Hàng triệu cử tri Kenya hôm nay (4-3) sẽ đi bỏ phiếu bầu chọn tổng thống, quốc hội lưỡng viện, thống đốc, hội đồng địa phương và đại diện phụ nữ tại 47 tỉnh thành của cả nước. Tại đất nước Đông Phi này, bầu cử là cuộc đấu quyền lực giữa các dòng họ và 5 bộ tộc lớn, gồm Kikuyu, Luhya, Kalenjin, Luo và Kamba, trong đó nổi bật nhất là bộ tộc Kikuyu và Luo.

Năm nay, "cặp đấu" lớn nhất sẽ diễn ra giữa đại diện hai ứng viên tổng thống là Thủ tướng Raila Odinga thuộc bộ tộc Luo và Phó Thủ tướng Uhuru Kenyatta thuộc bộ tộc Kikuyu. Hai ông này là hiện thân cho hai gia đình đầy quyền thế trên chính trường Kenya sau ngày độc lập năm 1963. Raila Odinga là đối thủ của Tổng thống sắp mãn nhiệm Mwai Kibaki thuộc bộ tộc Kikuyu trong cuộc bầu cử năm 2007. Tuy nhiên, sự thất bại của Odinga đã dẫn đến cuộc bạo loạn sắc tộc đẫm máu làm hơn 1.200 thiệt mạng và hơn 350.000 phải bỏ nhà cửa đi lánh nạn. Bạo lực sau đó tiếp tục kéo dài. Năm 2012, có ít nhất 484 người chết và hơn 116.000 người chạy tị nạn vì bạo lực liên quan đến lợi ích sắc tộc.

Trước khi xảy ra xung đột vì tranh giành quyền lực từ cách đây 5 năm, Kenya từng được ca tụng là một trong những hình mẫu dân chủ ổn định nhất tại Đông Phi. Là nền kinh tế lớn nhất khu vực với 40 triệu người tiêu dùng, Kenya được nhiều nước quan tâm. Kenya cũng là quê hương của thân phụ Tổng thống Mỹ Barack Obama. Các nhà tài trợ quốc tế vì vậy đã hỗ trợ Kenya hơn 100 triệu USD tổ chức bầu cử lần này và gởi hàng ngàn quan sát viên sang tham gia. Thế nhưng, việc cả hai ông Odinga và Kenyatta đều tuyên bố sẽ giành chiến thắng ngay trong vòng bỏ phiếu đầu tiên khiến cuộc bầu cử trở nên căng thẳng.

Dù hy vọng các chính trị gia Kenya sẽ giải quyết mâu thuẫn (gian lận nếu có) bằng đơn khiếu kiện cho tòa án như quy định, song dư luận phương Tây có vẻ nghiêng về ông Odinga bởi lo ngại nếu ông Kenyatta đắc cử sẽ làm cho đất nước này bị cô lập, bạo loạn có nguy cơ bùng phát. Kết quả bầu cử đẫm máu năm 2007 đang thật sự ám ảnh người dân Kenya trong lần bỏ phiếu thử thách này.

ĐỨC TRUNG (Theo AFP, Reuters, Nytimes)