Vài năm gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã khuyến khích các trường cao đẳng (CĐ), trung cấp chuyên nghiệp (TCCN) và dạy nghề mở loại hình đào tạo ngành nghề - văn hóa để xét tuyển học sinh chưa có bằng tốt nghiệp THPT. Loại hình đào tạo này đã giúp nhiều học sinh thi chưa tốt nghiệp THPT có cơ hội học tập ở bậc cao hơn. Kỳ tuyển sinh năm nay, nhiều trường CĐ, TCCN đã dành nhiều chỉ tiêu, ngành nghề mới cho đối tượng này.

Trương Thị Sà Linh, học sinh lớp Kế toán 09KT6, Trường Trung cấp Kinh tế - Kỹ thuật (TC KT-KT) Cần Thơ, cho biết: “Khi thi rớt tốt nghiệp THPT, em nộp hồ sơ dự tuyển ngành Kế toán. Qua 1 năm học tập, em rất thích vì phù hợp với bản thân. Em dự định sẽ học liên thông lên bậc cao hơn. Cùng quê với em cũng có một số bạn rớt tốt nghiệp THPT đang học ở trường này”. Quê ở huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ, gia đình của Linh làm ruộng nên điều kiện kinh tế ở mức trung bình. Thi trượt tốt nghiệp THPT năm 2009, Linh dự định ôn luyện thi tiếp để thực hiện ước mong vào đại học. Tuy nhiên, suy đi tính lại, nếu học thêm một năm vừa mất thời gian, vừa hao tốn tiền bạc nên Linh quyết định nộp hồ sơ dự tuyển vào ngành Kế toán của Trường TC KT-KT Cần Thơ.

Giờ học của học sinh lớp Kế toán, Trường Trung cấp KT-KT Cần Thơ. Đây là một trong số lớp học mà trường tuyển đối tượng chưa tốt nghiệp THPT vào học trong năm 2009.

Theo thống kê của Trường TC KT-KT Cần Thơ, năm 2009, trong tổng chỉ tiêu 600 học sinh, nhà trường tuyển 350 học sinh chưa tốt nghiệp THPT. Kỳ tuyển sinh năm nay, trường tiếp tục tuyển sinh đối tượng không đậu tốt nghiệp THPT, tốt nghiệp THPT, bổ túc THPT và THCS. Trường dự kiến tuyển 800 học sinh cho 3 ngành là: Điện Công nghiệp và Dân dụng, Công nghệ thông tin, Kế toán doanh nghiệp sản xuất. Ông Phan Minh Đẩu, Phó Hiệu trưởng Trường TC KT-KT Cần Thơ, cho biết: “Năm nay, trường sẽ dành 1/3 trong tổng chỉ tiêu để tuyển học sinh không đậu tốt nghiệp THPT. Bởi vì, nhu cầu học tập của một bộ phận học sinh chưa tốt nghiệp THPT rất lớn”.

Theo qui định, học sinh không đậu tốt nghiệp THPT theo học chương trình bậc TCCN sẽ học 2 năm 3 tháng thay vì 2 năm như những học sinh đã tốt nghiệp THPT. Trong đó, học sinh sẽ học các môn văn hóa trong 3 tháng để hoàn thành chương trình THPT và tiếp tục học 2 năm chương trình TCCN. Ông Phan Minh Đẩu cho biết, trong 3 tháng, học sinh sẽ học 4 môn văn hóa là Văn, Toán, Lý, Hóa. Tuy nhiên, nếu như học bạ lớp 12 của học sinh có điểm tổng kết từ 5,0 trở lên sẽ được miễn thi, tùy theo từng môn. Do vậy, qui định là học 3 tháng nhưng có khi học sinh có thể học ngắn hơn hoặc không phải học môn nào. Sau khi tốt nghiệp, học sinh được cấp bằng TCCN và có đủ điều kiện để dự thi vào các trường đại học hoặc học liên thông ở bậc học cao hơn.

Nhờ tính ưu việt của chương trình, năm nay, một số trường CĐ, TCCN trên địa bàn TP Cần Thơ như: CĐ Cơ điện và Nông nghiệp Nam Bộ, CĐ Nghề Cần Thơ, TC Giao thông vận tải miền Nam, TC Nghề Thới Lai... đã dành nhiều chỉ tiêu cho đối tượng này. Năm 2010, Trường TC Giao thông Vận tải miền Nam tuyển 450 học sinh cho 6 ngành: Cơ khí, Cầu đường, Kế toán, Xây dựng Dân dụng, Điện Công nghiệp và Tin học. Trường tuyển sinh đối tượng tốt nghiệp THPT, bổ túc THPT, tốt nghiệp THCS và chưa tốt nghiệp THPT. Ông Phan Minh Tú, Phó Hiệu trưởng nhà trường, cho biết: “Đây là năm thứ hai, trường tuyển đối tượng chưa tốt nghiệp THPT. Ưu điểm của chương trình đào tạo này là giúp học sinh chưa tốt nghiệp THPT có cơ hội học cao hơn mà không phải học lại chương trình THPT. Điều này sát với thực tế nhu cầu xã hội, bởi không phải học sinh nào cũng có điều kiện học lại để thi lấy bằng THPT; đồng thời cũng tạo điều kiện phân luồng hiệu quả đối với học sinh sau tốt nghiệp THCS, THPT”.

Mặc dù chương trình đào tạo dành cho đối tượng không đậu tốt nghiệp THPT có ưu điểm riêng nhưng lãnh đạo một số trường cho rằng, việc dạy và học vẫn còn nhiều điều phải bàn. Theo ông Phan Minh Đẩu, Phó Hiệu trưởng Trường TC KT-KT Cần Thơ, nguồn tuyển sinh không thiếu nhưng đối tượng chưa tốt nghiệp THPT có trình độ “non” hơn so với học sinh đã tốt nghiệp THPT, nên đòi hỏi giáo viên phải nỗ lực rất nhiều”. Cô Huỳnh Thị Lệ Hồng, giáo viên Trường TC KT-KT Cần Thơ, cho biết: “Do đầu vào yếu hơn so với các em đã tốt nghiệp THPT, nên khi giảng dạy cũng gặp nhiều khó khăn. Chẳng hạn như tiếp thu bài học chậm, kiến thức xã hội hạn chế,... Vì vậy, giảng viên phải điều chỉnh phương pháp giảng dạy cho phù hợp. Để đảm bảo chất lượng đào tạo, phần học lý thuyết, tôi giảng dạy những điểm trọng tâm, lấy ví dụ thực tế dẫn chứng vào bài học cụ thể; đồng thời hướng dẫn các em tìm thêm thông tin trên mạng Internet...”.

Theo công văn số 1127 của Bộ GD&ĐT, những học sinh đã học xong lớp 12 mà chưa tốt nghiệp THPT vẫn còn cơ hội được xét tuyển vào học hệ TCCN. Học sinh không phải thi lại kỳ thi tốt nghiệp THPT. Sau khi tốt nghiệp TCCN, học sinh có thể liên thông lên CĐ, đại học Cáccơ sở đào tạo TCCN được phép xét tuyển dựa trênkết quả chung cả năm lớp 12 và miễn trừ cho học sinh không phải học lại các môn văn hóa phổ thông theo yêu cầu của ngành đào tạo TCCN mà học sinh đã đạt hoặc có kết quả thi tốt nghiệp THPT từ 5,0 trở lên.

Còn theo lãnh đạo một số trường, hạn chế của chương trình này là thời gian học 2 năm 3 tháng, học sinh phải đóng thêm khoản chi phí cho 3 tháng học văn hóa. Đó là chưa kể một số học sinh học chương trình văn hóa còn có tâm lý ngán ngại, nên có tình trạng bỏ học. Để khắc phục tình trạng này, nhiều trường đã linh động sắp xếp cho học sinh vừa học nghề, xen lẫn học văn hóa. Ông Đào Minh Lợi, Quyền Hiệu trưởng Trường TC Nghề Thới Lai, cho biết: “Ngoài chương trình khung của Bộ GD&ĐT, chương trình giảng dạy của trường còn có phần mềm được xây dựng phù hợp với đặc thù của địa phương, như nuôi trồng thủy sản trên ruộng lúa, chăn nuôi những con vật gần gũi... giúp người học hiểu sâu hơn về bài giảng. Ngoài ra, trường phối hợp với địa phương chiêu sinh và mở lớp đào tạo tại địa phương để người học có điều kiện học tập, ứng dụng lý thuyết vào thực tế dễ dàng hơn”.

***

Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2009, khu vực ĐBSCL có hàng chục ngàn học sinh không đậu tốt nghiệp. Chương trình đào tạo dành cho đối tượng chưa tốt nghiệp THPT ở các trường CĐ, TCCN đã tạo thêm một hướng đi mới cho học sinh chọn lựa. Đặc biệt là năm nay, Bộ GD&ĐT đã khuyến khích các trường CĐ, TCCN tổ chức xét tuyển nhiều đợt trong năm, không hạn chế số nguyện vọng đăng ký xét tuyển đối với thí sinh... đã tăng thêm sức hút cho bậc học CĐ, TCCN và tạo thuận lợi hơn cho học sinh phổ thông.

Bài, ảnh: Bích Kiên