Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là quy luật tồn tại và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam

Từ khi ra đời đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn xác định công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng là quy luật tồn tại và phát triển của mình. Nhờ thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, Đảng ta mới giữ vững vai trò lãnh đạo, đưa dân tộc vượt qua muôn vàn thử thách, giành độc lập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”. Để xứng đáng với vai trò tiên phong, Đảng phải luôn trong sạch, vững mạnh, kiên quyết chống lại mọi biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng vì thế không chỉ là nhiệm vụ chính trị, mà còn là yêu cầu tự thân của một Đảng cầm quyền vì dân, do dân và phục vụ nhân dân.

Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhất là từ khi triển khai các nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII, XIII), công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng đạt nhiều kết quả quan trọng: kỷ luật, kỷ cương trong Đảng được tăng cường; nhiều vụ việc tham nhũng, tiêu cực bị xử lý nghiêm minh; niềm tin của nhân dân từng bước được củng cố.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Xây dựng Đảng không chỉ là xây dựng về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức mà còn là xây dựng về văn hóa trong Đảng”. Đây là điểm mới thể hiện tầm nhìn chiến lược, coi văn hóa Đảng là gốc rễ của niềm tin, là sức mạnh mềm để Đảng giữ vững uy tín và vị thế lãnh đạo.

Trong giai đoạn mới, công tác chỉnh đốn Đảng cần tập trung vào các nhiệm vụ: kiên định nền tảng tư tưởng Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực; đề cao nêu gương; phát huy vai trò giám sát của nhân dân; và đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác Đảng để nâng cao hiệu quả quản lý, minh bạch hóa hoạt động.

Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là công việc thường xuyên, liên tục, là thước đo phẩm chất cách mạng và trí tuệ của Đảng Cộng sản Việt Nam. Khi Đảng trong sạch, vững mạnh, có văn hóa, có đạo đức và có niềm tin của nhân dân, thì đó chính là bảo đảm vững chắc nhất cho sự trường tồn và phát triển của đất nước.

Những yêu cầu mới trong công tác chỉnh đốn Đảng hiện nay

Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng luôn là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều thời cơ và thách thức đan xen, yêu cầu đặt ra đối với công tác chỉnh đốn Đảng ngày càng cao, đòi hỏi sự đổi mới mạnh mẽ về tư duy, phương thức và hành động.

Thứ nhất, yêu cầu đầu tiên là phải kiên định nền tảng tư tưởng của Đảng - chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây là kim chỉ nam cho mọi hành động, là cơ sở để bảo đảm cho Đảng ta luôn giữ vững bản chất cách mạng, tiên phong, không bị dao động trước những luận điệu xuyên tạc, sai trái.

Thứ hai, phải đặc biệt coi trọng xây dựng Đảng về đạo đức và văn hóa. Văn hóa Đảng thể hiện ở tinh thần nêu gương, liêm chính, trách nhiệm, đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân. 

Thứ ba, công tác chỉnh đốn Đảng hiện nay phải gắn liền với kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế để “không thể, không dám, không muốn và không cần” tham nhũng, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên. Việc xử lý nghiêm minh cán bộ sai phạm dù ở bất kỳ cấp nào là minh chứng cho tinh thần thượng tôn kỷ luật của Đảng.

Thứ tư, đổi mới phương thức lãnh đạo và quản lý trong Đảng theo hướng hiện đại, minh bạch. Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong công tác Đảng không chỉ giúp quản lý hiệu quả hơn mà còn góp phần công khai, minh bạch, giảm thiểu cơ chế “xin - cho” và nâng cao tính dân chủ trong Đảng.

Thứ năm, phát huy vai trò giám sát của nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và báo chí. Dựa vào dân để xây dựng Đảng, vì dân mà chỉnh đốn Đảng - đó vừa là phương châm, vừa là bảo đảm để công tác chỉnh đốn Đảng thật sự đi vào chiều sâu, bền vững.

Thứ sáu, mỗi cán bộ, đảng viên phải tự soi, tự sửa, tự rèn luyện, giữ vững đạo đức cách mạng, thật sự nêu gương trong công việc và đời sống. Khi mỗi người đều là một “tế bào tốt” thì toàn Đảng mới khỏe mạnh, trong sạch, vững mạnh.

Những điểm mới trong công tác chỉnh đốn Đảng theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm

Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng luôn là nhiệm vụ then chốt, là điều kiện bảo đảm để Đảng ta trong sạch, vững mạnh, đủ năng lực lãnh đạo đất nước trong tình hình mới. Kế thừa tư tưởng chỉ đạo của các nhiệm kỳ trước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đề ra nhiều quan điểm, nội dung và giải pháp mới, mang tính toàn diện, sâu sắc và phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước hiện nay.

Thứ nhất, nhấn mạnh vai trò của “xây dựng văn hóa trong Đảng”.

Đây là điểm mới nổi bật, thể hiện sự phát triển về tư duy lý luận. Văn hóa trong Đảng được hiểu là văn hóa lãnh đạo, văn hóa nêu gương, văn hóa liêm chính và văn hóa vì dân phục vụ. Khi mỗi cán bộ, đảng viên có văn hóa, có đạo đức, thì Đảng mới thực sự mạnh về tinh thần, vững về niềm tin và gần gũi với nhân dân.

Thứ hai, coi “kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng” là một phương thức lãnh đạo chủ yếu.

Nếu trước đây, công tác kiểm tra chủ yếu để phát hiện sai phạm, thì nay Tổng Bí thư chỉ rõ phải coi đây là công cụ phòng ngừa, cảnh báo sớm, ngăn chặn từ gốc. Đó là bước chuyển quan trọng, giúp Đảng nâng cao sức đề kháng, giữ vững kỷ cương, kỷ luật và làm trong sạch đội ngũ.

Thứ ba, hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Tinh thần chỉ đạo mới là xây dựng cơ chế để “không thể, không dám, không muốn, không cần” tham nhũng. Đồng thời, phát huy cơ chế “3 dám” – dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Hai cơ chế này bổ trợ cho nhau, tạo nên sự cân bằng giữa “xây” và “chống”, giữa kỷ luật nghiêm minh và khuyến khích đổi mới, sáng tạo.

Thứ tư, đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác Đảng.

Đây là nội dung mới, mang tính đột phá. Chuyển đổi số giúp nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát đảng viên; minh bạch hóa hoạt động của tổ chức Đảng; đồng thời tăng tính công khai, dân chủ, góp phần phòng ngừa tiêu cực trong nội bộ.

Thứ năm, phát huy vai trò giám sát của nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và báo chí.

Tổng Bí thư Tô Lâm đặc biệt nhấn mạnh phương châm: “Dựa vào dân để xây dựng Đảng, vì dân mà chỉnh đốn Đảng.” Đây vừa là nguyên tắc, vừa là phương thức bảo đảm để công tác chỉnh đốn Đảng đi vào thực chất, có sức sống lâu dài.

Có thể khẳng định, những điểm mới trong chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm đã mở ra hướng đi toàn diện, sâu sắc hơn cho công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đó không chỉ là cuộc đấu tranh chống tiêu cực, mà còn là quá trình xây dựng văn hóa chính trị trong Đảng, củng cố nền tảng đạo đức, niềm tin và sức chiến đấu của tổ chức Đảng ở mọi cấp.

Khi mỗi cán bộ, đảng viên thật sự nêu gương, liêm chính và có văn hóa, thì Đảng ta sẽ ngày càng trong sạch, vững mạnh, mãi mãi là niềm tin và điểm tựa của nhân dân Việt Nam.

Phát huy sức mạnh nhân dân trong công cuộc chỉnh đốn Đảng

Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn khẳng định một chân lý: “Dân là gốc của nước”, và “Sức mạnh của Đảng bắt nguồn từ lòng dân”. Vì thế, phát huy sức mạnh nhân dân trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng không chỉ là yêu cầu khách quan, mà còn là quy luật phát triển bền vững của Đảng cầm quyền.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Người luôn coi dân là chủ thể sáng tạo, là người giám sát và bảo vệ Đảng. Nhờ dựa vào dân, Đảng ta đã vượt qua muôn vàn thử thách, giữ vững vai trò lãnh đạo và củng cố niềm tin trong lòng nhân dân.

Trong giai đoạn hiện nay, khi đất nước đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, công tác chỉnh đốn Đảng đứng trước yêu cầu mới: phải gắn liền với phát huy quyền làm chủ và vai trò giám sát của nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Dựa vào dân để xây dựng Đảng, vì dân mà chỉnh đốn Đảng”. Đây không chỉ là khẩu hiệu mà là định hướng chiến lược, nhằm đưa công tác xây dựng Đảng trở về đúng bản chất “từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà phục vụ”.

Phát huy sức mạnh nhân dân trong chỉnh đốn Đảng trước hết là tạo điều kiện để nhân dân tham gia góp ý, giám sát cán bộ, đảng viên thông qua các kênh như Mặt trận Tổ quốc, báo chí, mạng xã hội và các tổ chức chính trị - xã hội. Tiếng nói của nhân dân là thước đo khách quan nhất để đánh giá phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ.

Bên cạnh đó, phải nâng cao chất lượng công khai, minh bạch trong hoạt động của Đảng và chính quyền, để dân biết, dân bàn, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng. Niềm tin chỉ được củng cố khi nhân dân thấy rõ Đảng nói đi đôi với làm, lời hứa gắn với hành động, kỷ luật nghiêm minh, công bằng và vì lợi ích chung.

Phát huy sức mạnh nhân dân cũng đòi hỏi cán bộ, đảng viên phải gần dân, trọng dân, lắng nghe dân và học dân. Khi nhân dân được tôn trọng và tin tưởng, họ sẽ đồng lòng cùng Đảng đấu tranh với tiêu cực, tham nhũng, quan liêu góp phần làm cho Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Thực tiễn đã chứng minh, mỗi thành công của công tác chỉnh đốn Đảng đều gắn liền với sự ủng hộ, tham gia tích cực của nhân dân. Khi nhân dân tin Đảng, ủng hộ Đảng, thì mọi khó khăn đều có thể vượt qua, mọi tiêu cực đều có thể bị đẩy lùi.

Phát huy sức mạnh nhân dân trong chỉnh đốn Đảng chính là phát huy nguồn lực tinh thần lớn nhất của dân tộc, để Đảng ta luôn là Đảng của dân, do dân và vì dân - mãi mãi là niềm tin, là điểm tựa vững chắc của toàn dân tộc Việt Nam.

Một số giải pháp trọng tâm trong giai đoạn mới

Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và chế độ. Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới - hội nhập sâu rộng, chuyển đổi số mạnh mẽ và nhiều thách thức từ toàn cầu hóa - yêu cầu đặt ra cho Đảng là phải đổi mới tư duy, phương thức lãnh đạo và hành động để giữ vững vai trò tiên phong của mình. Để công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng thực sự đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững, cần tập trung vào một số giải pháp trọng tâm sau:

Thứ nhất, kiên định nền tảng tư tưởng của Đảng - chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Đây là kim chỉ nam cho mọi hoạt động, là nền tảng giúp Đảng giữ vững bản chất cách mạng, không dao động trước những biến động của thời cuộc. Kiên định về tư tưởng là điều kiện tiên quyết để Đảng kiên định về mục tiêu, lý tưởng và con đường phát triển đất nước.

Thứ hai, tiếp tục xây dựng Đảng về đạo đức và văn hóa.

Văn hóa trong Đảng chính là nền tảng để hình thành đạo đức công vụ, tinh thần nêu gương, liêm chính và trách nhiệm. Mỗi cán bộ, đảng viên cần tự rèn luyện, lấy liêm sỉ làm gốc, nêu gương trong lời nói và hành động.

Thứ ba, siết chặt kỷ luật, kỷ cương và kiểm soát quyền lực.

Phải xây dựng cơ chế để “không thể, không dám, không muốn và không cần” tham nhũng, tiêu cực. Mọi cán bộ, đảng viên - dù ở cương vị nào - đều phải đặt lợi ích của Tổ quốc và nhân dân lên trên hết. Việc xử lý nghiêm minh sai phạm là minh chứng cho sự trong sạch, nghiêm khắc và tự làm mới của Đảng.

Thứ tư, phát huy dân chủ và vai trò giám sát của nhân dân.

Dựa vào dân để xây dựng Đảng, vì dân mà chỉnh đốn Đảng đó là nguyên tắc bất di bất dịch. Cần mở rộng các kênh để nhân dân tham gia góp ý, phản ánh và giám sát hoạt động của cán bộ, đảng viên; coi lòng tin và sự hài lòng của nhân dân là thước đo hiệu quả lãnh đạo.

Thứ năm, đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác Đảng.

Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, giám sát, đánh giá đảng viên sẽ giúp công tác Đảng minh bạch, kịp thời, chính xác và hiệu quả hơn. Đây là xu thế tất yếu, góp phần hiện đại hóa phương thức lãnh đạo và tăng tính công khai, dân chủ trong nội bộ Đảng.

Thứ sáu, phát huy tinh thần nêu gương, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Cán bộ phải thực sự là trung tâm của niềm tin nói ít làm nhiều, dám đổi mới vì lợi ích chung. Nêu gương chính là “mệnh lệnh không lời” có sức lan tỏa mạnh mẽ nhất trong xây dựng Đảng.

Những giải pháp trên không tách rời nhau mà gắn bó hữu cơ, bổ trợ cho nhau, tạo thành một chỉnh thể thống nhất.

Thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm ấy sẽ giúp Đảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, đủ bản lĩnh, trí tuệ và uy tín để lãnh đạo đất nước phát triển nhanh, bền vững, vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Kết luận

Công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng không chỉ là yêu cầu trước mắt mà là  quy luật tồn tại và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong bất kỳ giai đoạn nào, nếu Đảng giữ vững bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng và tinh thần nêu gương, thì sức chiến đấu của Đảng sẽ không ngừng được củng cố và lan tỏa.

Chỉnh đốn Đảng là quá trình tự đổi mới, tự soi, tự sửa để Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, thật sự là đạo đức, là văn minh, là người lãnh đạo, người đầy tớ trung thành của nhân dân. Mỗi cán bộ, đảng viên phải nhận thức sâu sắc rằng: chỉnh đốn Đảng chính là chỉnh đốn chính mình - từ tư tưởng, lời nói đến hành động.

Khi Đảng ta thật sự gương mẫu, liêm chính, công tâm và vì dân, thì lòng dân sẽ hướng về Đảng, niềm tin của nhân dân sẽ trở thành sức mạnh vô tận để Đảng lãnh đạo đất nước phát triển bền vững. Đó chính là ý nghĩa sâu xa của việc chỉnh đốn để nâng cao sức chiến đấu của Đảng. Vì Đảng vững mạnh, vì dân thịnh vượng, vì Tổ quốc trường tồn.

ĐẶNG THỊ THANH XUÂN (Trường THPT Tân Long)

Tài liệu tham khảo

[1] Nguyễn Trọng Phúc (2022), Xây dựng, chỉnh đốn Đảng để nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Tạp chí Tuyên giáo điện tử.

[2] Nguyễn Phú Trọng (2023), Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh. NXB Chính trị quốc gia Sự thật.

[3] Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng (2025).