Hồi trẻ, cô Hoàng Thị Luân (53 tuổi, ở khu vực 2, phường Trà Nóc, quận Bình Thủy, TP Cần Thơ) từng làm công nhân may, thiếu điều kiện chăm sóc sức khỏe sinh sản, thường mắc bệnh. Vì vậy, khi cuộc sống ổn định hơn, cô tình nguyện tham gia công tác dân số địa phương, mong muốn giúp đỡ chị em nâng cao kiến thức và tiếp cận các dịch vụ y tế để gia đình hạnh phúc hơn.

Cô Luân đến thăm hỏi một gia đình có người cao tuổi.

Thấm thoắt mới đó, cô Luân gắn bó với công tác dân số gần 20 năm. Trong vai trò cộng tác viên thời gian dài, cô Luân gần như nắm rõ, thân quen từng hộ gia đình ở tổ 4, khu vực 2, phường Trà Nóc. Cô nhớ, hồi đó, công việc không có thù lao, cơ duyên đến với con đường làm cộng tác viên chủ yếu từ tinh thần nhiệt tình, yêu thích công tác xã hội, mong muốn giúp đỡ những người xung quanh. Nhiệm vụ chính của cộng tác viên là vãng gia từng hộ, tuyên truyền về các biện pháp kế hoạch hóa gia đình cho các cặp vợ chồng đông con. Ðịa bàn dân cư rộng, việc đi lại khó khăn, nhưng bất kể nắng mưa, cô Luân miệt mài gõ cửa từng nhà. Cô chia sẻ, kinh nghiệm để làm tốt vai trò cộng tác viên là sự cởi mở, ân cần với bà con địa phương.

Cô kể, thời đó, “máu lắm”. Chiến dịch truyền thông dân số hằng năm vô cùng rôm rả. Vui nhất là hội thi tuyên truyền viên các cấp. Có năm, cô Luân đạt giải Nhất cấp quận ở Bình Thủy. Những niềm vui khác của nghề mà mỗi lần nhớ tới đều khiến cô cười, đó là nhiều gia đình sau khi kế hoạch hóa gia đình, được đoàn thể địa phương hỗ trợ cải thiện cuộc sống, cất nhà đại đoàn kết, làm ăn khấm khá, con cái trưởng thành…

Cô Luân nhận thấy, qua 20 năm, quy mô và cơ cấu dân số của thành phố nói chung, của địa phương nói riêng đều có sự thay đổi. Quận Bình Thủy có khu công nghiệp nên dân từ các địa phương khác tập trung đến ngày càng đông. Vì vậy mà các nhóm đối tượng trong diện quản lý của ngành dân số cũng đa dạng hơn. Cô Luân hiện phụ trách khoảng 150 hộ dân trong khu vực, phân chia đối tượng tuyên truyền theo nhóm trong độ tuổi từ 15 - 49, nhóm người cao tuổi, nhóm trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai,…

Ngoài làm cộng tác viên dân số, cô Luân còn là Tổ trưởng Tổ nhân dân tự quản khu vực, kiêm Chi hội trưởng phụ nữ khu vực. Nhờ đó, cô thuận lợi hơn trong công tác quản lý, tuyên truyền. Tuy nhiên, khác biệt của công tác dân số giai đoạn trước so với giai đoạn này là từ vận động giảm sinh sang tăng sinh và nâng cao chất lượng dân số. Thách thức lớn hiện nay của ngành dân số là tỷ suất sinh thấp, các cặp vợ chồng trẻ ngại sinh đủ hai con, vì nhiều yếu tố cả chủ quan và khách quan. Bên cạnh đó, các mục tiêu mới phù hợp với giai đoạn hiện nay như nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, khám sức khỏe tiền hôn nhân, sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh,… cũng đòi hỏi nỗ lực tuyên truyền của đội ngũ cộng tác viên dân số.

Cô Luân là thành viên của mạng lưới tình nguyện viên chăm sóc sức khỏe người cao tuổi dựa vào cộng đồng tại khu vực 2. Cô phụ trách thăm nom, quan tâm 5 cụ già neo đơn, nghèo khó. Cô thường xuyên đến thăm, quan tâm sức khỏe các cụ, tặng quà nhu yếu phẩm từ nguồn hỗ trợ của các nhà hảo tâm. Cô còn trang bị máy đo huyết áp, thông báo đến gia đình có các cụ cao tuổi, khi cần có thể đến nhà cô sử dụng.

Cô Luân tâm sự, từ hoạt động công tác xã hội cũng giúp ích cho bản thân và gia đình cô rất nhiều. Cô đi nhiều, lắng nghe, hiểu biết nhiều câu chuyện gia đình, tiếp cận các thông tin, chính sách mới, trích lọc kinh nghiệm hay, vận dụng vào cuộc sống, xây dựng gia đình hạnh phúc, nuôi dạy các con khôn lớn. Hiện các con cô đều tốt nghiệp đại học, đã có công việc ổn định. Ông xã cô Luân làm bảo vệ ở một trường học trên địa bàn quận. Tuổi già thảnh thơi, cô chú mở tiệm cà phê nhỏ trước nhà, để có thể gặp gỡ, trò chuyện với hàng xóm láng giềng, vừa là dịp tuyên truyền về công tác dân số.

Trạm Y tế phường Trà Nóc là địa chỉ chăm sóc sức khỏe ban đầu tin cậy của bà con địa phương. Trong tháng 9-2023, trạm tổ chức đợt cao điểm chiến dịch truyền thông dân số, UBND phường cấp kinh phí mua thuốc điều trị miễn phí các bệnh sản phụ khoa cho chị em. Ðịa bàn phường có đông nữ công nhân, hạn chế về điều kiện chăm sóc sức khỏe sinh sản, thiếu kiến thức, thường xuyên bị viêm nhiễm, điều trị tốn kém. Ðó cũng là lý do cô Luân đồng cảm với chị em, muốn góp sức giúp đỡ từ công việc tuyên truyền, vận động của người cộng tác viên dân số.

Chị Trần Thị Toàn, cán bộ phụ trách dân số phường Trà Nóc cho biết, cô Luân là thành viên kỳ cựu trong mạng lưới 19 cộng tác viên toàn khu vực, chủ yếu hoạt động, gắn bó với công tác dân số bằng sự nhiệt tình và tinh thần trách nhiệm tự nguyện dành cho cộng đồng. Thời gian gần đây, nguồn kinh phí cho công tác dân số cắt giảm rất nhiều, thù lao cho cộng tác viên thấp, chỉ hơn 1 triệu đồng mỗi quý. Tuy nhiên, các cô, các chị vẫn rất nhiệt tình, như cô Luân, luôn hăng hái, tích cực, hoàn thành tốt tất cả các nhiệm vụ được giao.