Bài, ảnh: ÐĂNG HUỲNH

Ô nhiễm tiếng ồn, cuộc sống bị ảnh hưởng do việc hát karaoke từ “loa kẹo kéo” là vấn nạn chung ở nhiều địa phương trong cả nước, trong đó có TP Cần Thơ. Việc xử lý, hạn chế tình trạng này vẫn là bài toán khó giải.

Mô hình “Tuyến hẻm 3 không: Không hát karaoke bằng loa di động sai quy định - Không lấn chiếm lòng đường, vỉa hè - Không xả rác ra đường” ở hẻm 187, đường Trần Vĩnh Kiết, phường An Bình, quận Ninh Kiều.

Tại cuộc họp của ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch mới đây, ông Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ, thông tin: Số lượng cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke tại TP Cần Thơ giảm nhiều. Cụ thể, theo thống kê trước đây, toàn thành phố có 268 cơ sở kinh doanh karaoke, đến đầu năm 2022 giảm chỉ còn 162 cơ sở và số liệu mới nhất vào đầu tháng 10 này, giảm xuống còn 115 cơ sở.

Lý giải việc sụt giảm số lượng cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke, ngoài nguyên nhân do tác động thời gian dài tạm ngưng hoạt động do dịch COVID-19 thì nguyên nhân dễ thấy khác là sự “lên ngôi” của “loa kẹo kéo”. Do sự tiện lợi, không tốn nhiều chi phí đầu tư của hình thức karaoke này mà rất nhiều gia đình trang bị, từ loa cầm tay đến loa quy mô, công suất lớn.

Ông Lê Thanh Tùng, Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Phong Ðiền, cho biết: Trong các lần hội nghị tiếp xúc cử tri, họp sinh hoạt dân chủ ra dân... bà con rất than phiền về việc cuộc sống bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn “loa kẹo kéo”. Ðịa phương rất khó để xử lý triệt để tình trạng này. Quả thật, “nhà nhà cùng hát, người người đều hát”, bất kể tiệc tùng, hiếu, hỉ; bất cần giờ giấc trưa hay tối, chỉ cần “thích là hát”. Thực trạng này làm đảo lộn cuộc sống của nhiều người, nhất là gia đình có người cao tuổi hoặc trong các khu dân cư có mật độ dân số cao.

Cũng do karaoke từ “loa kẹo kéo” sai quy định, nhiều trường hợp đã xảy ra cự cãi, làm mất hòa khí gia đình, rạn nứt tình làng nghĩa xóm. Cá biệt, có những vụ án đau lòng từ “loa kẹo kéo”, như vụ án giết người được Tòa án Nhân dân TP Cần Thơ xử sơ thẩm vào tháng 6-2021. Bị cáo Nguyễn Văn Triều (ngụ huyện Vĩnh Thạnh) mở “loa kẹo kéo” âm lượng lớn nên cha vợ nhắc nhở. Quá trình cự cãi, Triều đã đâm chết em dâu và phải chịu án chung thân. Mở rộng ra phạm vi cả nước, còn nhiều vụ án đau lòng chỉ vì “loa kẹo kéo”.

Dĩ nhiên, hát karaoke, nghe nhạc là nhu cầu giải trí chính đáng. Nhưng ở mức âm lượng nào và giờ giấc ra sao là điều đáng bàn. Ông Lê Hồng Ðông, Chánh Thanh tra Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cho biết: Ðể xử lý người có hành vi hát karaoke với âm lượng lớn hoặc quá giờ quy định, pháp luật đã có những quy định rõ ràng. Cụ thể, tại Nghị định 144/2021/NÐ-CP, ngày 31-12-2021 của Chính phủ, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình, ở Ðiều 8 “Vi phạm quy định về bảo đảm sự yên tĩnh chung”, quy định: Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng đối với hành vi gây tiếng động lớn, làm ồn ào, huyên náo tại khu dân cư, nơi công cộng trong khoảng thời gian từ 22 giờ ngày hôm trước đến 6 giờ sáng ngày hôm sau. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 1-1-2022.

Còn tại Nghị định 45/2022/NÐ-CP ngày 7-7-2022 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường có hiệu lực thi hành từ 25-8-2022, Ðiều 22 quy định về vi phạm tiếng ồn với các mức phạt từ cảnh cáo đến mức cao nhất lên tới 160 triệu đồng. Mức độ dao động này tùy thuộc vào hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn bao nhiêu dBA. Tuy nhiên, để xử phạt theo Nghị định này cần có máy đo chuyên dụng.

Ông Lê Hồng Ðông cũng nhìn nhận, việc xử lý hành vi vi phạm về tiếng ồn hiện gặp khó và có tình trạng “ngại với nhau”. Cán bộ địa phương, cảnh sát khu vực... vẫn còn nể nang, e ngại khi đến nhắc nhở, lập biên bản xử phạt nhà có người vi phạm về tiếng ồn vì nghĩ đến tình làng nghĩa xóm. Việc trang bị máy đo dBA hiện rất thiếu, và nhân lực của ngành Tài nguyên và Môi trường cũng không thể quán xuyến trước thực trạng “loa kẹo kéo” nở rộ như hiện nay.

Ðể xử lý tình trạng này, nhiều địa phương ở TP Cần Thơ đã có những giải pháp thiết thực. Tiêu biểu là mô hình tự quản về văn minh đô thị “Tuyến hẻm tự quản 3 không: Không hát karaoke bằng loa di động sai quy định - Không lấn chiếm lòng đường, vỉa hè - Không xả rác ra đường” ở quận Ninh Kiều. Trong đó, Ban Chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở cở sở quận Ninh Kiều chọn phường An Bình, phường Cái Khế và phường An Hòa làm điểm triển khai và nhân rộng ra 11 phường trong quận. Mô hình này bước đầu tạo được sự chuyển biến trong nhận thức của người dân. Tiêu biểu là từ khi ra mắt mô hình đến nay, ở hẻm 187 đường Trần Vĩnh Kiết, tổ 6A, khu vực 2, phường An Bình, tình trạng hát karaoke sai quy định đã giảm thấy rõ. Vừa được tuyên truyền, vận động lại sống ở tuyến hẻm được chọn thực hiện mô hình nên bà con ý thức.

Ông Lê Văn Hoàng, Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin quận Cái Răng, cho biết: Từ bức xúc của người dân về ô nhiễm tiếng ồn từ “loa kẹo kéo”, cách đây khoảng 4 năm, quận chủ trương đưa việc vi phạm vấn đề này vào bình xét danh hiệu “Gia đình văn hóa” ở từng khu vực. Theo đó, gia đình nào bị lập biên bản, bị xử phạt vì hát karaoke sai quy định hoặc thường xuyên bị người dân xung quanh phàn nàn, phản ánh về hành vi này thì sẽ không được bình xét danh hiệu “Gia đình văn hóa” trong năm đó.

Nhiều quy định, cách làm trong việc khắc chế hành vi vi phạm tiếng ồn từ “loa kẹo kéo” là vậy nhưng suy cho cùng, hơn hết vẫn là ý thức của mỗi người. Một khi bản thân biết tự trọng, biết nghĩ đến láng giềng, cộng đồng thì sẽ không làm phiền người khác. Tư duy đúng thì mới có hành động đúng, và hành động đúng sẽ cho thấy sự văn minh, lối sống văn hóa của bản thân.