Những năm qua, cấp ủy, chính quyền, Mặt trận và đoàn thể các cấp thành phố luôn quan tâm chỉ đạo thực hiện tốt công tác dân tộc, chính sách dân tộc, góp phần giảm nghèo, phát triển toàn diện tại các địa phương trên địa bàn thành phố có đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) sinh sống. Nhân Đại hội Đại biểu các DTTS TP Cần Thơ lần thứ III năm 2019, phóng viên Báo Cần Thơ phỏng vấn đồng chí Nguyễn Thanh Dũng, Thành ủy viên, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, Trưởng Ban Chỉ đạo Đại hội Đại biểu các DTTS TP Cần Thơ lần thứ III năm 2019 về những thành tựu đạt được trong công tác này và mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới.

Đồng chí đánh giá như thế nào về những thành tựu nổi bật trong công tác dân tộc, chính sách dân tộc được triển khai ở vùng đồng bào DTTS trên địa bàn thành phố giai đoạn 2014-2019?

- Qua 5 năm thực hiện Quyết tâm thư Đại hội Đại biểu các DTTS thành phố lần thứ II năm 2014, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy và sự quản lý, điều hành của chính quyền các cấp, công tác dân tộc trên địa bàn thành phố được tăng cường, đổi mới và đạt nhiều kết quả quan trọng; đa số các mục tiêu đến nay đều đạt và vượt kế hoạch đề ra. 

Trong đó, thành phố tập trung chỉ đạo phát triển kinh tế - xã hội nơi có đồng bào DTTS sinh sống, thực hiện chuyển giao khoa học kỹ thuật, từng bước thay đổi tập quán trong lao động sản xuất, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi, đẩy mạnh công tác khuyến nông, ứng dụng rộng rãi khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Các quyết định của Chính phủ được quan tâm thực hiện tốt. Cụ thể, thực hiện Quyết định số 29/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ giải quyết đất ở và giải quyết việc làm cho đồng bào DTTS nghèo, đời sống khó khăn vùng ĐBSCL giai đoạn 2013-2015, có 217 hộ được hỗ trợ đất ở, 463 hộ được hỗ trợ chuyển đổi nghề, 502 hộ được hỗ trợ mua nông cụ, với tổng nguồn vốn hơn 42 tỉ đồng. Thực hiện Quyết định số 2085/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2017-2020, đã hỗ trợ 36 nền nhà cho hộ DTTS nghèo; hỗ trợ vốn vay 735 triệu đồng tạo việc làm, chuyển đổi nghề cho 23 hộ DTTS nghèo. Thực hiện Quyết định số 2214/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Đề án “Tăng cường hợp tác quốc tế hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS”, thành phố đã vận động các đơn vị tài trợ xây dựng 3 cầu nông thôn với tổng số tiền hơn 1,6 tỉ đồng và xây dựng 21 căn nhà cho đồng bào DTTS nghèo, mỗi căn trị giá 43 triệu đồng. Thực hiện Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg ngày 10-8-2016 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011-2015 (Chương trình 167 giai đoạn 2). Tổng số hộ nghèo DTTS thuộc diện được hỗ trợ theo Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg là 189 hộ, đã hỗ trợ nhà ở cho 60 hộ. Kế hoạch đến năm 2020 sẽ hỗ trợ cho 129 hộ còn lại.

Các học sinh dân tộc nghèo, có hoàn cảnh khó khăn của quận Ninh Kiều được nhận học bổng. Ảnh: Ngọc Quyên

Mặt trận thành phố cũng trao tặng 29 căn nhà Đại đoàn kết, Ban Tôn giáo thành phố vận động xây dựng 5 căn nhà; các quận, huyện  xây dựng và sửa chữa gần 200 căn nhà cho đồng bào DTTS nghèo, có hoàn cảnh khó khăn. Ban Dân tộc thành phố tham mưu UBND thành phố triển khai thực hiện Dự án khoa học và công nghệ cấp thành phố “Dạy nghề và chữ viết Khmer cho người dân tộc Khmer tại huyện Cờ Đỏ”, đến nay đã mở 6 lớp dạy nghề đan lục bình, dạy chữ viết Khmer, dạy nghề trồng lúa năng suất cao cho tổng số 180 học viên.

Thực hiện chính sách bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào DTTS, thành phố quan tâm đầu tư phát triển về văn hóa, tạo điều kiện hỗ trợ khôi phục và duy trì các loại hình văn hóa của đồng bào các dân tộc. Thành phố hỗ trợ trên 100 triệu đồng để sửa chữa 2 lò hỏa táng. Công tác bảo tàng, bảo tồn và phát huy di sản được tăng cường; tổ chức sưu tầm 293 hiện vật; các công trình văn hóa, di tích lịch sử trong đồng bào DTTS được bảo tồn, hỗ trợ trùng tu. Nhân các dịp lễ, Tết, các cấp, các ngành thành phố tổ chức các đoàn đến thăm, tặng quà một số cơ sở thờ tự, các hộ gia đình chính sách, cán bộ hưu trí, hộ nghèo, các vị có uy tín trong đồng bào DTTS; tổ chức họp mặt và các hoạt động văn nghệ, văn hóa, thể thao. Các phong trào học tập nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực, chăm sóc sức khỏe, giữ gìn an ninh trật tự trong đồng bào DTTS được chú trọng…

Theo đồng chí, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc ở Cần Thơ trong những năm qua còn những khó khăn gì?

- Công tác tổ chức thực hiện một số chính sách, chương trình, đề án, kế hoạch của Trung ương và thành phố hỗ trợ đồng bào dân tộc một số nơi thực hiện còn chậm; đời sống của đồng bào DTTS từng bước được cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể, nhưng còn chênh lệch giữa các dân tộc (hộ nghèo dân tộc Khmer còn 453/483 hộ; hộ nghèo dân tộc Hoa chỉ còn 27/483 hộ)... Công tác triển khai, học tập, tranh thủ vận động tập hợp đồng bào DTTS vào các tổ chức MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp tuy số lượng có tăng, nhưng còn hạn chế; hiện nay, cán bộ, công chức phụ trách công tác người Hoa của thành phố và quận, huyện nơi có đông người Hoa còn thiếu. Tỷ lệ đại biểu HĐND các cấp là người DTTS tại các địa bàn có đông đồng bào dân tộc sinh sống còn khá khiêm tốn (cấp huyện chỉ 1,92%, cấp xã 2,2%). Đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức là người dân tộc tuy số lượng có tăng hằng năm, nhưng vẫn còn ít so với yêu cầu; công tác xây dựng lực lượng cốt cán và tranh thủ những người có uy tín trong đồng bào dân tộc một số nơi còn ít, hiệu quả chưa cao...

Nhiều cá nhân của quận Ninh Kiều có thành tích xuất sắc trong thực hiện công tác dân tộc và chính sách dân tộc được nhận Bằng khen của Ủy ban Dân tộc.

Xin đồng chí cho biết những bài học kinh nghiệm chủ yếu rút ra trong thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc trên địa bàn thành phố giai đoạn 2014-2019?

- Bài học kinh nghiệm là nơi nào cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể thành phố quan tâm phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, công tác dân tộc, đồng thời cụ thể hóa bằng chương trình, kế hoạch sát hợp với tình hình thực tế tại địa phương, phối hợp đồng bộ cả hệ thống chính trị tổ chức thực hiện sẽ đạt hiệu quả cao. Việc tổ chức tuyên truyền vận động, tập hợp quần chúng là đồng bào DTTS vào các tổ chức Mặt trận, đoàn thể phải thiết thực, cụ thể, phải kết hợp hài hòa giữa quyền lợi và nghĩa vụ, từ đó đồng bào tích cực tham gia các phong trào thi đua thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương. Cần chú trọng phát huy tốt vai trò của công tác dân vận, của các tổ chức đoàn thể, lực lượng cốt cán, người có uy tín trong đồng bào các DTTS; thực hiện tốt quy chế dân chủ trong các chính sách đối với đồng bào các DTTS, đi đôi với việc chăm lo đời sống vật chất và tinh thần thì lòng tin của đồng bào đối với Đảng và Nhà nước sẽ được củng cố nâng lên.

Bài học quan trọng nữa là thường xuyên khơi dậy truyền thống yêu nước, đoàn kết trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của đồng bào các dân tộc; kịp thời phát huy và nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến... Cấp ủy, chính quyền các cấp cần quan tâm sắp xếp tổ chức bộ máy làm công tác dân tộc ổn định, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Xin đồng chí cho biết mục đích, ý nghĩa của Đại hội Đại biểu các DTTS thành phố Cần Thơ lần thứ III năm 2019?

- Đại hội Đại biểu các DTTS thành phố lần thứ III năm 2019 là sự kiện chính trị - xã hội quan trọng. Đại hội sẽ tiến hành tổng kết, đánh giá phong trào thi đua yêu nước trong đồng bào DTTS trên các lĩnh vực của đời sống xã hội và kết quả thực hiện công tác dân tộc, chính sách trên địa bàn thành phố trong 5 năm qua, định hướng công tác dân tộc giai đoạn 2019-2024. Việc định kỳ tổ chức Đại hội Đại biểu các DTTS nhằm tiếp tục khẳng định chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước ta đối với đồng bào DTTS, đồng thời biểu dương sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, tôn vinh công lao của đồng bào các DTTS trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; kịp thời khen thưởng các tập thể và cá nhân tiêu biểu và cũng là dịp để đồng bào các DTTS gặp gỡ, giao lưu, học tập kinh nghiệm, giúp nhau cùng phát triển.

Thời gian tới, thành phố sẽ tập trung thực hiện những mục tiêu, nhiệm vụ nào nhằm không ngừng cải thiện và nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS ở địa phương, thưa đồng chí?

- Theo định hướng công tác dân tộc giai đoạn 2019-2024, thành phố phấn đấu đến năm 2024, kinh tế - xã hội trong đồng bào DTTS có bước phát triển nhanh, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần trong đồng bào DTTS. Trong đó, quan tâm thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở, nước sinh hoạt, cho vay vốn phát triển sản xuất; giải quyết tốt các vấn đề an sinh, xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống đồng bào DTTS, giảm nghèo từ 3 - 4%/năm, thu hẹp khoảng cách chênh lệch về mức sống giữa các dân tộc.

Quan tâm đầu tư khôi phục, bảo tồn bản sắc văn hóa; giải quyết kịp thời các nhu cầu chính đáng về tôn giáo, tín ngưỡng của đồng bào DTTS phù hợp với quy định của pháp luật. Chăm lo công tác giáo dục, nâng cao trình độ dân trí trong đồng bào DTTS. Thực hiện tốt các chương trình y tế quốc gia, chương trình dân số kế hoạch hóa gia đình, phòng chống suy dinh dưỡng ở trẻ em. Tăng cường công tác xây dựng và phát động phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; gắn với xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội nơi có đông đồng bào DTTS. Chú trọng công tác quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng, phát triển đảng viên, đoàn viên, hội viên là người DTTS. Sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác dân tộc thuộc UBND các cấp ổn định, theo hướng tinh gọn, đảm bảo vai trò tham mưu cho cấp ủy, chính quyền trong việc thực hiện công tác dân tộc và chính sách dân tộc.

Xin cảm ơn đồng chí!

NGỌC QUYÊN (thực hiện)