Thực hiện Nghị định 91/2009/NĐ-CP về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô của Chính phủ, Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP Cần Thơ đã có công văn đôn đốc các doanh nghiệp (DN) kinh doanh vận tải hành khách gắn “hộp đen” (thiết bị giám sát hành trình) trên xe khách. Đến nay, các loại xe thuộc diện phải gắn “hộp đen” đã thực hiện theo quy định của Bộ GTVT. Tuy nhiên, đã phát sinh một số khó khăn, bất cập trong công tác vận hành các “hộp đen”; việc bảo trì, bảo dưỡng thiết bị của một số nhà cung cấp chưa đảm bảo…

Hộp đen” là thiết bị điện tử lắp trên ô tô có chức năng ghi và lưu trữ các thông tin liên quan đến vận hành của xe như: thông tin chi tiết số lần tài xế vượt quá tốc độ (bao gồm: vị trí, cung đường xe chạy); giảm tốc độ đột ngột; số lần phanh (thắng) gấp; phân tích tốc độ xe và tình trạng phanh trước khi xảy ra tai nạn… của từng xe, từng tài xế. Theo đánh giá của giới chuyên môn, việc gắn “hộp đen” là rất cần thiết, nhất là đối với điều kiện giao thông ở Việt Nam hiện còn khá phức tạp, giúp các đơn vị quản lý, đăng kiểm, các DN  kinh doanh vận tải hành khách dễ dàng trong công tác quản lý. Việc lắp đặt thiết bị này sẽ góp phần giảm đáng kể tai nạn giao thông đường bộ.

“Hộp đen” có chức năng ghi và lưu trữ các thông tin liên quan đến vận hành của xe, cho ô tô gắn thiết bị này sẽ góp phần giảm đáng kể tai nạn giao thông đường bộ.

Theo quy định của Bộ GTVT, từ ngày 1-7-2013 các cơ quan chức năng trên toàn quốc sẽ kiểm tra và xử phạt các xe không gắn “hộp đen” hoặc có gắn mà không đúng quy chuẩn hoặc không có tác dụng. Mức xử phạt đối với các vi phạm trên là 2-3 triệu đồng và tước giấy phép lái xe 30 ngày. Các cơ quan chức năng có quyền xử phạt gồm UBND các cấp, lực lượng cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông. Theo Phòng Quản lý Vận tải Phương tiện Người lái (Sở GTVT thành phố), xác định được tầm quan trọng của việc gắn thiết bị này, Sở GTVT thành phố thường xuyên theo dõi và gửi Công văn đôn đốc các đơn vị DN trên địa bàn TP Cần Thơ thực hiện đúng lộ trình lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (TBGSHT). Việc gắn TBGSHT đã được đưa vào tiêu chí đăng kiểm xe cơ giới đường bộ, nếu không gắn cơ quan đăng kiểm sẽ không đăng kiểm.

Ông Lư Thành Đồng, Giám đốc Sở GTVT thành phố cho biết: Tính đến nay, hầu hết các DN vận tải trên địa bàn thành phố đã gắn TBGSHT cho  1.098 xe, đạt 100% số xe do Sở GTVT Cần Thơ quản lý (ô tô, xe buýt, công-ten-nơ). Vừa qua, Bộ GTVT đã có cuộc thanh tra về tiến độ gắn và việc vận hành của “hộp đen” trên ô tô ở nhiều tỉnh, thành phố. Tại TP Cần Thơ “hộp đen” được gắn trên các phương tiện đều trích xuất thông tin hoạt động. Do “hộp đen” còn rất mới nên chưa thể đánh giá chất lượng các thiết bị này, cần phải có thời gian sử dụng theo dõi. Tuy nhiên, đã phát sinh một số bất cập trong quá trình triển khai thực hiện.

Theo ông Đoàn Công Hiếu, Chủ nhiệm HTX Vận tải đường bộ TP Cần Thơ, đã có nhiều nhà cung cấp “hộp đen” liên hệ, đưa ra nhiều mức giá khác nhau. Các đơn vị cung cấp thiết bị này đã được Cục đăng kiểm Việt Nam kiểm tra, được Bộ GTVT chứng nhận đảm bảo tiêu chuẩn TBGSHT phù hợp với Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia (QCVN 31:2011/BGTVT) mới được lưu hành, buôn bán nên một số chủ xe đã mua thiết bị. Tuy nhiên, sau thời gian gắn và sử dụng “hộp đen”, đã xảy ra một số bất cập, nguyên nhân chủ yếu do các nhà cung cấp.

Theo các DN kinh doanh vận tải hành khách, đa số “hộp đen” được sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam. Hiện tại, giá lắp đặt “hộp đen” dao động từ 3 triệu đồng - 6 triệu đồng/hộp đen/xe. Các DN kinh doanh vận tải ở TP Cần Thơ dù khá khó khăn, song vẫn cố gắng gắn thiết bị này để đảm bảo hoạt động kinh doanh không bị gián đoạn. Nhưng nhiều DN băn khoăn về cách vận hành, sử dụng và bảo dưỡng, bảo trì các thiết bị này. Một số nhà cung cấp “hộp đen” bị thu hồi giấy chứng nhận hợp quy vì đã lắp đặt các thiết bị không đúng với thiết bị đã trình Bộ GTVT. Bộ GTVT yêu cầu các DN bị thu hồi giấy phép phải đảm bảo duy trì “hộp đen” theo đúng quy định và chịu trách nhiệm tiếp tục bảo hành, cung cấp các dịch vụ liên quan đối với các sản phẩm đã lắp đặt trên các xe theo hợp đồng đã ký với các DN kinh doanh vận tải. Tuy nhiên,  một số DN bị thu hồi giấy phép lắp đặt “hộp đen” bỗng dưng “biến mất”, khiến nhiều DN kinh doanh vận tải lo lắng về dịch vụ bảo trì chất lượng “hộp đen” không được đáp ứng. 

Một DN kinh doanh vận tải trên địa bàn TP Cần Thơ đã mua “hộp đen” của nhà cung cấp bị thu hồi giấy phép. Sau khi nhà cung cấp bị thu hồi giấy phép hợp quy, việc bảo trì, bảo dưỡng không được thực hiện. Trong khi đó, hoạt động vận tải không thể gián đoạn, nhưng nếu xe lưu hành mà “hộp đen” không đảm bảo, cảnh sát giao thông sẽ xử phạt.

Theo ngành chức năng, “hộp đen” là thiết bị mới nên trong quá trình vận hành, sử dụng không thể tránh khỏi một số khó khăn; các nhà cung cấp cũng cần có thời gian để sàng lọc mới đảm bảo chất lượng. Để tự bảo vệ quyền lợi của mình, các DN, cá nhân có sử dụng phương tiện ô tô nên lựa chọn các nhà cung cấp “hộp đen” tại TP Cần Thơ để tiện bảo trì, bảo dưỡng. Ngoài ra, trước khi mua, cần cẩn thận xem các thông tin trên thiết bị này phải đúng các tiêu chuẩn của Bộ GTVT quy định… nhằm bảo đảm quyền lợi của mình, hạn chế những rủi ro…

Bài, ảnh:Thu Hoài