chuyện không có gì phải ầm ĩ. Ông cũng tỏ ra tự tin vì có tới 41% người được hỏi cho biết có thể sẽ thay đổi quyết định vào phút chót, nên bây giờ chưa thể nói trước điều gì. Hơn nữa, chẳng phải hồi năm 2008 John McCain từng về thứ tư trong cuộc bầu cử sơ bộ ở Iowa nhưng cuối cùng lại được chọn làm ứng viên của đảng Cộng hòa, còn Romney về nhì nhưng vẫn bị loại đó sao? Có câu “Ba mươi chưa phải là Tết” mà!

LÊ DÂN