Cách đây 20 năm, điện thoại di động chỉ là một thiết bị để trò chuyện. Theo đà phát triển, điện thoại di động ngày càng trở nên phức tạp và mạnh hơn. Theo giáo sư Ramesh Raskar của Phòng thí nghiệm truyền thông Viện công nghệ Massachusetts, ngày nay thậm chí chỉ cần một vài chỉnh sửa nhỏ là điện thoại di động sẽ có thể thay thế các trang thiết bị y tế và khoa học đắt tiền.

Điện thoại di động rất có khả năng sẽ mở ra một tương lai mới ở những quốc gia đang phát triển thiếu thốn trang thiết bị thí nghiệm, nhưng số người dùng và kết nối di động không ngừng tăng lên. Liên Hiệp Quốc ước tính có khoảng 5 tỉ thuê bao di động, với phần lớn sự tăng trưởng ở các quốc gia đang phát triển và đặc biệt là châu Phi. Trong khi đó, những khu vực này thường có ít trang thiết bị chăm sóc sức khỏe và y tế. Tổ chức Y tế Thế giới mới đây đã tổ chức một cuộc họp để thảo luận về vấn đề phân phối thiết bị y tế không đồng đều. Giáo sư Raskar và nhiều chuyên gia khác cho rằng giải pháp đã rõ ràng, chính là ở điện thoại di động.

Ông rất hào hứng với việc chế tạo các thiết bị sử dụng màn hình cao cấp mới như trên nhiều điện thoại hiện nay. Cũng theo ông, chỉ trong 2 năm qua, độ phân giải của điện thoại di động đã tăng gấp 6 lần, với một số điện thoại hiện có độ phân giải hơn 300 dpi. Ở độ phân giải này, có thể bắt đầu làm được những chuyện mà chỉ có thể làm với các trang thiết bị khoa học cao cấp. Ông đang nghiên cứu thiết bị mang tên Công cụ mắt gần cho đánh giá khúc xạ (Netra), một thiết bị kẹp rẻ tiền, có thể được sử dụng để chẩn đoán tình trạng mắt như cận thị và viễn thị. Khi một người nhìn qua ống kính của nó, được gắn trước màn hình, họ sẽ thấy 2 đường thẳng – một đỏ, một xanh – trên màn hình điện thoại. Nếu hai đường thẳng thẳng hàng, thị lực của họ rất tốt. Nếu không, người đó phải chỉnh nút con trỏ điện thoại cho đến khi hai đường thẳng nối với nhau. Lặp lại bài kiểm tra với nhiều thiết lập khác nhau sẽ cho thấy mức độ tập trung của mắt và loại kính nào họ có thể cần. Hiện có hơn 2 tỉ người bị lỗi khúc xạ mà hơn 1/4 không được chữa trị. Theo giáo sư Raskar, rõ ràng ở các quốc gia đang phát triển, đây có vẻ là một giải pháp lý tưởng. Ông hiện đang tiến hành thử nghiệm thiết bị này ở Hyderabad (Ấn Độ) và các bệnh viện tại Boston (Mỹ).

Ở California, giáo sư Aydogan Ozcan của Đại học California, cũng đang nghiên cứu một thiết bị hỗ trợ di động thay thế kính hiển vi. Ông đang chế tạo Cellophone, có thể cho phép phát hiện vi trùng và vi khuẩn trong các mẫu chất lỏng. Sự khác nhau chủ yếu với một kính hiển vi truyền thống là nó hoàn toàn không có ống kính. Giáo sư Ozcan cho biết ông đã tránh được một trong những thành phần đắt giá nhất bằng cách thay thế nó bằng mã máy tính. Cụ thể là, ông đã viết ra các thuật toán tái cấu trúc để xử lý hình ảnh. Các mẫu máu, nước tiểu hay nước bọt có thể được tải lên điện thoại giống như gắn một thẻ nhớ. Thay vì tạo ảnh tế bào hay vi khuẩn qua một loạt kính phóng to mẫu, thiết bị ghi lại bóng của tế bào hay vi khuẩn. Không giống bóng của chúng ta trên đường phố, bóng của vi khuẩn có một kết cấu độc nhất mà từ đó chúng ta có thể xác định nó và tái dựng hình ảnh. Hình ảnh được chụp bằng cách sử dụng một nguồn sáng đặc biệt và camera của điện thoại. Hình ảnh sau đó có thể được gởi bằng tin nhắn đa phương tiện đến một máy tính xách tay để được xử lý, với kết quả được gởi lại dưới dạng văn bản. Tuy nhiên, khi sức mạnh xử lý của điện thoại di động tăng lên, nó sẽ có thể xử lý hình ảnh ngay tại chỗ. Giáo sư Ozcan hiện đang chỉn chu công nghệ này để phát hiện ký sinh trùng sốt rét và hy vọng sẽ sớm triển khai thử nghiệm.

Giáo sư Ozcan cho rằng điện thoại di động là một phương tiện quan trọng trong việc mang tính toán cao cấp đến đầu ngón tay của người dùng. Nhiều chuyên gia khác cũng chia sẻ quan điểm này với ông. Các kỹ sư trên khắp thế giới đang háo hức cải tiến thiết bị, phát triển phần cứng và phần mềm để mang điện thoại ra khỏi túi và đi vào phòng thí nghiệm. Mới đây, một nhà khoa học máy tính đã “nổi đình nổi đám” sau khi viết ra một ứng dụng cho iPhone để biến nó thành một ống nghe khám bệnh. Một công ty ở Mỹ mang tên AgaMatrix đã nộp cho Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) xem xét bản thiết kế thiết bị theo dõi lượng đường trong máu, được gắn trực tiếp vào điện thoại di động. Các nhà nghiên cứu ở Berkeley cũng đang phát triển CellScope, một kính hiển vi nhỏ có thể được kẹp lên một điện thoại có camera.

Giáo sư Raskar nhận định điện thoại di động mang đến nhiều hứa hẹn lớn, sẽ có một làn sóng chăm sóc sức khỏe mới, rất khác với các dịch vụ hiện tại. Ông tin rằng sẽ sớm xuất hiện các cửa hàng ứng dụng phần cứng, nơi mọi người có thể mua một cái kẹp 1 hoặc 2 USD cho điện thoại của mình. Những cái kẹp này sẽ cải tiến điện thoại nếu người dùng muốn đo chất lượng sữa họ định mua, chất lượng nước hay đo huyết áp của mình.

Khôi Minh (Theo BBC)