Chương trình Xây dựng (XD) nông thôn mới (NTM) của TP Cần Thơ bước sang năm thứ 14 với những mốc son đáng tự hào. Hành trình ấy là nỗ lực, quyết tâm của cả hệ thống chính trị và đặc biệt là người dân nông thôn - chủ thể quá trình XD NTM. Xuân về, các xã XD NTM của thành phố một lần nữa “khoác lên tấm áo mới” không chỉ ở hệ thống điện, đường, trường, trạm, khang trang, đồng bộ mà cốt lõi là đời sống vật chất, tinh thần của người dân nơi đây đã thực sự đổi thay.

Lãnh đạo thành phố trao quyết định và bằng công nhận xã NTM kiểu mẫu Trường Long và Mỹ Khánh, huyện Phong Ðiền vào tháng 12-2023.

Những “tế bào” NTM

Ðến dự buổi họp dân mở rộng lên 4m tuyến Ðìa Tre thuộc địa bàn xã Vĩnh Bình, huyện Vĩnh Thạnh vào những ngày cuối năm 2023, tôi cảm nhận niềm vui lan tỏa từ những nụ cười vui vẻ, gương mặt hồ hởi của người dân 4 ấp Vĩnh Thọ, Vĩnh Lộc, Vĩnh Hưng và Vĩnh Nhuận. Xen lẫn tiếng nói, tiếng cười là những cánh tay giơ lên “xin ý kiến”, khiến cuộc họp thêm rôm rả: “Trước nhà tui có hàng dừa đang cho trái anh em làm đường cứ uống tự nhiên, tui tài trợ”, “Có mấy cây chuối, các anh sẵn tay đốn giùm cho đường sá thông thoáng mình ăn Tết”… Là một trong những hộ dân chịu ảnh hưởng bởi công trình, ông Nguyễn Văn Bân, 71 tuổi, người dân ấp Vĩnh Thọ, chia sẻ: “Làm lộ lần này nhà tôi mất khoảng 300m² đất trồng dừa, mít đang cho trái. Nhưng tôi không tiếc, mình phải hy sinh lợi ích nhỏ để hướng đến lợi ích lớn hơn, tốt đẹp hơn. Ðường sá có rộng rãi, thông thương thì làm ăn, mua bán gì cũng dễ dàng”.

Ông Lê Trung Tính, Bí thư Ðảng ủy xã Vĩnh Bình, chia sẻ trong niềm vui: “Giờ đây người dân nhận thức rất rõ về việc hoàn thiện hạ tầng trong phát triển kinh tế - xã hội nên hầu hết các buổi họp dân làm đường, các công trình phúc lợi xã hội đều tổ chức thành công. Riêng tuyến Ðìa Tre (2.200m) mang tính kết nối 4 ấp nên họp đông dân và cần sự đồng thuận rất cao. Và tôi không ngờ bà con nhất trí cao đến vậy. Ðây cũng là điểm cộng xứng đáng trong hành trình về đích xã NTM nâng cao Vĩnh Bình trong năm nay”.

Người dân nêu ý kiến tại buổi họp dân mở rộng tuyến Ðìa Tre thuộc xã Vĩnh Bình.

Xã Mỹ Khánh, huyện Phong Ðiền vừa được công nhận xã NTM kiểu mẫu với hình mẫu “Giao thông gắn với cảnh quan môi trường và phát triển du lịch sinh thái”. Ông Phạm Hoàng Kha, Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Khánh, chia sẻ: “Xã kiến tạo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp trên các tuyến lộ giao thông, phù hợp với đặc điểm kinh tế, sinh thái, văn hóa của địa phương và có sự tham gia rộng rãi của nhân dân. Qua đó, hầu hết tuyến đường xã, liên xã, liên ấp được trồng cây xanh, hoa kiểng như dầu, sao, bằng lăng, kèn hồng… Xã còn phát động trồng thêm gần 10.000 cây hoa huỳnh anh, hoàng yến, hoa giấy… trên tuyến đường bê tông 4m và trục chính trên địa bàn. Mỹ Khánh có hoạt động du lịch phát triển, địa phương đã và đang từng bước XD các mô hình du lịch có trách nhiệm, đồng thời nâng cao vai trò của cộng đồng trong phát triển du lịch bền vững”.

Làng du lịch Mỹ Khánh được thành phố công nhận sản phẩm OCOP 4 sao. Ðây là sản phẩm du lịch đầu tiên ở Cần Thơ cũng là đầu tiên ở ÐBSCL được xếp hạng sản phẩm OCOP. Qua hơn 20 năm hình thành, phát triển, Làng du lịch Mỹ Khánh diện tích khoảng 1ha nay mở rộng hơn 30ha gồm các khu chức năng: khu vui chơi giải trí (đua heo, đua chó,...), khu làng nghề có nghệ nhân làm bánh dân gian phục vụ khách, vườn cây ăn trái... Ông Nguyễn Hữu Hoàng, Phó Giám đốc Làng du lịch Mỹ Khánh, bộc bạch: “Mặc dù là điểm du lịch được biết đến từ lâu, song khi được “gắn” OCOP 4 sao như là “giấy chứng nhận” Làng du lịch Mỹ Khánh có trách nhiệm của một doanh nghiệp trong hỗ trợ cộng đồng, người dân phát triển sản phẩm nông nghiệp, nông thôn. Từ đó, khẳng định chất lượng dịch vụ; tạo thêm uy tín, niềm tin của khách du lịch với Làng du lịch Mỹ Khánh”.

Ðề cao vai trò chủ thể

Tính đến cuối năm 2023, TP Cần Thơ có 26/36 xã NTM nâng cao, 5/36 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Ông Lê Văn Tính, Phó Chánh chuyên trách Văn phòng Ðiều phối XD NTM TP Cần Thơ, đúc kết: Trước hết, phải có sự đồng tâm hiệp lực của cả hệ thống chính trị để huy động mọi nguồn lực đầu tư XD NTM. Trong từng giai đoạn phải bám sát quan điểm, mục tiêu và giải pháp để XD kế hoạch, tập trung chỉ đạo và huy động các nguồn lực thực hiện chương trình. Thực tế cho thấy, để XD NTM thành công cần phải có sự kết hợp nhuần nhuyễn, linh hoạt giữa phát triển sản xuất với thực hiện tiến bộ và công bằng, giải quyết tốt an sinh xã hội. Do đó, Nhà nước phải luôn quan tâm nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân, trước hết là giải quyết việc làm, đầu tư thỏa đáng cho văn hóa, giáo dục, y tế, bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội nông thôn.

Một góc khu tham quan, trải nghiệm làng nghề truyền thống tại Làng du lịch Mỹ Khánh.

Một bài học kinh nghiệm được ghi nhận sâu sắc là phải phát huy được vai trò chủ thể của người dân trong thực hiện các tiêu chí. Ông Phạm Hoàng Kha bộc bạch: “Hành trình tiến đến xã NTM (năm 2014), NTM nâng cao (2020) và nay là NTM kiểu mẫu của Mỹ Khánh cho thấy, phát huy tốt vai trò chủ thể của nhân dân trong XD NTM là hết sức quan trọng, có ý nghĩa quyết định chính đến kết quả XD NTM. Mỹ Khánh lấy phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” làm kim chỉ nam cho quá trình XD NTM bền vững. Việc gần dân, lấy ý kiến hài lòng của người dân khi xét, công nhận đạt chuẩn NTM đã và đang tạo ra hiệu ứng rất tốt, giúp chính quyền có cơ sở khi quyết định công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ XD NTM. Bên cạnh đó, những vấn đề người dân chưa hài lòng, chính là kênh thông tin hữu ích để xã đưa ra giải pháp, cam kết tiến độ xử lý để đảm bảo XD NTM bền vững”.

Cuối năm được coi là “mùa NTM” khi các xã đăng ký công nhận xã NTM nâng cao, kiểu mẫu trong năm nhìn lại thành quả sau một năm phấn đấu. Ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, nhấn mạnh: “Việc hoàn thành các tiêu chí theo quy định chỉ là “thủ tục”, vì suy cho cùng XD NTM là mang đến lợi ích, thay đổi toàn diện đời sống người dân nông thôn. Một mô hình trên giấy có hay cỡ nào đi nữa mà không thể triển khai, nhân rộng trên thực tiễn, được người dân ủng hộ thì cũng chẳng ích gì. NTM nâng cao, kiểu mẫu cần quan tâm đến cái chất, cốt lõi và bản sắc bên trong. Chẳng hạn, một xã NTM kiểu mẫu với hình mẫu “giao thông nông thôn gắn với cảnh quan môi trường” là phải làm cho được những tuyến đường đẹp. Ði trên tuyến đường ấy, người dân “mát lòng, mát dạ” và cảm thấy được sự khác biệt với những tuyến đường khác”.

Bài, ảnh: MỸ THANH