Chiến tranh đã lùi xa, thế nhưng hiện vẫn còn hàng ngàn hài cốt liệt sĩ còn nằm rải rác trong lòng đất chưa được tìm thấy. Điều đó càng thúc giục cán bộ, chiến sĩ (CB,CS) Đội K91, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Tháp không quản khó khăn, vất vả, vượt núi băng đồng để tìm kiếm, quy tập và hồi hương hài cốt liệt sĩ đã hy sinh tại chiến trường Đồng Tháp Mười cũng như nước bạn Campuchia. Các anh luôn kiên trì, bền bỉ, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng mà Đảng, Nhà nước và Quân đội tin tưởng giao phó.

Đội K91 cải táng hài cốt liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ Biên giới Tam Nông

Trong cái nắng chói chang của những ngày hè trên vùng đất Đồng Tháp Mười, tôi bắt gặp CB,CS Đội K91 đang miệt mài đào tìm từng khu vực nghĩa trang liệt sĩ kinh Xáng Phèn thuộc xã Mỹ Hiệp, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. Nhìn từ xa, nhiều người lầm tưởng đây là công trình dân sinh nào đó, bởi khu vực các anh đào tìm rộng cả ngàn mét vuông, có chỗ sâu từ 3-4m. Đây là nghĩa trang liệt sĩ của bộ đội ta trong kháng chiến chống Mỹ. Cũng như các địa phương khác trong tỉnh Đồng Tháp, sau giải phóng năm 1975, chính quyền các cấp qui tập mộ liệt sĩ vào nghĩa trang của huyện và tỉnh. Nhưng do quá lâu, địa hình thay đổi, nên việc tìm kiếm lúc đó gặp khó khăn. Hiện nay do yêu cầu hoạt động dân sinh, nhiều công trình khi xây dựng nhân dân phát hiện hài cốt liệt sĩ còn tồn đọng.  

Đã quá 5 giờ chiều mà anh em chưa nghỉ vì vừa phát hiện hài cốt liệt sĩ. Thượng úy Nguyễn Văn Trị - nhân viên lái xe (người có trên 10 năm công tác tại Đội K91) cẩn thận lấy tay bươi từng lớp đất vừa đào, và nói với tôi: “Ở đây anh em chúng tôi không phân biệt lái xe hay quân y, ai cũng trực tiếp đào tìm. Như hôm nay, phát hiện hài cốt liệt sĩ thì tất cả phải làm cho xong chứ không được để lại hôm sau. Các anh, các chú cũng ở đây quá lâu rồi, hồi đó tới giờ không phát hiện thì thôi, giờ thấy rồi phải đưa lên càng sớm, càng tốt”.

Ngồi cạnh bên, Đại tá Trần Văn Tâm - Đội trưởng Đội K91 tâm sự: “Ở trong nước dù có khó khăn nhưng cũng đỡ phần nào. Chứ khi làm nhiệm vụ qui tập hài cốt liệt sỹ ở tỉnh Pây-Veng và Pua-sát, Vương quốc Campuchia thì vất vả lắm, vừa xa quê hương, điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, có chỗ không có nước để sử dụng chứ nói chi nước sạch. Chúng tôi phải che lều bạt ở tháng này qua tháng kia... Khó khăn, vất vả nhưng bù lại mỗi lần phát hiện được hài cốt liệt sĩ thì anh em vui hẳn ra, nghe như khỏe lại...”.

Tôi có dịp được cùng các anh em Đội K91 sang Campuchia làm nhiệm vụ. Điểm đến đầu tiên là huyện Pia-Răng, tỉnh Prây-Veng. Vừa đến nơi, Chỉ huy Đội thông tin anh em vừa phát hiện khu vực mộ liệt sĩ tại xã Rô-Ka. Theo người dân nước bạn cung cấp khoảng trên dưới 5 hài cốt liệt sĩ của ta hy sinh trong chống Mỹ. Đã gần 11 giờ trưa, xe xuất phát được chừng 5 cây số thì tới một cánh đồng rộng. Thượng tá Nguyễn Thanh Tòng - Phó đội trưởng Đội K91 kêu tài xế rẽ trái, tôi nghĩ chắc sắp đến nơi. Thế nhưng người và xe phải “vật lộn” với đoạn đường đồng chòng chành như đi biển đến hơn 12 giờ mới đến nơi. Nơi tập kết của Đội không một bóng cây, với cái nắng mùa hè như lửa đốt. Nhiều anh em đã mệt rệu, ướt đẫm mồ hôi, nhưng vẫn cố gắng đào tìm. Binh nhất Hồ Văn Thượng nói: “Tôi qua đây gần 4 tháng rồi, cũng nhớ nhà lắm, nhưng vì nhiệm vụ nên tôi luôn cố gắng. Hồi mới qua làm nhiệm vụ, tôi rất bỡ ngỡ, nhưng suy nghĩ, ngày xưa khó khăn gian khổ, mấy chú đã hy sinh cho chúng ta hôm nay được cuộc sống thanh bình, hơn nữa mấy chú như người thân trong gia đình”.

Thật vậy, tình cờ ngồi nghe anh em nói chuyện với nhau mà thấy xuyến xao trong lòng. Sống xa quê hương, đêm đến bao tình cảm quê nhà luôn dồn về với họ. Nào là chuyện vợ con, xóm làng, chuyện tình yêu... rồi trao đổi kinh nghiệm đào tìm... Có người còn kể đêm qua nằm mơ thấy sáng nay mình tìm được hài cốt liệt sĩ... Nói như thế mới biết tinh thần trách nhiệm của anh em thế nào.

Mấy hôm sau, nhân dịp đoàn Ban chuyên trách tỉnh Prây-Veng đến thăm đơn vị, tôi được nghe Thiếu tướng Pen Na - Phó chỉ huy trưởng kiêm tham mưu trưởng Tiểu khu Prây-Veng tâm sự: “Chúng tôi làm việc với Đội K91 nhiều năm rồi. Anh em sống với chúng tôi tốt lắm! Ở đây bà con ai cũng quí mến bộ đội K91. Tranh thủ thời gian rảnh rỗi, anh em còn giúp đỡ bà con sửa chữa nhà, khám chữa bệnh và làm nhiều công việc khác nữa. Chúng tôi và bà con nhân dân xem các anh em Đội K91 như người thân của mình vậy”.

Trên đất bạn Campuchia ngoài nhiệm vụ tìm kiếm hài cốt liệt sỹ, CB,CS Đội K91 còn làm tốt công tác dân vận đối với nhân dân nước bạn và chấp hành nghiêm kỷ luật quân đội và pháp luật nước sở tại, được chính quyền và nhân dân trân trọng, quý mến. CB,CS Đội K91 luôn xác định tốt nhiêm vụ. Dù khó khăn, gian khổ đến đâu, từng thành viên trong Đội đều nêu cao tinh thần trách nhiệm. Xem đây không chỉ là nhiệm vụ mà là nghĩa vụ, là tình cảm thiêng liêng đối với sự hy sinh cao cả của các anh hùng liệt sĩ. Đại tá Trần Văn Tâm - Đội trưởng Đội K91 cho biết: “Mùa khô giai đoạn 2018 - 2019, chúng tôi đã tìm kiếm, cất bốc được 99 hài cốt liệt sĩ. Trong đó ở Campuchia là 93 hài cốt, trong tỉnh là 6 hài cốt. Tiếc rằng hầu hết hài cốt liệt sĩ tìm được lần này đều chưa xác định được danh tính”.

Dẫu biết rằng thời gian tới, thông tin về hài cốt liệt sĩ trên đất bạn Campuchia cũng như trong nước ngày càng ít, nhưng với tinh thần trách nhiệm và ý chí quyết tâm cao độ, CB,CS Đội K91, Bộ CHQS tỉnh Đồng Tháp sẽ tìm kiếm và đưa các liệt sĩ về lại với quê hương, với gia đình trong thời gian sớm nhất.

Theo Nguyễn Trung Tuyến (Báo Đồng Tháp)