“Chấm chấm chấm” là chủ đề một triển lãm tranh nghệ thuật đang diễn ra tại TP Hồ Chí Minh, thu hút sự quan tâm của người yêu mỹ thuật và công chúng. Ðằng sau triển lãm ấy là hành trình của những người “đãi cát tìm vàng”, trong đó có câu chuyện về một nhà sưu tập ở Cần Thơ tâm huyết giới thiệu tác phẩm của một họa sĩ gạo cội quê Cần Thơ.

Nhà sưu tập An Hà (bên phải) giao lưu tại triển lãm “Chấm chấm chấm”. Ảnh: NVCC

Ðó là nhà sưu tập Nguyễn An Hà, người đang nỗ lực thực hiện Bảo tàng Cầm Thi (phường Thới An Ðông, quận Bình Thủy), với mong muốn giới thiệu những hiện vật, cổ vật về vùng đất và con người Tây Ðô nói riêng, ÐBSCL nói chung với công chúng. Là người tâm huyết với văn hóa, say mê đi tìm hiện vật xưa cũ, trong một dịp tình cờ, anh Nguyễn An Hà đã sưu tập được số lượng lớn tác phẩm hội họa của họa sĩ Thái Ðắc Phong. Anh Hà chia sẻ: “Những bức họa vẽ bằng nhiều chất liệu, chuyển tải nhiều đề tài khác nhau nhưng với thủ pháp rất đặc biệt, đầy cá tính và cảm xúc. Tôi đã bị cuốn hút ngay khi ngắm nhìn những bức vẽ lần đầu tiên của họa sĩ Thái Ðắc Phong”.

Họa sĩ Thái Ðắc Phong sinh ngày 8-3-1930 tại xã Lương Tâm, huyện Long Mỹ, tỉnh Cần Thơ. Ông là người họa sĩ thầm lặng nhưng có nhiều đóng góp trong dòng chảy lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Những tác phẩm tiêu biểu của ông như “Nhà máy xi măng Hải Phòng”, “Lớp học dưới nhà âm”, “Khói hoàng hôn” (Giải Nhất Cuộc thi Mỹ thuật ÐBSCL)... đều là những tác phẩm nghệ thuật thể hiện tình yêu quê hương và tâm huyết của họa sĩ với văn hóa Việt Nam. Hoạt động mỹ thuật từ năm 1949 và tốt nghiệp Khoa Sơn mài, Trường Cao đẳng Mỹ thuật Hà Nội vào năm 1964, hành trình nghệ thuật của họa sĩ Thái Ðắc Phong đã kéo dài gần 3/4 thế kỷ. Họa sĩ Thái Ðắc Phong có thời gian dài sinh sống ở vùng đất An Giang, là một trong những người đầu tiên có công xây dựng nên phong trào sáng tác nghệ thuật tại địa phương.

Người góp công lớn trong triển lãm “Chấm chấm chấm”, bắc nhịp cầu đưa những tác phẩm của họa sĩ Thái Ðắc Phong đến với công chúng chính là nữ đạo diễn 94 tuổi Nguyễn Thị Xuân Phượng. Bà là nhà làm phim, nhà văn, tác giả của hai cuốn hồi ký “Áo dài” và “Gánh gánh gồng gồng” tạo được tiếng vang rất lớn. Ðạo diễn Xuân Phượng kể, trong một chuyến đi Cần Thơ, bà có dịp đến thăm vườn bonsai cổ thụ rất đẹp của nhà sưu tập An Hà. Bà càng bất ngờ hơn với người đàn ông tuổi đời còn khá trẻ này, bề ngoài khiêm tốn, giản dị nhưng dày công sưu tầm cổ vật suốt hơn 20 năm qua. Ðó là những bộ sưu tập từ sách báo xưa qua các thời kỳ đến bộ sưu tập 200 trang phục áo dài Nam Bộ xưa, có cả trang phục của quan lại và quý bà Cần Thơ có trên 1 thế kỷ; rồi cả gốm, vật dụng sinh hoạt... “Tôi đã đến Cần Thơ 3 lần mà cũng chỉ mới xem được 1/10 những gì An Hà đã sưu tập. Khi ra về trong lòng thầm tiếc là một viên ngọc quý giá như vậy chưa được phổ biến sâu rộng để nhiều người được chiêm ngưỡng” - đạo diễn Xuân Phượng tâm tình.

Rồi bà kể, cho đến một ngày cách đây hơn nửa năm, anh An Hà gọi điện cho bà báo tin rằng, anh tìm ra được số lượng lớn tác phẩm của một họa sĩ quê Cần Thơ, họa sĩ Thái Ðắc Phong. Vậy là sau đó, đạo diễn Xuân Phượng đã chắp cánh để các tác phẩm của họa sĩ Thái Ðắc Phong mà anh An Hà sưu tập được đến với công chúng thông qua “Chấm chấm chấm”.

Triển lãm giới thiệu chỉ khoảng 20% tổng số tác phẩm mà họa sĩ Thái Ðắc Phong đã sáng tác. Các tác phẩm đã thu hút công chúng yêu hội họa qua tài năng của một họa sĩ giàu kinh nghiệm. Tranh của họa sĩ Thái Ðắc Phong được thể hiện bằng nhiều chất liệu như ký họa, khắc gỗ, sơn mài, màu nước... với nội dung gần gũi đời sống đất và người miền Tây. Người xem bất ngờ trước những tác phẩm nghệ thuật sống động như “Trạm giao bưu Cần Thơ” bằng bột màu trên giấy mỹ thuật, “Các chiến sĩ hải quân” bằng tranh sơn mài... Hay với bức vẽ “Chợ nổi miền Tây”, họa sĩ Thái Ðắc Phong đã thể hiện đỉnh cao hội họa với bố cục, đường nét, màu sắc, thủ pháp biểu đạt... “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao. An Hà đã có công tìm tòi, sưu tầm và đưa tranh của họa sĩ Thái Ðắc Phong đến với công chúng, các bạn trẻ chính là người hưởng ứng, lan tỏa một cách hiệu quả nhất” - đạo diễn Xuân Phượng chia sẻ.

Quả vậy, “Chấm chấm chấm” không chỉ là một triển lãm tranh thông thường, mà còn là nơi tôn vinh những cá nhân, nghệ sĩ đã hoạt động và gìn giữ nghệ thuật trong thầm lặng: đạo diễn Xuân Phượng, họa sĩ Thái Ðắc Phong, nhà sưu tập An Hà. Với đam mê và tình yêu nghệ thuật, họ đã tạo nên những dấu chấm trong hành trình khai phá những giá trị của riêng mình.

DUY KHÔI