Tinh gọn bộ máy là cuộc cách mạng, ảnh hưởng đến hàng ngàn cán bộ, đảng viên. Do đó, các thế lực thù địch tập trung xuyên tạc nhằm tạo sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong tư tưởng của cán bộ, đảng viên. Đứng trước sự “được - mất”, cán bộ, đảng viên càng thể hiện phẩm chất người cộng sản như tinh thần “lửa thử vàng, gian nan thử sức”.

Bài 1: Tinh gọn bộ máy là xu thế tất yếu, khách quan

“Bình mới rượu cũ”, “Sáp nhập là để thanh trừng phe phái” là những luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch khi Đảng và Nhà nước đã và đang quyết liệt sắp xếp tổ chức bộ máy. Đây là những luận điệu vu cáo, bóp méo sự thật, đòi hỏi cán bộ, đảng viên phải nâng cao tinh thần cảnh giác…

Lãnh đạo Sở Nội vụ TP Cần Thơ trao quyết định về công tác cán bộ sau khi hợp nhất 3 tỉnh, thành: Cần Thơ, Sóc Trăng và Hậu Giang. Ảnh: Q. THÁI

Nhận diện các thủ đoạn xuyên tạc về sắp xếp tinh gọn bộ máy

Tinh gọn bộ máy - ý Đảng đã rõ, lòng Dân đã thuận, nhưng vì sao chúng tôi đặt vấn đề “an ninh tư tưởng của người đảng viên”. Đó là vì “cuộc cách mạng” này 141.000 cán bộ, công chức nghỉ hưu sớm và nghỉ thôi việc; kết thúc hoạt động của hàng ngàn người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã trong cả nước và hàng ngàn viên chức, người lao động khác. Con số trên cho thấy diện cán bộ, đảng viên chịu tác động, ảnh hưởng rất lớn: mất việc làm, đời sống gia đình gặp khó khăn; xáo trộn công việc, mất cơ hội thăng tiến... phần nào cũng ảnh hưởng đến tâm tư, tình cảm của cán bộ, đảng viên và nguy cơ dao động về tư tưởng là có.

Lợi dụng các vấn đề này, các thế lực thù địch đã xuyên tạc chủ trương của Đảng, cho rằng tinh gọn bộ máy cùng với sáp nhập tỉnh thành cùng lúc là vội vàng, mang tính nhất thời; duy ý chí và mang tính chủ quan của cá nhân. Đây là những luận điệu thiếu căn cứ, cơ sở khoa học nhằm gây hoang mang trong dư luận, từ đó tác động tiêu cực đến tư tưởng của cán bộ, đảng viên, gây mất niềm tin của nhân dân nói chung, cán bộ, đảng viên nói riêng đối với sự lãnh đạo của Đảng. Cần phải khẳng định rằng chủ trương tinh gọn bộ máy đã được Đảng và Nhà nước ta thực hiện xuyên suốt, phù hợp đặc điểm của từng giai đoạn lịch sử. Điều đó thể hiện qua nhiều nghị quyết của Đảng, như: Nghị quyết số 10-NQ/TƯ, ngày 9-2-2007 của Ban Chấp hành Trung ương khóa X về đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy các cơ quan Đảng, định hướng đổi mới tổ chức bộ máy nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội; Nghị quyết số 17-NQ/TƯ, ngày 1-8-2007 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa X) về đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà nước; Nghị quyết số 39-NQ/TƯ, ngày 17-4-2015 của Bộ Chính trị về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Gần đây nhất là Nghị quyết số 18-NQ/TƯ ngày 25-10-2017, Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Từ các chủ trương của Đảng cho thấy, “cuộc cách mạng” về tinh gọn bộ máy không phải nhất thời, duy ý chí như các thế lực thù địch đang rao giảng, mà có tính kế thừa, được thực hiện một cách đồng bộ, thông suốt, hiệu quả. Tinh gọn bộ máy chắc chắn ảnh hưởng đến chức vụ, chức danh và vị trí việc làm của cán bộ, công chức, trong đó có trường hợp phấn đấu hàng chục năm để giữ các chức danh chủ chốt. Nhiều trường hợp phải “xuống chức” hoặc phải nghỉ việc, hưu sớm để nhường chỗ cho thế hệ trẻ và đảm bảo bộ máy tinh gọn. “Tiếc nuối” là có, song nhiều cán bộ tình nguyện xin nghỉ hưu sớm để tạo cơ hội cho thế hệ trẻ, đồng thời tạo điều kiện cho tổ chức sắp xếp tổ chức bộ máy thuận lợi hơn. Tại TP Cần Thơ, tính đến tháng 8-2025, thành phố đã giải quyết cho 2.739 trường hợp cán bộ, công chức, viên chức bị tác động do sắp xếp đơn vị hành chính. Nhiều lãnh đạo cấp sở, ngành tình nguyện xin nghỉ trước tuổi ngay từ những ngày đầu sắp xếp tổ chức bộ máy. Trong đó, cấp sở ngành có 115 người, gồm 12 giám đốc, phó giám đốc sở và tương đương. Trong đó, có nhiều cán bộ lãnh đạo cấp sở còn nhiều năm công tác như: bà Phan Quỳnh Dao, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và các ông Nguyễn Quang Nghị, Giám đốc Sở Tài chính; ông Phạm Trường Yên, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; ông Trần Thanh Lam, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội. Đây là các cán bộ dày dặn kinh nghiệm, có nhiều đóng góp quan trọng trong xây dựng phát triển thành phố.

Tuy nhiên, các thế lực thù địch bằng những thủ đoạn tinh vi đã xuyên tạc, nhằm hạ uy tín của cán bộ, đảng viên, với luận điệu “tranh thủ hạ cánh ẵm tiền tỉ”, “được trợ cấp tiền tỉ, tội gì không nghỉ”, “hàng loạt bí thư, chủ tịch xã - huyện ồ ạt viết đơn xin về hưu sớm”, từ đó xuyên tạc việc lựa chọn cán bộ, đảng viên không công bằng, thiếu minh bạch. Các thế lực thù địch “khoét sâu” việc chi hàng trăm ngàn tỉ đồng giải quyết chế độ chính sách cho cán bộ hưu sớm là lãng phí, “đụt khoét ngân sách” từ tiền thuế của nhân dân. Đó là điều hết sức phi lý bởi những chính sách trên là hết sức nhân văn của Đảng ta nhằm ghi nhận những đóng góp của cán bộ, công chức.

“Có phải công việc nhất thời, duy ý chí?”

Cần khẳng định bên cạnh hầu hết cán bộ, đảng viên tin tưởng vào chủ trương tinh gọn bộ máy, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã, vẫn còn một bộ phận cán bộ, đảng viên có biểu hiện dao động, bất mãn, nhất là đối với chủ trương sáp nhập các tỉnh, thành, vẫn còn “quyền anh - quyền tôi”, “lợi ích nhóm”. Cá biệt có trường hợp là công chức trẻ bất mãn xin nghỉ việc cho rằng sắp xếp tinh gọn bộ máy nóng vội, duy ý chí - đây là biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Trên không gian mạng, các thông tin xấu, độc xuất hiện ngày càng dày đặc, cho rằng việc sáp nhập các tỉnh, thành là “lợi ích nhóm”, chọn tên đơn vị hành chính mới không phù hợp nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Các thế lực thù địch thành lập nhóm theo tỉnh, thành trên mạng xã hội để công kích lẫn nhau nhằm tạo mâu thuẫn, phân biệt vùng - miền, gây kích động trong nhân dân. Đơn cử như luận điệu “tại sao 11 tỉnh, thành không sáp nhập thuộc miền Bắc, còn miền Nam có tỉnh đủ cả diện tích và dân số nhưng vẫn sáp nhập” và cho rằng có biểu hiện “lợi ích nhóm”.

Chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã được lấy ý kiến rộng rãi trong cử tri. Trong ảnh: Người dân phường Thới An Đông bỏ phiếu cho ý kiến về đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã của TP Cần Thơ. Ảnh: Q. THÁI

Nhìn rộng ra ở thế giới, một số quốc gia đã cường thịnh nhờ tinh gọn bộ máy. Đơn cử như Singapore không tổ chức chính quyền địa phương: Quốc hội Singapore có 84 thành viên được bầu và 9 thành viên chỉ định; Chính phủ có 15 bộ; khu vực công sử dụng 127.000 công chức, trong đó 15 bộ và trên 50 cơ quan chính phủ độc lập với khoảng 76.000 nhân viên. Hay như Nhật Bản đã có nhiều nỗ lực nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, tập trung vào tái cấu trúc các cơ quan và quy trình quản lý để cải thiện hiệu quả và khả năng lãnh đạo. Kinh nghiệm từ các quốc gia trên thấy tinh gọn bộ máy là xu thế tất yếu, khách quan để đưa đất nước phát triển và tất nhiên không loại trừ Việt Nam. Các chuyên gia nhìn nhận một hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân - đó là nền móng để kiến tạo một đất nước phát triển bền vững. Hơn bao giờ hết, cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn bộ máy đang thể hiện rõ một thông điệp: mọi đổi mới, cải cách đều bắt nguồn từ dân và hướng tới phục vụ nhân dân tốt hơn.

TP Cần Thơ (mới) mở rộng không gian phát triển, tạo điều kiện để đột phá phát triển. Trong ảnh: Một góc đô thị TP Cần Thơ. Ảnh: Q. THÁI

Tại TP Cần Thơ, việc sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được triển khai quyết liệt, với quyết tâm chính trị rất cao, bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, thống nhất trong hệ thống chính trị; quá trình thực hiện thận trọng, kỹ lưỡng, khoa học, có cách làm phù hợp, chặt chẽ, hiệu quả, tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, tạo sự đồng thuận trong cả hệ thống chính trị và nhân dân. Tại lễ công bố các nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã; kết thúc hoạt động đơn vị hành chính cấp huyện, thành lập tổ chức đảng, chỉ định cấp ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQVN thành phố, các xã, phường ở TP Cần Thơ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, việc sắp xếp đơn vị hành chính là công việc khó, nhạy cảm, phức tạp, tác động lớn đến tổ chức và hoạt động của các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và tư tưởng, tâm lý, vấn đề khác biệt về văn hóa, phong tục tập quán hình thành từ lâu đời của nhân dân mỗi địa phương. Trong bối cảnh đó, thành ủy, tỉnh ủy, HĐND, UBND, ủy ban MTTQ, đoàn đại biểu Quốc hội của 3 địa phương Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với tinh thần khẩn trương, nghiêm túc, quyết liệt, trách nhiệm cao, tiến hành bài bản, khoa học, chắc chắn theo trình tự, thủ tục, hướng dẫn của Trung ương và đảm bảo chất lượng, tiến độ; đồng thời, tạo sự thống nhất trong cán bộ, đảng viên và sự đồng thuận, ủng hộ rất cao của các tầng lớp nhân dân.

Trong bài viết về xây dựng hệ thống chính trị với tiêu đề “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Thời điểm 100 năm đất nước ta dưới sự lãnh đạo Đảng và 100 năm thành lập nước không còn xa, để đạt được các mục tiêu chiến lược, không chỉ đòi hỏi những nỗ lực phi thường, những cố gắng vượt bậc, mà còn không cho phép chúng ta chậm trễ, lơi lỏng, thiếu chính xác, thiếu đồng bộ, thiếu nhịp nhàng trên từng bước đi; muốn vậy cần khẩn trương thực hiện cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị”.

Tổng Bí thư Tô Lâm khi phát biểu chỉ đạo tại hội nghị Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) ngày 16-4-2025, cho rằng: “Tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, sáp nhập tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập xã không chỉ đơn thuần là vấn đề điều chỉnh tổ chức bộ máy, địa giới hành chính mà còn là vấn đề điều chỉnh không gian kinh tế, điều chỉnh sự phân công, phân cấp, phân bổ nguồn lực cho phát triển. Là cơ hội để chúng ta sàng lọc, sắp xếp, xây dựng đội ngũ cán bộ thực sự đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới”.

QUỐC THÁI - VĂN THÊM - THANH THẢO

Bài 2: Thông suốt trong tư tưởng và hành động