Bài, ảnh: THU SƯƠNG

Cứ vào đầu năm học mới, cán bộ y tế phụ trách tiếp nhận điều trị bệnh nhân HIV tại Bệnh viện (BV) Đa khoa TP Cần Thơ lại dấy lên nỗi lo bệnh nhân mới gia tăng. Phần lớn là các bạn sinh viên đến từ các tỉnh trong vùng, bước vào giảng đường đại học chưa được bao lâu lại phát hiện nhiễm HIV.

S-Đỏ xét nghiệm HIV cho bạn trẻ.

Điều dưỡng Ngô Vũ Bảo, khoa Truyền nhiễm, BV Đa khoa TP Cần Thơ cho biết, khoa hiện quản lý điều trị 1.248 bệnh nhân HIV, đa số sinh viên và học sinh thuộc nhóm đồng tính nam (MSM). Nhiều bạn mới vô năm nhất đại học đã phát hiện mắc bệnh. 

Anh Bảo nhớ rõ tổng số bệnh nhân và bao nhiêu trường hợp bệnh HIV/AIDS được phân loại giai đoạn lâm sàng 1 và 2 khi chỉ định thuốc ARV. Bởi lẽ, anh luôn theo dõi sát tình hình điều trị, tình trạng sức khỏe của người bệnh cũng như tư vấn, hỗ trợ giải đáp những thắc mắc, các vấn đề tâm lý lo sợ bị kỳ thị của bệnh nhân. Nhiều bạn trẻ từ các tỉnh đến TP Cần Thơ học tập, chưa được trang bị kiến thức đầy đủ về các bệnh lây truyền qua đường tình dục, trong đó có HIV. Khi không may mắc bệnh, một số bị sốc tâm lý, khủng hoảng về tinh thần, muốn hủy hoại bản thân. Một số khác, dù đã tham gia sinh hoạt trong các buổi truyền thông do nhóm cộng đồng MSM tổ chức, được đồng đẳng viên tư vấn chia sẻ, nhận thuốc điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV gọi là PrEP, nhưng vẫn nhiễm bệnh do không tuân thủ việc uống thuốc. Còn có những trường hợp tin tưởng vào bạn tình của mình đã uống dự phòng PrEP rồi, nhưng vì bạn này tuân thủ PrEP không tốt nên nguy cơ lây nhiễm HIV rất cao.  

Điều dưỡng Bảo băn khoăn trước thực trạng hiện nay các bạn trẻ có quan hệ đồng giới từ rất sớm, nên mong muốn nhà trường, ngay từ bậc trung học cơ sở, cần thiết hỗ trợ, cung cấp kiến thức cho các em. Các bạn trẻ, nhất là MSM, hãy yêu thương bản thân, chủ động bảo vệ sức khỏe, tìm hiểu đầy đủ các kiến thức phòng tránh bệnh lây truyền qua đường tình dục, kể cả HIV. Sự thiếu hiểu biết, chủ quan, lơ là, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe, tinh thần và cả tương lai của các bạn trước ngưỡng cửa cuộc đời. 

Theo BS CKI Trần Văn Phúc, Trưởng khoa Truyền nhiễm, BV Đa khoa TP Cần Thơ, tình hình HIV nổi trội hiện nay là nhóm MSM chiếm đa số, độ tuổi mắc bệnh ngày càng trẻ, chủ yếu là học sinh, sinh viên. Riêng năm 2022, thu dung khoảng 200 bệnh nhân HIV/AIDS vào điều trị ARV, trong số này có khoảng 70% là MSM. Vì vậy, nhóm đối tượng MSM cần chủ động tầm soát HIV, đồng thời phải dự phòng PrEP.

BS Phúc khuyên, người không may mắc bệnh, phải đến Phòng khám ngoại trú (OPC) điều trị sớm thuốc ARV và tuân thủ tốt mới giữ được sức khỏe ổn định như người mắc bệnh mạn tính khác. Nếu không tuân thủ tốt dẫn đến thất bại điều trị do kháng thuốc, phải đổi phác đồ cao hơn. Như vậy không những vừa ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tốn kém rất nhiều chi phí điều trị tiếp theo.  

Trước thềm năm học mới, số lượng lớn học sinh, sinh viên từ các tỉnh đến Cần Thơ học tập ở nhiều trường cao đẳng, đại học trên địa bàn. Quan điểm của BS Trần Văn Phúc, các trường hợp MSM hay người đã nhiễm HIV nên bộc lộ tình trạng bản thân cho người thân và nhân viên y tế để tham gia chương trình điều trị, bảo vệ tốt sức khỏe của mình, hạn chế lây nhiễm cho người thân và cộng đồng. 

Một trong những địa chỉ tin cậy, tổ chức kết nối, hỗ trợ tập trung cho cộng đồng MSM trên địa bàn TP Cần Thơ, là nhóm S-Đỏ. Anh Đặng Quốc Phong, Trưởng nhóm, đồng thời là Trưởng Ban Điều hành mạng lưới CBO ở ĐBSCL cho biết: “Mỗi khi có đợt sinh viên mới nhập học, mạng lưới đồng đẳng viên lại tất bật hơn, vì công tác tư vấn ban đầu cho khách hàng mới gặp khó khăn hơn. Thực tế, rất nhiều bạn trẻ ở quê chưa tiếp cận thông tin về những nguy cơ mắc HIV. Khi có kết quả xét nghiệm dương tính, nhiều bạn vẫn bỡ ngỡ, không ngờ, không tin đã mắc bệnh. Ngoài ra, trên nền tảng mạng xã hội, qua những app chat, rất nhiều cạm bẫy, tự giới thiệu, đã “on PrEP” mời gọi các bạn”.  

Gắn bó với công tác cộng đồng, anh Phong tâm sự, bản thân đã từng trải qua cảm giác hoang mang khủng khiếp khi chờ kết quả xét nghiệm HIV nên muốn đồng hành, hỗ trợ các bạn trẻ. Cộng đồng khỏe mạnh, cũng chính là cách giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh cho bản thân. Anh Phong khuyên các bạn trẻ, nhất là các bạn MSM: “Chủ động tiếp cận dịch vụ xét nghiệm HIV để biết tình trạng sức khỏe hiện tại; nếu âm tính, cần sử dụng các biện pháp an toàn, nếu dương tính, điều trị sớm và dự phòng cho bạn tình”.