Tên miền tiếng Việt nằm trong hệ thống tên miền quốc gia Việt Nam và hệ thống tên miền đa ngữ (Internationalized Domain Names IDNs) đã được quốc tế công nhận. Trong đó, các ký tự tạo nên tên miền là các ký tự được quy định trong bảng mã tiếng Việt theo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 6909:2001). Tên miền tiếng Việt có ý nghĩa rất quan trọng trong việc hội nhập công nghệ và ứng dụng tài nguyên internet của Việt Nam với thế giới. Sử dụng tên miền tiếng Việt người dùng được lợi nhiều mặt, song những điểm hạn chế của nó cũng gây không ít khó khăn cho người dùng.
Lợi thế
Tên miền tiếng Việt có thể thay thế hoàn toàn địa chỉ truyền thống chỉ chấp nhận những ký tự La-tinh vốn giới hạn trong bảng mã chuẩn trao đổi thông tin Mỹ (ASCII- American Standard Code for Information Interchange). Sử dụng tên miền tiếng Việt, chủ thể (hay chủ web) không chỉ có thêm sự lựa chọn để đặt tên cho địa chỉ Web theo đúng nghĩa tiếng Việt mà còn góp phần tạo môi trường thuần Việt trên mạng internet. Đăng ký tên miền tiếng Việt, chủ thể sẽ có được các lợi thế sau đây:
Được pháp luật Việt Nam bảo vệ: Điều 12 - Luật Công nghệ thông tin quy định: Nghiêm cấm việc giả mạo trang thông tin điện tử của tổ chức, cá nhân khác; tạo đường dẫn trái phép đối với tên miền của tổ chức, cá nhân sử dung hợp pháp tên miền đó.
- Được chăm sóc, hỗ trợ: Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) và các nhà đăng ký tên miền luôn sẵn sàng trợ giúp người đăng ký sử dụng giải quyết các vấn đề kỹ thuật cũng như hành chính liên quan đến tên miền.
- Miễn phí đăng ký và duy trì tên miền.
- Được trỏ (redirect) tới bất kỳ Website nào của mình theo yêu cầu (không bắt buộc phải có tên miền truyền thống).
- Tên miền được tất cả các trình duyệt thông dụng như IE, Firefox, Nestcape, Chrome
hỗ trợ theo chuẩn quốc tế.
- Thủ tục đăng ký trực tuyến nhanh gọn. Chủ thể có nhu cầu đều có thể dễ dàng đăng ký tên miền tiếng Việt thông qua các nhà đăng ký tên miền (www.nhadangky.vn) của VNNIC tại cả 3 miền Bắc, Trung, Nam với thủ tục đăng ký đơn giản, nhanh gọn và dễ dàng.
- Bảo vệ được chính xác thương hiệu của mình theo ngôn ngữ tiếng Việt trên internet.
- Khó xảy ra tranh chấp như dạng tên miền truyền thống không có dấu do có thể hiểu lầm về ngữ nghĩa.
Hạn chế
Dù được khuyến khích sử dụng, hỗ trợ tích cực, ưu đãi về phí đăng ký và duy trì, nhưng tên miền tiếng Việt vẫn ít được người dùng quan tâm, sử dụng, vì sao? Một số điểm sau đây cho thấy những mặt hạn chế, những khó khăn trong sử dụng, khiến người dùng không mặn mà với tên miền tiếng Việt.
Thứ nhất, do bộ tiếng Việt có quá nhiều dấu (chưa kể nhiều bảng mã). Muốn bỏ dấu mỗi chữ phải được tách rời ra (không thể bỏ dấu nếu viết liên tục), trong khi tên miền tiếng Việt yêu cầu là phải viết liên tục chuỗi cụm từ của tên miền. Theo hướng dẫn của Trung tâm Internet Việt Nam, để gõ được cụm từ có dấu liên tục người sử dụng phải dùng phím Ctrl để tách từ thay vì dùng phím Space. Điều này không phải người dùng nào cũng nhớ hoặc muốn nhớ.
Thứ hai, đối với doanh nghiệp, website sử dụng tên miền tiếng Việt sẽ rất khó truy cập đối với người nước ngoài, vì họ không biết cách bỏ dấu tiếng Việt. Như vậy việc quảng bá thương hiệu doanh nghiệp qua internet sẽ gặp nhiều hạn chế, khó khăn, nếu không sử dụng thêm một tên miền không dấu.
Thứ ba, sau khi gõ và truy cập, tên miền ở thanh địa chỉ (URL) sẽ tự động mã hóa thành một chuỗi ký tự (vô nghĩa) khiến người dùng không nhìn ra đó là địa chỉ gì, muốn xem địa chỉ trang web đang truy cập thì không thể biết được.
Kết luận
Tên miền tiếng Việt là nguồn tài sản quốc gia, nên việc tuyên truyền nhận thức, giữ gìn tiếng Việt hay quảng bá hình ảnh của tên miền tiếng Việt là điều rất quan trọng. Vấn đề còn lại là làm sao để người dùng dễ dàng sử dụng tên miền tiếng Việt. Vì vậy, có lẽ mọi người Việt có trách nhiệm cần nghiên cứu xây dựng, tích hợp thêm một “bộ qui tắc gợi ý từ” hay một “bộ từ điển gợi ý từ” để hỗ trợ các trình duyệt “hiểu” tiếng Việt, giúp những người chưa biết, chưa quen với cách gõ tiếng Việt là điều cần thiết.
Hoàng Thy
