Từ khi triển khai phẫu thuật u phổi qua nội soi năm 2012 đến nay, ê kíp các bác sĩ Khoa Ngoại lồng ngực, Bệnh viện (BV) Đa khoa TP Cần Thơ đã thực hiện thành công 100% ca phẫu thuật, điều trị hiệu quả các bệnh lý về phổi cho người dân địa phương và trong vùng.

Cô Tống Thị Hai (57 tuổi, ở huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng) có triệu chứng đau tức ngực thường xuyên, đã qua điều trị ở BV tư nhân, cũng thực hiện phẫu thuật nội soi nhưng không khỏi bệnh mới đến BV Đa khoa TP Cần Thơ. Các bác sĩ thăm khám, chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng, chẩn đoán bệnh nhân u thùy dưới phổi bên phải, chỉ định phẫu thuật cắt thùy dưới qua nội soi. Sau phẫu thuật 24 giờ, bệnh nhân ổn định hoàn toàn. Dì Hai cho biết: "Sau phẫu thuật, tôi cảm thấy khỏe hơn rất nhiều. Các bác sĩ tư vấn kỹ lưỡng, tận tình phục vụ, giúp tôi an tâm điều trị".

Bệnh u phổi nói chung và ung thư phổi nói riêng là những bệnh lý thường gặp hiện nay. Có nhiều yếu tố nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp, gây nên khối u phổi và đặc biệt là bệnh ung thư phổi như: khói thuốc lá (những chất độc trong khói thuốc lá tác động đến đường hô hấp và có thể gây ung thư, những người hít khói thuốc lá chủ động hay thụ động đều bị ảnh hưởng như nhau), ô nhiễm môi trường, chất phóng xạ... Song, ung thư phổi có thể phòng chống được.

Thế giới đã áp dụng rất nhiều phương pháp điều trị ung thư phổi như: phẫu trị (phẫu thuật cắt bỏ khối u), hóa trị, xạ trị. Trong đó, phẫu trị là triệt để nhất (nếu có chỉ định phẫu thuật) và sau phẫu thuật, có thể kết hợp thêm hóa trị và xạ trị. Tuy nhiên, việc phẫu thuật không phải lúc nào cũng thực hiện được. Do đa số bệnh nhân bị u phổi lớn tuổi hoặc có những bệnh lý mạn tính đi kèm (cao huyết áp, tiểu đường...), nên những yếu tố nguy cơ về phẫu thuật rất cao. Mặt khác, phẫu thuật mở ngực cắt phổi là phẫu thuật lớn, do vết mổ mở ngực dài, cho phẫu trường đủ rộng để cắt được khối u phổi. Phẫu thuật banh ngực rộng, nên phải cắt nhiều cơ và có khi gãy cả xương sườn. Cho nên sau phẫu thuật, bệnh nhân rất đau, không thể tự thở được, dẫn đến tình trạng thở máy sau mổ, nguy cơ viêm phổi có thể đưa đến tử vong. Từ khi phẫu thuật nội soi phát triển, thế giới áp dụng kỹ thuật cắt phổi qua nội soi và hiện nay, một số BV trong nước áp dụng rất thành công.

Tháng 3-2012, BV áp dụng phẫu thuật cắt u phổi qua nội soi để điều trị ung thư phổi. Việc áp dụng phẫu thuật nội soi cắt u phổi, góp phần chỉ định cho phẫu thuật cắt phổi trong điều trị ung thư phổi rộng rãi hơn so với mổ hở bởi nhiều ưu điểm như: đường mổ nhỏ mang tính thẩm mỹ cao, không cần banh ngực nên không gây sang chấn bó mạch thần kinh liên sườn và gãy xương sườn. Mặt khác, không phải cắt cơ thành ngực nhiều, nên sau mổ ít đau, không bị suy hô hấp do đau. Điều này rất tốt cho bệnh nhân có bệnh lý về phổi hoặc bệnh tim mạch mạn tính đi kèm. Thời gian nằm viện ngắn nên giảm bớt chi phí điều trị cho bệnh nhân. Đây cũng là niềm hy vọng cho những người không may bị bệnh u phổi.

Từ khi triển khai đến nay, BV thực hiện 22 trường hợp cắt phổi qua nội soi thành công. Khoa được đầu tư trang thiết bị đầy đủ (máy nội soi, dụng cụ nội soi, stapler chuyên biệt để cắt phổi). Về trình độ chuyên môn, tất cả bác sĩ ngoại lồng ngực đều có chứng chỉ đào tạo phẫu thuật nội soi. Đặc biệt có 3 bác sĩ có chứng chỉ nội soi nâng cao chuyên về cắt phổi. Bác sĩ CKII Phạm Văn Phương, Trưởng khoa Ngoại lồng ngực, cho biết: "Chúng tôi phẫu thuật cắt phổi từ những ca dễ và nâng lên khó dần và đến nay gần hoàn thiện như: chỉ cắt khối u lành, cắt thùy phổi chứa khối u ung thư chưa di căn hạch, cắt thùy phổi kèm nạo hạch rốn phổi...".

Chi phí cho mổ nội soi cũng như các ca mổ hở. Tuy nhiên, việc phẫu thuật cắt phổi nội soi phải sử dụng thêm stapler, mỗi cuộc mổ cắt phổi phải dùng từ 4 đến 6 stapler (mỗi stapler khoảng 4 triệu đến 6 triệu đồng tùy theo hãng sản xuất). Do vậy, chi phí stapler cần cho mỗi cuộc phẫu thuật có thể đến 30 triệu đồng. Thực tế, chi phí mổ bảo hiểm thanh toán đúng quy định. Riêng stapler bệnh nhân phải tự mua, bảo hiểm y tế chưa thanh toán tại BV Đa khoa TP Cần Thơ. Có thể thấy, chi phí mua các stapler khá cao so với thu nhập bình quân của người bệnh nghèo. Trong khi đội ngũ y, bác sĩ BV Đa khoa TP Cần Thơ thực hiện được hầu hết kỹ thuật cao nhưng do chi phí mua một số y dụng cụ, bảo hiểm y tế chưa thanh toán, người dân phải tự chi trả, hạn chế điều kiện tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe của người dân. Điển hình là trường hợp bệnh nhân Lê Thành Nguyên (18 tuổi, ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long). Dì Nguyễn Thị Thất, mẹ của Nguyên, bộc bạch: "Sau khi Nguyên được bác sĩ thăm khám, phát hiện bệnh và tư vấn cho gia đình hai hình thức phẫu thuật là mổ hở và mổ nội soi. Gia đình tôi không có cách nào khác, phải chọn mổ hở trị bệnh cho con trai, vì không đủ điều kiện mua các y, dụng cụ với chi phí vài chục triệu đồng để thực hiện mổ nội soi. Gia đình tôi nghèo khó, quanh năm làm mướn kiếm sống, chỉ lo tạm đủ cái ăn. Chúng tôi mong muốn được bảo hiểm y tế hỗ trợ các chi phí mua các y dụng cụ để thực hiện phẫu thuật cắt phổi nội soi cũng như các kỹ thuật cao khác, giúp người nghèo có điều kiện chữa bệnh"…

Còn rất nhiều hoàn cảnh khó khăn không may mắc bệnh tật như gia đình em Nguyên. Thời gian qua, các ngành, các cấp tăng cường vận động người dân tham gia bảo hiểm y tế, hướng đến mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Bên cạnh thực hiện trách nhiệm công dân trong việc tham gia bảo hiểm y tế, người dân mong mỏi bảo hiểm y tế ngày càng mở rộng quyền lợi đối với người bệnh, để người dân thêm tin tưởng vào chính sách của Nhà nước, tự nguyện tham gia bảo hiểm y tế, để được đảm bảo quyền lợi khi không may lâm cảnh bệnh tật.

Bài, ảnh: THU SƯƠNG