(TTXVN) - Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, sáng 4-6, Quốc hội bắt đầu phiên chất vấn và trả lời chất vấn với nhóm lĩnh vực đầu tiên là tài nguyên và môi trường (TN&MT). Bộ trưởng Bộ TN&MT Ðặng Quốc Khánh đã trả lời, làm rõ các vấn đề được đại biểu Quốc hội nêu.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất lĩnh vực tài nguyên và môi trường. Ảnh: Quochoi.vn

Tại phiên chất vấn, các đại biểu đề nghị Bộ trưởng Ðặng Quốc Khánh cho biết rõ hơn về công tác khai khoáng cũng như sử dụng và quản lý đất hiếm trong thời gian qua, giải pháp trong thời gian tới, vấn đề quản lý, khai thác, bảo vệ tài nguyên biển quốc gia; tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về an ninh nguồn nước; giải pháp phòng, chống tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu, suy giảm, ô nhiễm nguồn nước…

* Tìm giải pháp khai thác, sử dụng hiệu quả khoáng sản - nguồn tài nguyên không thể tái tạo

Trả lời các vấn đề này, Bộ trưởng Ðặng Quốc Khánh cho biết, hiện nay Việt Nam có nguồn tài nguyên khoáng sản về chiến lược quan trọng và có trữ lượng tương đối lớn: “Ví dụ như bô xít khoảng 5,8 tỉ tấn, titan khoảng hơn 600 triệu tấn. Về đất hiếm, Bộ TN&MT cũng đã đánh giá trữ lượng được 2,7 triệu tấn, trong đó đánh giá tài nguyên đất hiếm của chúng ta là khoảng 18 triệu tấn nữa là tức là hơn 20,7 triệu tấn”. Ðối với việc khai thác, chế biến các loại khoáng sản quan trọng thiết yếu, đặc biệt là đất hiếm, phải tính đến việc chế biến sâu, chế biến tinh tại Việt Nam và phục vụ cho công nghiệp của Việt Nam.

Bộ trưởng Ðặng Quốc Khánh khẳng định, việc dự trữ khoáng sản quan trọng, thiết yếu chính là đảm bảo an ninh quốc gia. Chính phủ đã ban hành Quyết định về phê duyệt khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia gồm 48 khu vực với 10 loại khoáng sản quan trọng cần dự trữ cho sự phát triển bền vững kinh tế - xã hội. Bên cạnh đó, trong Nghị định 51/2021/NÐ-CP về quản lý khoáng sản và khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia, ngoài quy định đầu tư thực hiện diện tích khu vực dự trữ khoáng sản, còn quy định tiêu chí để khoanh định khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia.

Thời gian qua, Bộ đã tổ chức khoanh vùng các khu vực dự trữ khoáng sản theo quy định. Bộ TN&MT sẽ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, căn cứ vào định hướng chiến lược các ngành, căn cứ vào nhu cầu, báo cáo Thủ tướng để tiếp tục khoanh vùng khoáng sản trong thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh trả lời chất vấn. Ảnh: Quochoi.vn

Ðề xuất với Quốc hội một số nhóm giải pháp thăm dò, khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên khoáng sản, Bộ trưởng Ðặng Quốc Khánh nêu rõ việc hoàn thiện và trình Quốc hội xem xét, ban hành Luật Ðịa chất và Khoáng sản trên cơ sở kết quả tổng kết, đánh giá việc thực hiện Luật Khoáng sản năm 2010 để bổ sung, hoàn thiện nội dung về công tác điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng. Cùng với đó, đẩy mạnh điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản tại các vùng có triển vọng như Tây Bắc, Ðông Bắc, Bắc Trung Bộ và Tây Nguyên và ven biển, đặc biệt khoáng sản phân bố ở phần sâu.

Bộ trưởng Ðặng Quốc Khánh cũng đề xuất việc đẩy mạnh hợp tác khoa học kỹ thuật, chuyển giao công nghệ trong thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản, bảo vệ môi trường, an toàn lao động và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, quản trị tài nguyên khoáng sản, quan trắc, dự báo, quản trị môi trường, điều khiển tự động nhằm nâng cao hiệu quả, giảm tổn thất tài nguyên, nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm và bảo đảm môi trường.

Ðồng thời, tập trung thực hiện Dự án “Ðánh giá tài nguyên khoáng sản, phục vụ khai thác cát biển, đáp ứng nhu cầu san lấp các dự án đường cao tốc và hạ tầng giao thông, đô thị vùng ÐBSCL” đảm bảo chất lượng, thời hạn, nhằm kịp thời chuyển giao cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý, lập quy hoạch, thăm dò, khai thác; sớm thực hiện đề án “Ðiều tra, đánh giá tổng thể tiềm năng khoáng sản chiến lược (đất hiếm) trên lãnh thổ Việt Nam (phần đất liền) và thăm dò một số diện tích có triển vọng”…

* Tiếp cận một cách tổng thể hơn, chiến lược hơn về vấn đề hạn hán, xâm nhập mặn ở ÐBSCL

Trả lời các đại biểu về tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về an ninh nguồn nước; giải pháp phòng, chống tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu, suy giảm, ô nhiễm nguồn nước, Bộ trưởng Ðặng Quốc Khánh cho biết, nguồn nước của Việt Nam 60% phụ thuộc nước ngoài, 40% nội sinh, nên việc đảm bảo an ninh nguồn nước là phải đảm bảo nguồn nước nội sinh.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo phải tiếp tục bảo vệ rừng, trồng thêm rừng với dự án 1 tỉ cây xanh; tiếp tục sử dụng có hiệu quả nguồn nước. Về công tác quy hoạch, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch về tài nguyên nước và quy hoạch điều tra, đánh giá tài nguyên nước của quốc gia, 8 quy hoạch về lưu vực sông. Bộ TN&MT đang tham mưu để phê duyệt tiếp 5 quy hoạch về lưu vực sông. Ðồng thời có quy định việc điều hành, quản lý liên tỉnh đối với các lưu vực sông, làm rõ trách nhiệm của các địa phương trong việc phối hợp, bảo đảm sử dụng nước có hiệu quả.

Tham gia trả lời chất vấn tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Lê Minh Hoan cho biết: Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã có chuyến thị sát và giao Bộ NN&PTNT trình đề án tổng thể về vấn đề này. Dự kiến tháng 9 tới, Bộ sẽ trình đề án trong đó tiếp cận một cách tổng thể hơn, chiến lược hơn về vấn đề hạn hán, xâm nhập mặn. Bộ cũng tổ chức lấy ý kiến các chuyên gia ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh; dự kiến tổ chức diễn đàn do Thủ tướng Chính phủ chủ trì gặp gỡ lãnh đạo, chuyên gia, nhà khoa học của 13 tỉnh ÐBSCL nghe thêm ý kiến về vấn đề này.

Về tài nguyên nước, theo Bộ trưởng, vấn đề nước phải tiếp cận 3 chủ thể: số lượng nước, chất lượng nước và cách thức sử dụng nguồn nước. Ðặc biệt, cách thức sử dụng nguồn nước sẽ tác động tới số lượng nước và chất lượng nước. “Ðến thời điểm này, cần có thông điệp với bà con nông dân ÐBSCL và cả nước rằng: Chúng ta không phải là một quốc gia dư thừa nước mà nước sẽ ngày càng khan hiếm hơn. Từ đó để có cách tiếp cận ngắn hạn, dài hạn bằng chiến lược nông nghiệp tổng thể để chuyển đổi trạng thái nông nghiệp, từ tưới tràn, tưới xả sang tưới nhỏ giọt”, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT nhấn mạnh.

Về các giải pháp trước mắt để hạn chế xâm nhập mặn, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu rõ, Bộ sẽ đề nghị Chính phủ ưu tiên đầu tư cho ÐBSCL, nhất là các công trình có độ phủ rộng, nhiều người dân hưởng lợi.

* Sử dụng tài nguyên biển phải bảo đảm yêu cầu phát triển bền vững

Trả lời chất vấn của các đại biểu về vấn đề quản lý, khai thác, bảo vệ tài nguyên biển quốc gia, Bộ trưởng Ðặng Quốc Khánh cho biết, Nghị quyết số 36-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Ðảng về chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã nêu rõ, việc khai thác, sử dụng tài nguyên biển phải đảm bảo được yêu cầu bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.

Bộ trưởng cho rằng, biển là một thể thống nhất, việc khai thác, sử dụng tài nguyên biển thuộc nhiều ngành, nhiều lĩnh vực. Ðể giải quyết những vấn đề chồng lấn, giao thoa này, Quy hoạch không gian biển quốc gia đã có phân vùng sử dụng, định hướng không gian phát triển, quy hoạch gắn với quy hoạch các ngành, quy hoạch của các địa phương có biển. Bộ trưởng Ðặng Quốc Khánh nhấn mạnh, cần thực hiện nghiêm túc quy hoạch để giải quyết vấn đề này, để vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ môi trường.

Bộ TN&MT đã tham mưu trình Chính phủ về quy hoạch không gian biển quốc gia. Bên cạnh đó, quy hoạch các vùng, các địa phương cũng đã được lồng ghép tổ chức thực hiện. Theo Bộ trưởng, ngoài các khu bảo tồn đa dạng, phải rà soát các khu vực bảo vệ gắn với bảo tồn; rà soát các rừng ngập mặn sử dụng đa mục đích theo hướng vừa bảo tồn vừa phát triển, vừa sản xuất nông nghiệp vừa nuôi trồng thủy hải sản.

Bộ TN&MT đã phối hợp với Bộ NN&PTNT cùng các địa phương nỗ lực phổ biến, tuyên truyền đến người dân về Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, Luật Thủy sản, đặc biệt là vấn đề khai thác tài nguyên biển, nuôi trồng đánh bắt hải sản, đặc biệt là để ngăn ngừa hoạt động đánh bắt trái phép, tuyên truyền Luật Tài nguyên nước và Luật Bảo vệ môi trường.

Bộ trưởng Ðặng Quốc Khánh cũng thông tin thêm, vừa qua, Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành, tập trung vào quy hoạch không gian biển, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, trong đó có định hướng nuôi trồng thủy hải sản ở vùng biển xa, thời gian tới cố gắng giảm tỷ trọng đánh bắt thay vì đánh bắt với sản lượng lớn và “hủy diệt” như hiện nay...

* Kết thúc chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất: Ðã rõ các giải pháp cho thời gian tới

Chiều 4-6, phát biểu kết thúc chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ: Phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, thẳng thắn, trách nhiệm cao, sát với tình hình thực tiễn, sát với nội dung nhóm vấn đề chất vấn. Bộ trưởng Bộ TN&MT đã chuẩn bị kỹ lưỡng nội dung, nắm chắc vấn đề, trả lời khá đầy đủ các vấn đề còn bất cập, hạn chế, có giải pháp thực hiện trong thời gian tới. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã tham gia trả lời và làm rõ thêm một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

Qua phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ TN&MT, các Bộ trưởng, Trưởng ngành có liên quan thực hiện hiệu quả các giải pháp đã đề ra. Trong đó, bám sát nội dung, thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ trong Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; tập trung triển khai có hiệu quả Luật Tài nguyên nước năm 2023, bảo đảm an ninh nguồn nước, an toàn hồ đập và ngăn chặn suy giảm tài nguyên nước; chủ động phòng, chống và có giải pháp ứng phó với tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất. Bên cạnh đó, tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật về địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng, trong đó có dự án Luật Ðịa chất và Khoáng sản trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7, xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV...

Buổi chiều ngày 4-6, từ 14h30 đến 17h00 Chủ tịch Quốc hội chủ trì điều hành chất vấn nhóm vấn đề thứ hai thuộc lĩnh vực Công Thương.

PV (tổng hợp)