Gắn bó với Điện Biên và Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử, đã từ lâu, nhân dân các dân tộc Điện Biên coi Đại tướng Võ Nguyên Giáp như một "vị thần" của bản làng, chỉ huy đánh đuổi giặc ngoại xâm. Mỗi địa danh trên mảnh đất Điện Biên lịch sử đều ghi dấu tình cảm của đồng bào dân tộc đối với vị tướng tài ba. Xã Mường Phăng, nơi căn cứ Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ năm xưa, bà con các bản làng nghẹn ngào nghe tin ông mất, xúc động ôn lại những công lao của ông đối với nhân dân các dân tộc Tây Bắc.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp và người dân Điện Biên Phủ. Ảnh: Chinhphu.vn

Ngay từ sáng sớm 5-10, bà con xã Mường Phăng (huyện Điện Biên) đã tụ họp về nhà Trưởng bản Lò Văn Ương, dưới chân Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ. Bí thư Đảng ủy xã Lò Văn Biên nghẹn giọng khi báo tin: "vị thần hộ mệnh" của bản làng đã ra đi mãi mãi. Nghẹn ngào xúc động, những người từng được gặp Đại tướng không quên những kỷ niệm của mình.

Ôm trong tay bức ảnh chụp chung với Đại tướng vào dịp Kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7-5-2004), cụ Lù Thị Đôi, năm nay tròn 100 tuổi ở bản Phăng xúc động kể lại bằng tiếng dân tộc Thái: Năm đó, cụ được đích thân Đại tướng giao nhiệm vụ dẫn đơn vị công binh đi khảo sát địa hình, bắt đầu xây dựng Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ. Đại tướng căn dặn cụ: "Nhiệm vụ này rất quan trọng, cô là Trưởng ban vận động của địa phương, phải tích cực tuyên truyền bà con ủng hộ chiến dịch, nhưng cũng phải tuyệt đối giữ bí mật việc xây dựng căn cứ chỉ huy để đảm bảo cho chiến dịch thắng lợi". Sau đó, cụ như con thoi, đi khắp các bản làng tuyên truyền vận động bà con, đóng góp sức người, sức của cho Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ toàn thắng. Ngay sau ngày chiến thắng, Đại tướng lại gặp cụ, căn dặn là đất nước giải phóng rồi, nhưng vẫn phải tham gia công tác để xây dựng đất nước, xây dựng bản làng. Nghe lời Đại tướng, cụ đã tham gia công tác, làm Chủ tịch hội phụ nữ xã Mường Phăng trong nhiều năm rồi mới nghỉ hưu. Năm 2004, nhân kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã lên thăm bà con vùng căn cứ cách mạng. Đại tướng đã cho người đến tận nhà mời cụ đến chụp ảnh chung, bởi sức khỏe của ông đã yếu, không biết sau này có còn lên với bà con được nữa không.

Trưởng bản Lò Văn Ương thay mặt nhân dân địa phương phát biểu: Năm Đại tướng lên thăm bà con, nhân dân khắp vùng đã kéo đến để gặp "vị thần" và cũng là người con của bản làng. Bà con ở vùng này chịu ơn ông cụ lắm, vì đã giúp nhân dân đánh đuổi giặc ngoại xâm năm xưa, bây giờ lại tiếp tục quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ nhân dân xây dựng cơ sở hạ tầng, xóa đói giảm nghèo. Trên địa bàn xã đã có những ngôi trường được xây dựng nhờ sự hỗ trợ của ông cụ và gia đình, giờ có ngôi trường mang tên Đại tướng. Nay nghe tin cụ Giáp mất, bà con buồn lắm vì tình cảm quá sâu nặng, cứ như trong bản mất đi người già làng vậy.

Tại Ban quản lý hồ Lọong Luông ở xã Mường Phăng mà bà con vẫn gọi là "Hồ Đại tướng", bức thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết ngày 30-9-2008, gửi Bộ Chính trị, Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương đề nghị cho xây dựng hồ thủy lợi này được phóng to, treo trang trọng từ ngày khởi công công trình. Trong thư, Đại tướng viết: "Mường Phăng là một trong những di tích lịch sử quốc gia cần được bảo tồn. Đồng bào các dân tộc tỉnh Điện Biên và xã Mường Phăng đã từng đóng góp sức người, sức của trong hai cuộc kháng chiến và trong thời kỳ xây dựng đất nước, đồng thời góp phần giữ gìn di tích của Chiến thắng Điện Biên Phủ. Để tạo điều kiện cho đồng bào xã Mường Phăng thực hiện công cuộc xóa đói giảm nghèo, đẩy mạnh sản xuất, cải thiện đời sống đồng bào các dân tộc trên địa bàn, tôi đề nghị Ban Chỉ đạo Tây Bắc của Chính phủ cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tạo điều kiện để tỉnh Điện Biên và xã Mường Phăng xây dựng dự án trên".

Bí thư Đảng ủy xã Lò Văn Biên cho biết: "Sau khi hồ Lọong Luông được khánh thành vào đúng ngày 7-5-2013, công trình này đã cấp nước tưới cho 150 ha đất trồng lúa sản xuất 2 vụ của nhân dân các dân tộc Mông, Thái, Khơ Mú… thuộc 6 bản trên địa bàn xã Mường Phăng. Đồng thời công trình này cũng phục vụ cải tạo, tạo cảnh quan môi trường sinh thái cho Khu di tích lịch sử Mường Phăng - Sở chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Điện Biên cũng đã bàn giao hồ Loọng Luông 1 cho nhân dân các bản trong khu vực quản lý để thả cá, góp phần xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế tại địa phương". Ông Lò Văn Biên xúc động bày tỏ: Nhân dân các dân tộc địa phương luôn ghi nhớ công ơn của Đại tướng. Đại tướng mất đi, hỏi đồng bào chúng tôi không đau buồn sao được.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp, vị tướng tài ba của dân tộc qua đời để lại niềm tiếc thương trong lòng nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên. Nỗi niềm của đồng bào trước sự mất mát này cũng giống như tâm sự của cụ Mùa A Sấu, 80 tuổi, lão thành cách mạng ở phường Thanh Bình, thành phố Điện Biên Phủ: "Tôi đi làm liên lạc cho bộ đội ở xã Sín Chải, huyện Tủa Chùa từ khi còn nhỏ. Ngày chưa giải phóng, cán bộ nói sau này cách mạng thành công, nhân dân sẽ có đường đi, trường học, bệnh viện cho toàn dân được hưởng. Bây giờ những điều mơ ước đã thành hiện thực nhờ công lao của Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp, giải phóng Điện Biên và đất nước. Tôi vẫn nói chuyện với bà con ở quê mình là mong muốn trong ngày Kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7-5-2014), bà con sẽ được nhìn thấy Đại tướng, hay ít nhất là được nghe lời Đại tướng nói với nhân dân Điện Biên từ nơi dưỡng bệnh của mình. Hôm nay nghe tin ông mất, vậy là mong ước của chúng tôi mãi mãi không còn được thực hiện".

Chu Quốc Hùng (TTXVN)

“Tướng Giáp là tấm gương sáng để nhân dân Việt Nam và toàn thế giới noi theo” "Tướng Giáp là tấm gương sáng để nhân dân Việt Nam và toàn thế giới noi theo". Đây là phát biểu của ông Angelo Tomaselli Vladi, Chủ tịch Hội hữu nghị Italy-Việt Nam Vùng Veneto trong cuộc trao đổi qua thư điện tử với phóng viên TTXVN thường trú tại Rome sau khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần vào ngày 4-10. Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ảnh: TRẦN HỒNG  Ông Vladi cho biết Hội hữu nghị Việt - Ý đã thông báo tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần cho Hội hữu nghị toàn quốc Italy - Việt Nam cũng như Hội hữu nghị Italy-Việt Nam Vùng Veneto (nơi có thành phố Venice). Các thành viên trong Hội của ông tiếc thương vô hạn trước mất mát to lớn này của dân tộc Việt Nam. Hầu hết các phương tiện truyền thông Italy đều đưa tin trang trọng việc Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời và có những đánh giá rất cao vai trò của Đại tướng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Cũng theo ông Vladi, người dân Italy, đặc biệt là tầng lớp công nhân, nhận thức được rằng cuộc đấu tranh trước đây của nhân dân Việt Nam là vì tự do và độc lập dân tộc, và họ luôn nhớ đến "Chỉ huy Giáp", cái tên trìu mến mà người dân Italy thường gọi Đại tướng. Đề cập vai trò của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, ông Vladi nói "Tướng Giáp là một người con trung thành của dân tộc Việt Nam, suốt đời đi theo con đường của Đảng Cộng sản để góp phần đưa Việt Nam tiến tới tự do và độc lập". Năm ngoái, Hội hữu nghị Italy-Việt Nam Vùng Veneto phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Italy đã tổ chức giới thiệu với công chúng ở Venice ấn bản tiếng Italy (được tái bản lần hai) tác phẩm "Vũ trang quần chúng cách mạng, xây dựng quân đội nhân dân" (Masse Armate ed Esrcito regolare) của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Cuốn sách nêu bật quan điểm về chiến tranh nhân dân và việc thực hiện thành công cuộc kháng chiến tại Việt Nam chống lại các thế lực xâm lược, được các học giả, các nhà nghiên cứu và cả những người dân bình thường yêu thích, đồng thời được những người cộng sản Italy đánh giá rất cao. Theo ông Vladi, sau khi đọc cuốn sách, mặc dù không phải là một chuyên gia trong lĩnh vực quân sự, nhưng ông khẳng định rằng lịch sử đã cho thấy "Chỉ huy Giáp" là người rất có tài thao lược. Nhiều dân tộc đã tìm thấy con đường đấu tranh giành tự do, độc lập thông qua tấm gương của Tướng Giáp. Ông Vladi là thành viên của đảng "Những người Cộng sản Italy" và rất có cảm tình với Việt Nam. Bản thân ông cũng như Hội hữu nghị Việt Nam - Italy Vùng Veneto rất tích cực tham gia tổ chức nhiều đợt triển lãm tranh về tình đoàn kết giữa hai nước giai đoạn những năm 1960-1970 tại nhiều thành phố ở Italy trong năm 2013. Đây là một hoạt động trong khuôn khổ "Năm Việt Nam tại Italy" và "Năm Italy tại Việt Nam" nhằm kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước (1973-2013). Vào những năm 60-70 của thế kỷ trước, cứ vào dịp 25-4 (ngày giải phóng Italy), hoạt động xuống đường biểu tình ủng hộ cuộc đấu tranh anh dũng của nhân dân Việt Nam thường được hòa chung vào dịp kỷ niệm cuộc kháng chiến chống phát xít của nhân dân Italy. Tại Veneto, các cuộc mít tinh, tuần hành ủng hộ Việt Nam đã thu hút sự tham gia của hàng chục nghìn người dân.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp sống mãi trong lòng nhân dân Lào Trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN tại Lào sáng 6-10, ông Saman Vinhakek - nhà cách mạng lão thành, năm nay 86 tuổi, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội, nguyên Trưởng Ban chỉ đạo Tư tưởng Lý luận Đảng NDCM Lào đã bày tỏ sự đau buồn sâu sắc về việc Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời. Theo ông Saman Vinhkek, Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần là một mất mát quá lớn không chỉ đối với nhân dân Việt Nam mà đối với cả nhân dân Lào. Đất nước Lào không bao giờ quên công lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong việc sáng lập Đảng NDCM Lào, Mặt trận Lào Yêu nước và Quốc hội Lào. Đất nước và nhân dân Lào luôn nhớ mãi hình ảnh của Đại tướng cùng với Chính phủ kháng chiến Lào trong chiến dịch Thượng Lào năm 1953, tạo bước ngoặt quan trọng đưa cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân hai nước đi đến thắng lợi cuối cùng; sự chỉ đạo phối hợp của ông trong chiến dịch đường 9 Nam Lào và những thắng lợi của các chiến dịch khác đã thúc đẩy cách mạng hai nước tiến lên. Năm 1972, Đại tướng đã vượt đường sá xa xôi, nguy hiểm đến vùng giải phóng Sầm Nưa để dự Đại hội lần thứ 2 Đảng NDCM Lào. Đây là niềm cổ vũ động viên to lớn đối với toàn Đảng, toàn quân, toàn dân Lào vượt mọi khó khăn, vững bước tiến lên để giành thắng lợi trọn vẹn năm 1975. Ông Saman Vinhkek cho biết được Đảng giao nhiệm vụ lãnh đạo quân sự cấp cao, ông đã tham gia nhiều chiến dịch và đã nhiều lần gặp gỡ Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ông luôn ghi nhớ lời Đại tướng nói “phải làm thế nào để vun đắp, gìn giữ và phát triển vững chắc tình hữu nghị, đoàn kết đặc biệt Việt Nam -Lào”. Ông nhấn mạnh hình ảnh của Đại tướng đã khắc đậm trong mỗi trái tim người Lào, và đất nước Lào mãi mãi không bao giờ quên công lao của Đại tướng. Nhân dịp này ông Saman Vinhkek gửi đến Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, đến gia quyến Đại tướng Võ Nguyên Giáp lời chia buồn sâu sắc nhất và hứa sẽ tiếp tục làm hết sức mình để gìn giữ vun đắp quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào ngày một phát triển vững chắc cho hôm nay và thế hệ mai sau.