26/06/2009 - 20:43

Nhân Ngày Gia đình Việt Nam 28-6

Chuyện về một gia đình người Huế ở Cần Thơ

Bà Thu Quang chăm sóc các cháu.

Ở hẻm 29, đường Nguyễn Trãi, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ, bà con ai cũng biết bà Công Tôn Nữ Thu Quang- vốn xuất thân từ dòng dõi hoàng tộc- từ Huế theo chồng vào Cần Thơ lập nghiệp đã tròn 35 năm. Điều khiến mọi người biết và quí mến là bà sống rất giản dị, gần gũi với xóm giềng, gia đình nề nếp, hạnh phúc, con cái thành đạt. Xóm giềng quen gọi bà Quang bằng cái tên thân mật: bà Me.

Bà Quang giải thích: “Nghe các con tôi gọi mẹ là “me” theo âm Huế. Thấy lạ nên một vài người gọi theo, lâu dần thành quen. Ở xung quanh đây hỏi bà Me thì ai cũng biết”. Năm nay bà Quang đã 73 tuổi. Tuy thời gian đã lấy đi vẻ xuân sắc nhưng trên gương mặt phúc hậu, trong giọng nói nhẹ nhàng xứ Huế và cả trong phong cách thanh lịch của bà vẫn luôn toát lên nét duyên dáng và tươi tắn.

Mái ấm hạnh phúc

Căn nhà nhỏ của gia đình bà Quang nằm khiêm tốn trong hẻm 29, đường Nguyễn Trãi. Tuy nhiên, khi bước vào trong nhà, khách có ấn tượng đẹp và ấm cúng vì mọi vật dụng được sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp. Trên tường, có treo nhiều bức ảnh của gia đình. Trong đó, có bức ảnh vợ chồng bà Quang hạnh phúc trong ngày cưới. Bà Quang kể: vợ chồng bà lấy nhau ở Huế trước ngày giải phóng, chồng bà- ông Phan Cảnh Sâm- làm việc ở Ngân khố (nay là Kho bạc) còn bà là giáo viên dạy tiểu học. Ông Sâm thường xuyên luân chuyển công tác ở các tỉnh từ Huế vào Nam. Mỗi lần di chuyển, ông đều đem vợ con theo. Năm 1974, gia đình bà đến Cần Thơ và định cư cho đến nay.

Đến Cần Thơ, bà Quang dạy học ở Trường Tiểu học An Hội (nay là Trường Tiểu học Mạc Đĩnh Chi). Năm 1991, bà Quang về hưu khi là Phó Hiệu trưởng của trường. Từ ngày về hưu đến nay, niềm vui của bà là chăm sóc gia đình, nuôi dạy các cháu nội, ngoại. Vợ chồng bà có 6 người con nhưng 2 người đã qua đời vì bệnh và tai nạn giao thông. 4 người con còn lại đều đã lập gia đình riêng và có việc làm ổn định. Hiện nay, bà Quang sống với gia đình người con trai thứ tư là Phan Cảnh Tuyền Sơn.

Gia đình bà Quang có một nếp sinh hoạt đặc biệt duy trì từ nhiều năm nay: tuy sống riêng nhưng các con của bà khi đi làm về đều ghé nhà mẹ ăn cơm. Mỗi ngày, sau mỗi buổi tan sở, tan trường, căn nhà của bà lại đầy ắp tiếng nói cười rộn rã của các con, các cháu. Những ngày cuối tuần, gia đình bà lại tụ họp đông đủ tổ chức nấu và thưởng thức những món ăn truyền thống của xứ Huế như: cơm hến, bún bò Huế, bún cua gạch, bánh bèo, bánh nậm...

Gìn giữ gia phong

Xuất thân từ dòng dõi hoàng tộc, lại là nữ sinh của Trường Đồng Khánh nên bà Quang rất hiểu về lễ giáo truyền thống và giỏi về nữ công gia chánh. Thế nhưng bà chỉ giữ và vận dụng những điều thích hợp trong nuôi dạy con chứ không quá câu nệ lễ nghĩa hoặc khắt khe phong kiến.

Lúc còn đi làm, bà Quang sắp xếp thời gian để lo chu toàn được công việc ở trường và việc nhà. Trong gia đình bà, những lễ giáo truyền thống luôn được giữ gìn đúng mực. Vợ chồng bà sống hòa thuận, tôn trọng nhau và cùng chia sẻ khó khăn trong cuộc sống. Đối với các con, ông bà dạy dỗ rèn luyện nếp sống lễ nghĩa từ khi còn nhỏ như: đi thưa về trình, kính trên nhường dưới, hòa nhã với mọi người, biết giúp đỡ người khác khi khó khăn... Chính vì thế, sự nhân ái, lễ phép... đã ăn sâu vào nếp nghĩ, nếp làm của mỗi người con.

Bên cạnh đó, vợ chồng ông bà luôn động viên và tạo mọi điều kiện để các con học hành. Bà Quang tâm sự: “Vợ chồng tôi luôn nói với các con: văn hóa và tri thức là vốn quí nhất, tay có làm thì hàm mới có nhai. Các con phải cố gắng học giỏi, cố gắng vào đại học để sau này có công việc ổn định mà lo cho bản thân và đóng góp cho xã hội”. Khi các con còn nhỏ, bà Quang trực tiếp dạy dỗ, kèm cặp các con học. Khi cấp học càng cao, bà động viên, nhắc nhở các con tự học. Hiểu lòng cha mẹ, các con ông bà đều siêng năng, tự giác học tập. Đến nay, ai cũng đã tốt nghiệp đại học và có công việc ổn định, có người còn học xong cao học.

Khi các con đến tuổi thành gia lập thất, vợ chồng bà Quang rất tôn trọng việc chọn bạn trăm năm của các con. Bà Quang tâm tình: “Điều quan trọng nhất là con dâu, con rể phải có đạo đức và có nghề nghiệp. Chúng tôi không phân biệt giàu nghèo hay người miền Nam, miền Bắc, càng không có ý chọn môn đăng hộ đối”. Lúc đầu, khi biết bà Quang là người Huế, lại là dòng dõi hoàng tộc, các con dâu của bà Quang cũng e ngại, sợ mẹ chồng khắt khe, phong kiến. Thế nhưng, xích mích giữa mẹ chồng nàng dâu đã không hề xảy ra trong gia đình bà. Chị Hồ Thị Tuyết - vợ anh Phan Cảnh Tuyền Sơn, con dâu thứ tư của bà Quang- cho biết: “Me (mẹ) rất hiền. Tôi làm dâu của me được 19 năm rồi và chúng tôi sống rất hòa thuận, êm ấm. Việc gì mình làm chưa đúng, me góp ý nhẹ nhàng để mình sửa. Tôi còn được me chỉ dạy nhiều về nữ công gia chánh, nhất là cách nấu những món ăn Huế”.

Cách đây 5 năm, ông Sâm đã qua đời vì bệnh. Còn lại một mình với con cháu, bà Quang vẫn vững tay lèo lái gia đình hòa thuận, êm ấm.

Chia sẻ với xã hội

Ông Nguyễn Hoàng Chi, Trưởng khu vực 3, phường An Hội, quận Ninh Kiều, cho biết: “Gia đình bà Quang rất nề nếp, gần gũi với xóm giềng và chấp hành tốt các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước. Bà Quang còn tham gia vào công tác hòa giải ở địa phương, góp phần hàn gắn những mâu thuẫn của các hộ dân, gìn giữ tình làng nghĩa xóm”.

Bà Quang bộc bạch: “Tôi đã lớn tuổi, gia đình đàng hoàng, nghiêm túc nên bà con cũng tin cậy. Một số hộ có con em từng là học trò của tôi nên họ tôn trọng mình. Do đó, khi gia đình nào mâu thuẫn hoặc trong xóm có chuyện cự cãi, xích mích thì bà con lại kêu mình. Mình nhẹ nhàng phân tích có lý, có tình nên người ta nghe”.

Trong xóm, có ai gặp chuyện buồn như tang ma, tai nạn, đau ốm... bà Quang đều hỏi han, giúp đỡ. Hàng năm, vào dịp đầu năm học mới, bà tặng tập vở cho các cháu học sinh nghèo trong xóm. Quần áo cũ của gia đình được bà gom lại cho những hộ nghèo, khó khăn. Được biết, năm 2008, bà Quang đã vận động con cháu và các nhà hảo tâm được trên 1.000 quyển tập, một tấn gạo và tiền giúp đỡ cho 3 hộ nghèo, một hộ có trẻ mồ côi trong xã hội cùng một số trẻ có thêm điều kiện đến lớp.

***

Nhiều năm qua, gia đình bà Công Tôn Nữ Thu Quang được bình chọn là gia đình văn hóa tiêu biểu ở địa phương, “Ông bà gương mẫu, con cháu hiếu thảo”, “Gia đình hiếu học”. Bà Quang cũng vừa được cử đi dự họp mặt và tuyên dương các gia đình văn hóa tiêu biểu của TP Cần Thơ vào ngày 26-6-2009 và được UBND TP Cần Thơ tặng Bằng khen.

Bài, ảnh: LỆ THU

Chia sẻ bài viết