Thời gian qua, nhằm giảm các chi phí đầu vào để giảm giá thành và tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm, nhiều doanh nghiệp (DN) ở TP Cần Thơ đã quan tâm đến việc thực hiện các biện pháp tiết kiệm năng lượng (TKNL). Tuy nhiên, do còn thiếu thông tin và chưa nắm hết các cơ hội, tiềm năng TKNL và cách tiến hành... nên việc đầu tư thực hiện TKNL tại nhiều DN còn hạn chế. Theo các chuyên gia, hiện các DN tại thành phố còn nhiều cơ hội và tiềm năng TKNL...

Nhiều giải pháp TKNL cho các DN

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, thời gian qua Trung tâm TKNL TP Cần Thơ đã tiến hành triển khai nhiều chương trình, dự án thực hiện TKNL tại thành phố, trong đó có Dự án “ Hỗ trợ thực hiện chính sách năng lượng quốc gia ở các tỉnh, thành phía Nam gọi tắt là ANEP II)”. ANEP II là dự án do cơ quan Quản lý năng lượng và môi trường Pháp (ADEME) và Văn phòng TKNL Bộ Công Thương tài trợ, Trung tâm Nghiên cứu và phát triển về TKNL (ENERTEAM) ở TP Hồ Chí Minh là đơn vị quản lý và tư vấn kỹ thuật. Bên cạnh đó, còn có sự tham gia của 4 cơ quan chuyên ngành tại các tỉnh, thành phố phía Nam là Đồng Nai, Tiền Giang, Đồng Tháp và TP Cần Thơ. Tham gia dự án này, các cán bộ chuyên trách và phụ trách về TKNL của các tỉnh, thành được tham gia các lớp tập huấn, đào tạo về TKNK. Đặc biệt, mỗi tỉnh, thành tham gia Dự án sẽ lựa chọn một số ngành công nghiệp mũi nhọn để thiết lập bộ cơ sở dữ liệu về TKNL. Đồng thời, hỗ trợ kiểm toán năng lượng cho khoảng 3-4 DN để đánh giá tiềm năng TKNL trong DN.

Ban lãnh đạo Công ty cổ phần May Tây Đô đang trao đổi với các cán bộ và chuyên viên kỹ thuật thuộc Trung tâm TKNL TP Cần Thơ và Trung tâm nghiên cứu và phát triển về TKNL về các giải pháp TKNL.

Tại TP Cần Thơ, Trung tâm TKNL thành phố đã phối hợp với ENERTEAM tiến hành hỗ trợ kiểm toán năng lượng cho một số DN trên địa bàn như: Công ty TNHH Xuất nhập khẩu thủy sản Cần Thơ (Cafish), Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu thủy sản Cần Thơ (Caseamex), Công ty cổ phần May Meko, Công ty cổ phần May Tây Đô.

Công ty TNHH xuất nhập khẩu thủy sản Cần Thơ (Cafish) là DN xuất khẩu các loại thủy sản như: tôm, cá ba sa... Qua kiểm toán năng lượng cho thấy, hàng năm công ty tiêu thụ điện khoảng hơn 4 triệu KWh, gas hơn 8 tấn, dầu DO khoảng 6.600 lít... Trung tâm TKNL TP Cần Thơ và ENERTEAM đã đề xuất 4 giải pháp TKNL cho công ty. Đó là sử dụng thiết bị chiếu sáng hiệu quả; tách hệ thống đá vẩy với các hệ thống cấp đông; tối ưu hóa hệ thống bơm cấp nước phục vụ sản xuất; tối ưu hóa vận hành các bơm nước lạnh của hệ thống Chiller. Thực hiện các giải pháp này công ty cần đầu tư khoảng 294 triệu đồng, hàng năm công ty sẽ tiết kiệm được 176.729 KWh điện năng tiêu thụ, tương đương 211 triệu đồng/năm. Lượng CO2 giảm phát thải quy đổi là 110 tấn CO2/năm. Cụ thể, đối với hệ thống chiếu sáng, hiện công ty có hơn 1.000 bộ đèn huỳnh quang T10-40w, các bóng đèn này chủ yếu sử dụng tăng phô sắt từ. Vì vậy, giải pháp được đưa ra là thay các đèn T10-40w bằng đèn T8-36w có độ chiếu sáng và tuội thọ tương đương, thay các ballast sắt từ (tăng phô) bằng ballast điện tử hiệu suất cao. Thực hiện giải pháp này công ty có thể tiết kiệm điện được hơn 67.000kwh/năm tương đương 80 triệu đồng/năm, đồng thời giảm được lượng khí CO2 thải ra môi trường. Vốn đầu tư 142 triệu đồng và sau 1,8 năm thu hồi được vốn. Còn qua kiểm toán năng lượng tại Công ty cổ phần xuất nhập khẩu thủy sản Cần Thơ, Trung tâm TKNL TP Cần Thơ và ENERTEAM đã đề xuất 2 giải pháp TKNL cho công ty: Sử dụng thiết bị chiếu sáng hiệu quả; quản lý phụ tải và tránh vận hành non các máy nén, tránh vận hành trong giờ cao điểm. Thực hiện các phương án này nhà máy cần đầu tư khoảng 259 triệu đồng, từ đó hàng năm nhà máy sẽ tiết kiệm được hơn 219.000 kwh điện năng tiêu thụ, tương đương với hơn 378 triệu đồng/năm và giảm 137 tấn khí thải CO2/năm.

Đối với Công ty cổ phần May Meko, qua kiểm toán năng lượng, Trung tâm TKNL TP Cần Thơ và ENERTEAM đã đề xuất nhiều giải pháp TKNL như: sử dụng thiết bị chiếu sáng hiệu quả (thay thế các bóng đèn T10-40W và các tăng phô sắt từ bằng đèn T8-36W và tăng phô điện tử, giảm lượng chiếu sáng chung cho xưởng sản xuất); cải tạo hệ thống sản xuất hơi (lắp đặt thêm bộ thu hồi nhiệt khói thải để gia nhiệt nước cấp, thay thế lò đốt dầu DO bằng lò đốt than); lắp đặt bộ tiết kiệm điện Power Eco cho động cơ các máy may không liền trục). Thực hiện các phương án trên, nhà máy cần đầu tư khoảng 451 triệu đồng(chưa kể phương án chuyển đổi lò hơi), hằng năm công ty có thể tiết kiệm được 338.318 kWh điện năng tiêu thụ, 2.800 lít đầu DO, tương đương với số tiền trên 417 triệu đồng và lượng khí CO2 giảm phát thải quy đổi là 219 tấn/năm.

Qua khảo sát thực tế và kiểm toán năng lượng tại Công ty cổ phần May Tây Đô, Trung tâm TKNL TP Cần Thơ và ENERTEAM cũng đã đề xuất cho DN này nhiều giải pháp TKNL như: Sử dụng thiết bị chiếu sáng hiệu quả (thay thế các bộ đèn T10-40W ballast sắt từ bằng đèn T8-36w với ballast điện tử hiệu suất cao, giảm chiếu sáng chung cho toàn xưởng sản xuất); cải tạo hệ thống sản xuất hơi (bảo ôn bình thu hồi nước ngưng, chuyển đổi sang sử dụng lò hơi đốt trấu)... Thực hiện các phương án trên nhà máy cần đầu tư khoảng 262 triệu đồng (chưa kể phương án chuyển đổi lò hơi), hằng năm nhà máy sẽ tiết kiệm được 231.025 kWh điện năng tiêu thụ, tương tương với hơn 266 triệu đồng và lượng khí CO2 giảm phát thải quy đổi là 144 tấn/năm. Các phương án đưa ra đều có thời gian thu hồi vốn tương đối ngắn từ 0,3-2,5 năm, tùy theo phương án.

Công nhân Công ty cổ phần thủy sản Mekong đang theo dõi hệ thống vận hành máy móc phục vụ sản xuất.

Theo ý kiến chung của các DN được hỗ trợ kiểm toán năng lượng, thời gian qua việc thực hiện TKNL tại DN còn hạn chế không phải do DN chưa quan tâm mà do DN còn thiếu thông tin và các giải pháp về TKNL nên còn ngại đầu tư vì sợ tốn kém mà không hiệu quả. Gần đây, với sự tư vấn, hỗ trợ thông tin về các biện pháp thực hiện TKNL từ Trung tâm TKNL thành phố cùng các chuyên gia đang mở ra nhiều cơ hội cho DN trong TKNL. Vốn đầu tư cho nhiều giải pháp TKNL là không quá lớn, trong khi thời gian thu hồi vốn ngắn. Vì vậy, DN sẽ nghiên cứu kỹ các giải pháp về TKNL mà Trung tâm TKNL TP Cần Thơ và ENERTEAM đã đề xuất, qua đó có thể lựa chọn những giải pháp thích hợp để triển khai thực hiện cho DN mình.

Đẩy mạnh TKNL ở các DN

Theo Trung tâm TKNL TP Cần Thơ, triển khai thực hiện Dự án ANEP II tại TP Cần Thơ và qua khảo sát thực tế tại một số DN thuộc các ngành công nghiệp mũi nhọn tại thành phố đã cho thấy DN ở Cần Thơ còn nhiều tiềm năng trong TKNL. Ông Ngô Ngọc Nhân, Phó Giám đốc Trung tâm TKNL TP Cần Thơ, cho biết: “Tiềm năng TKNL tại các DN ở TP Cần Thơ còn rất lớn. Nếu chịu quan tâm, đầu tư thực hiện các biện pháp và giải pháp TKNL, hiện nhiều DN trên địa bàn thành phố có thể tiết kiệm cho DN mình hàng trăm triệu đồng/năm”.

Thời gian qua, nhiều DN ở TP Cần Thơ đã có sự quan tâm trong thực hiện các biện pháp nhằm tiết kiệm các chi phí tiền điện, nước, xăng dầu, gas... như: hạn chế sử dụng điện vào giờ cao điểm với giá cao, tắt các thiết bị khi không còn sử dụng, chuyển từ việc sử dụng các loại năng lượng đắt tiền sang loại rẻ tiền hơn. Chẳng hạn, chuyển từ việc sử dụng điện hay dầu DO sang dùng trấu, củi, than và năng lượng mặt trời. Ngoài ra, nhiều DN cũng đã quan tâm đầu tư cải tạo các máy móc, thiết bị cũ đã lỗi thời sang các máy móc thiết bị, công nghệ mới hiện đại, ít tiêu tốn năng lượng. Tuy nhiên, nhìn chung nhiều DN tại thành phố vẫn còn sử dụng các đèn chiếu sáng và các thiết bị, máy móc có công nghệ cũ, gây tiêu tốn và thất thoát điện năng và năng lượng. Thực tế, qua kết quả kiểm toán năng lượng tại 4 DN ở trên địa bàn thành phố cho thấy, các DN đều còn sử dụng các đèn chiếu sáng và các thiết bị, máy móc tiêu hao nhiều điện năng. Vì vậy, theo Trung tâm TKNL TP Cần Thơ, để đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện TKNL trong DN, đòi hỏi các DN cần phải có sự “đột phá” trong việc đầu tư đổi mới hoặc cải tạo các máy móc, thiết bị cũ gây tiêu tốn nhiều điện năng.

Ông Mã Khai Hiền, Cán bộ Quản lý kỹ thuật Trung tâm Nghiên cứu và phát triển về TKNL (ENERTEAM), cho biết: “ Hiện hầu hết các DN trên địa bàn thành phố chưa có hệ thống quản lý việc sử dụng năng lượng tại DN và DN còn thiếu thông tin, thiếu các cán bộ chuyên trách thực hiện TKNL trong DN. Nhiều DN còn tập trung quan tâm đầu tư cho sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, chưa quan tâm và đầu tư đúng mức cho việc TKNL. Việc sử dụng năng lượng tại nhiều DN tại thành phố còn chưa hợp lý dẫn đến lãng phí và chưa tiết kiệm”.

Theo ông Hiền, để đẩy mạnh thực hiện TKNL, bên cạnh việc xây dựng hệ thống quản lý chất lượng sản phẩm, các DN tại thành phố cần xây dựng hệ thống quản lý năng lượng; mạnh dạn cải tạo và đổi mới các máy móc, thiết bị cũ, thiết bị tiêu tốn nhiều điện năng, đặc biệt là hệ thống các đèn chiếu sáng. Thực tế cho thấy, vốn đầu tư để đổi mới hệ thống đèn chiếu sáng không quá cao nhưng hiệu quả TKNL rất lớn và có thời gian thu hồi vốn ngắn.

Bài, ảnh: KHÁNH TRUNG