Mùa nước nổi về mang theo nguồn lợi thủy sản dồi dào, cũng là lúc các cơ sở sản xuất mắm cá đồng trên địa bàn TP Cần Thơ vào vụ.

Bà Lê Thị Trường Hận bên các sản phẩm mắm cá đồng.

Nguồn lợi lớn từ cá đồng

Xã Vĩnh Tường là vùng đất trũng, vào tháng 7 đến tháng 10 âm lịch hằng năm nước sẽ ngập tràn đồng. Thay vì trồng lúa, người dân nơi đây nuôi cá trên ruộng, hoặc đánh bắt các loại cá đồng. Đây là nguyên liệu chính cho nghề làm mắm cá đồng ở địa phương.

Lớn lên tại vùng đất này, bà Lê Thị Trường Hận ở ấp 3, xã Vĩnh Tường, được các thế hệ đi trước truyền lại kinh nghiệm làm mắm cá đồng. Ban đầu, bà chỉ ủ mắm để dự trữ dùng trong gia đình. Khoảng 10 năm trở lại đây, bà bắt đầu làm mắm với số lượng lớn và phát triển thành Cơ sở sản xuất mắm Thảo Nguyên.

Bà Hận cho biết: "Trung bình mỗi năm, cơ sở của tôi cung cấp cho thị trường khoảng 8 tấn mắm và 3.000 lít nước mắm cá đồng. Để đảm bảo nguồn cung này, tôi phải thu mua và chế biến hơn 10 tấn cá đồng các loại. Tất cả mắm đều được cơ sở tranh thủ làm vào mùa nước nổi, vì đây là lúc cá đồng nhiều và có giá rẻ nhất".

Mùa này, cá lóc đồng được bà Hận mua vào với giá 60.000-70.000 đồng/kg, cá chốt 35.000 đồng/kg, cá rô và cá sặc 25.000-30.000 đồng/kg. Sau khi sơ chế, cá được đem ủ mắm gần nửa năm mới đóng gói và bán ra thị trường. Riêng nước mắm cá đồng thời gian ủ kéo dài gần 1 năm. Mắm cá lóc được bán với giá 140.000 đồng/kg; mắm cá rô, cá sặc 70.000-80.000 đồng/kg, nước mắm cá đồng 40.000 đồng/lít. Doanh thu hằng năm của Cơ sở sản xuất mắm Thảo Nguyên khoảng 800 triệu đồng.

Hiện cơ sở của bà Hận có 1 sản phẩm mắm cá lóc đạt chuẩn OCOP 3 sao và đang xây dựng chuẩn OCOP cho các sản phẩm còn lại. Theo bà Hận, nguồn nguyên liệu cá đồng dồi dào vào mùa nước nổi tại địa phương sẽ đảm bảo cho cơ sở mở rộng quy mô sản xuất trong thời gian tới.

Không sản xuất số lượng lớn như Cơ sở sản xuất mắm Thảo Nguyên, nhưng từ đầu mùa nước nổi đến nay, hộ kinh doanh Lê Văn Ngộ ở ấp 3, xã Vĩnh Thuận Đông, cũng làm gần 1 tấn mắm cá đồng để bán trong năm tới. Đại diện cơ sở cho biết, việc sản xuất này nhằm duy trì thương hiệu 2 sản phẩm mắm cá lóc và mắm cá sặc Sáu Ngộ đã đạt chuẩn OCOP 3 sao hơn 4 năm qua. Hiện tại, mắm cá lóc, mắm cá sặc Sáu Ngộ được tiêu thụ tại địa phương và các điểm bán sản phẩm OCOP trên địa bàn TP Cần Thơ và trên các trang mạng xã hội.

Đưa mắm cá đồng vươn xa

Mỗi năm, Công ty TNHH MTV Thương mại Việt Dũng, ở ấp Thuận Hòa, xã Xà Phiên, cung cấp cho thị trường hơn 20 tấn mắm cá đồng các loại. Riêng mùa nước nổi, doanh nghiệp tranh thủ thu mua cá đồng và sản xuất khoảng 10 tấn mắm. Các loại mắm ủ từ thời điểm này sẽ được bán vào dịp Tết Nguyên đán sắp tới và năm sau.

Hiện Công ty TNHH MTV Thương mại Việt Dũng có 2 dòng sản phẩm mắm, gồm các loại mắm sống như mắm cá sặc, mắm cá lóc, mắm cá rô và mắm cá linh. Đặc biệt, dòng mắm ăn liền với các sản phẩm mắm cá lóc chưng, mắm cá sặc chưng đóng lon. Hiện tại, mắm cá lóc chưng loại 200 gram có giá 50.000 đồng/lon; mắm cá sặc chưng loại 250 gram có giá 40.000 đồng/lon; mắm cá lóc sống 150.000 đồng/kg; mắm cá linh 100.000 đồng/kg; mắm cá rô, mắm cá sặc 80.000 đồng/kg.

Ông Phạm Văn Dũng, Giám đốc Công ty TNHH MTV Thương mại Việt Dũng, cho biết: "Công ty hiện có 5 sản phẩm mắm đạt chuẩn OCOP 3 sao. Đặc biệt, các sản phẩm mắm ăn liền được ưa chuộng vì độ ngon và tiện lợi. Không chỉ tiêu thụ trong nước thông qua các điểm bán hàng OCOP, mắm chưng đóng lon còn được cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tìm mua, đặt hàng thường xuyên".

Tuy mới đưa ra thị trường gần đây, nhưng mỗi năm, Công ty TNHH MTV Thương mại Việt Dũng tiêu thụ khoảng 10.000 lon mắm ăn liền và số lượng lớn mắm sống, doanh thu hơn 2 tỉ đồng/năm. Ngoài bán hàng qua các kênh truyền thống, công ty còn đẩy mạnh tiêu thụ trên các trang mạng xã hội như Zalo, TikTok... Qua đó, tạo việc làm cho khoảng 10 lao động tại địa phương với mức thu nhập 5-7 triệu đồng/người/tháng.

Mùa nước nổi về, những con cá đồng đánh bắt được các cơ sở lưu giữ lại qua hương vị thơm ngon, đặc trưng của từng loại mắm. Hiện tại, nhiều sản phẩm mắm cá đồng ở TP Cần Thơ đã có thương hiệu và vươn xa trên thị trường, mang đặc sản miền Tây đến nhiều vùng miền trong và ngoài nước…

Bài, ảnh: ĐANG THƯ