BHTN là một trong những chính sách an sinh xã hội, không những hỗ trợ kịp thời một phần thu nhập cho người lao động (NLĐ) khi bị mất việc làm mà còn tạo điều kiện giúp họ nhanh chóng quay lại thị trường lao động. Chính vì vậy, việc rút ngắn thời gian giải quyết chế độ BHTN, tăng cường tư vấn, giới thiệu việc làm, hướng nghiệp cho NLĐ đang hưởng trợ cấp thất nghiệp được xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của TP Cần Thơ...

* Quy trình đăng ký hưởng BHTN

Từ ngày 1-1-2009, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) về BHTN có hiệu lực thi hành. Sau 2 năm triển khai thực hiện, ở TP Cần Thơ có hàng ngàn đối tượng tham gia BHTN cùng với BHXH bắt buộc. Ngày 1-1-2010, chế độ BHTN bắt đầu được giải quyết cho NLĐ bị thất nghiệp. Theo thống kê của Trung tâm Giới thiệu việc làm thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) TP Cần Thơ, năm 2010 có 2.104 người đăng ký thất nghiệp. Trong đó, có 2.087 người nộp hồ sơ; 1.880 người có quyết định hưởng BHTN hằng tháng; 1.438 người chấm dứt hưởng BHTN; với hơn 6,040 tỉ đồng chi hỗ trợ thất nghiệp, hỗ trợ học nghề theo quyết định.

Theo quy định, có 3 điều kiện để NLĐ được hưởng BHTN: Thứ nhất: Đã đóng BHTN đủ 12 tháng trở lên trong vòng 24 tháng trước khi bị mất việc làm hoặc chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ) theo quy định của pháp luật lao động hoặc chấm dứt hợp đồng làm việc (HĐLV) theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức. Thứ hai: Đã đăng ký thất nghiệp với Trung tâm Giới thiệu việc làm trực thuộc Sở LĐ-TB&XH trong vòng 7 ngày (tính theo ngày làm việc) khi bị mất việc làm, chấm dứt HĐLĐ hoặc HĐLV. Và đã hoàn thiện và nộp hồ sơ hưởng BHTN trong vòng 15 ngày (tính theo ngày làm việc) kể từ ngày đăng ký thất nghiệp. Thứ ba: Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày (tính theo ngày làm việc) kể từ ngày đăng ký thất nghiệp với Trung tâm Giới thiệu việc làm, thuộc Sở LĐ-TB&XH.

Cán bộ Phòng BHTN đang hướng dẫn, tư vấn cho người lao động bị thất nghiệp.

Khi đăng ký thất nghiệp, NLĐ sẽ được nhân viên Trung tâm tư vấn, phát mẫu đơn đăng ký thất nghiệp và có trách nhiệm khai đầy đủ nội dung theo yêu cầu, nộp cho Trung tâm Giới thiệu việc làm. Hồ sơ hưởng BHTN gồm: Đơn đề nghị hưởng BHTN (theo mẫu); bản sao HĐLĐ (HĐLV) đã hết hạn hoặc thỏa thuận chấm dứt HĐLĐ (HĐLV) hoặc xác nhận của đơn vị cuối cùng trước khi thất nghiệp; xuất trình sổ BHXH đã được cơ quan BHXH trực tiếp quản lý xác nhận và các giấy tờ tùy thân có liên quan khác như CMND hoặc hộ chiếu, hộ khẩu...

Sau khi NLĐ hoàn tất hồ sơ, Trung tâm Giới thiệu việc làm sẽ xem xét đánh giá đề nghị hưởng BHTN của NLĐ và trình đến Sở LĐ-TB&XH thành phố ra Quyết định trợ cấp thất nghiệp trong vòng 20 ngày (tính theo ngày làm việc). Người thất nghiệp cầm quyết định hưởng BHTN đến cơ quan BHXH nơi cư trú, để làm thủ tục nhận tiền hỗ trợ. Sau đó, người thất nghiệp quay trở lại Trung tâm Giới thiệu việc làm đăng ký thông báo tìm việc, để Trung tâm tư vấn, giới thiệu việc làm, giúp NLĐ có việc làm mới, phù hợp với khả năng.

* Nỗ lực hỗ trợ NLĐ

Thời gian qua, Trung tâm cũng phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tin đại chúng, BHXH thành phố, Phòng LĐ-TB&XH các quận, huyện tuyên truyền về chính sách BHTN và hướng dẫn thực hiện chính sách. Bên cạnh đó, Trung tâm còn in và phát hành tờ rơi, làm băng rôn tuyên truyền chính sách BHTN ở những nơi đông dân cư hay ở các khu công nghiệp. Nét mới trong công tác tuyên truyền BHTN là Trung tâm đã phối hợp, tổ chức các buổi tọa đàm về chính sách BHTN tại một số doanh nghiệp có nhiều lao động trên địa bàn, thu hút được sự quan tâm của đông đảo NLĐ. Tuy nhiên, trên thực tế, việc triển khai chính sách BHTN vẫn còn nhiều khó khăn. Nhận thức của NLĐ, người sử dụng lao động về BHTN vẫn chưa đầy đủ. Không ít NLĐ đăng ký hưởng BHTN nhưng lại không có đầy đủ giấy tờ. Phổ biến nhất là NLĐ không có giấy tờ thể hiện tình trạng mất việc như: Bảo sao HĐLĐ hết hạn và sổ BHXH nên hồ sơ của họ không được giải quyết. Và khi thời gian theo quy định trôi qua, NLĐ không còn đủ điều kiện hưởng BHTN nữa. Có một thực tế là hầu hết lao động thất nghiệp rơi vào các doanh nghiệp hay nợ BHXH nên sổ BHXH của NLĐ không được chốt sổ, không được trả lại sổ BHXH...

Chị Võ Thị Ngọc Huyền, cán bộ BHTN phụ trách quận Thốt Nốt và huyện Vĩnh Thạnh, cho biết: “Thực chất, sau khi mất việc, NLĐ phải đến đăng ký BHTN ngay mà chưa cần sổ BHXH mà chỉ cần giấy tờ chứng minh đang bị thất nghiệp. Sau đó, họ bổ sung sổ BHXH đầy đủ trong vòng 15 ngày tiếp theo thì sẽ được giải quyết. Nhưng, họ lại nghĩ rằng không có sổ BHXH đầy đủ thì khó đăng ký nên đợi có sổ BHXH thì đã quá thời hạn quy định nên không giải quyết được”. Anh Đinh Khắc Huy (ngụ phường Thới Thuận, quận Thốt Nốt), là công nhân Công ty Cổ phần Basa, sau khi mất việc đã đến Phòng BHTN đăng ký hưởng BHTN. Anh Huy nói: “Đến đây, tôi mới thấy thủ tục để được hưởng BHTN không khó. Chỉ sợ công ty trả hồ sơ trễ, còn đúng thời gian thì giải quyết rất nhanh theo quy trình đã được niêm yết...”.

Theo Trung tâm Giới thiệu việc làm, thuộc Sở LĐ-TB&XH TP Cần Thơ, nhằm tạo điều kiện thuận lợi, hạn chế việc đi lại của NLĐ trong việc thực hiện thủ tục đăng ký hưởng BHTN, hiện nay, Trung tâm đã có văn bản xin bổ sung thêm biên chế và dự kiến sẽ bố trí cán bộ phụ trách ở các quận, huyện trên địa bàn như: Cái Răng, Bình Thủy và Vĩnh Thạnh... để đáp ứng yêu cầu phục vụ NLĐ.

Bài, ảnh: CHẤN HƯNG