Nhiều bạn trẻ thích share (chia sẻ) các thông tin trên mạng xã hội (MXH) để giúp bạn bè có thêm kiến thức, nâng cao tinh thần cảnh giác trước những trò lừa đảo, phản đối những mặt trái của cuộc sống… Tuy nhiên, một số bạn vô tư hoặc cố tình gây chú ý, chia sẻ những thông tin sai sự thật, khiến bạn bè và cộng đồng hoang mang.

Lan truyền tin giả

Khi các tờ báo lớn đưa tin cơn bão 16 sẽ càn quét miền Tây, nhiều bạn trẻ quê các tỉnh: Bạc Liêu, Sóc Trăng, Cà Mau… rất lo lắng. Thế nhưng, một số bạn xem đây cơ hội để “câu like” (thu hút lượt thích) trên MXH. Nickname B.T.K.N đăng tấm ảnh mây đen vần vũ bầu trời huyện Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng, với dòng trạng thái “Tạm biệt thế giới, tao đi đây”. Lập tức, nhiều người chia sẻ tấm ảnh của N., rồi viết thêm nhiều câu bày tỏ tâm trạng. Một số diễn đàn trên MXH lấy tấm ảnh đăng lại, gây tâm lý lo lắng, hoang mang cho không ít người quê ở Sóc Trăng. Cuối cùng, nickname Như Tiger- chủ nhân tấm ảnh- xuất hiện và xác nhận tấm ảnh này chụp ở huyện Thạnh Trị… cách đây hơn một năm.

Các bạn trẻ chia sẻ những thông tin bổ ích sẽ tạo ra những hiệu ứng tích cực từ cộng đồng (Ảnh mang tính chất minh họa). Ảnh: ĐỖ VĂN

Cùng thời điểm này, tấm ảnh về bão số 16 với bầu trời đầy mây đen phủ kín Nhà máy Điện gió Bạc Liêu xuất hiện. Những bạn trẻ “tay nhanh hơn não” chia sẻ với tâm trạng người chứng kiến. Kết quả xác minh, tác giả dùng kỹ thuật photoshop gắn thêm đám mây trên tấm ảnh chính. Văn Diện (tỉnh Sóc Trăng) cho biết: “Thấy tấm ảnh về cảnh quê bị bão, tôi lo lắng gọi về nhà, mới biết ở quê có mưa như ở Cần Thơ. Đối với tấm ảnh “bão ở Bạc Liêu”, nhìn qua biết giả vì tôi học ngành công nghệ thông tin. Nhưng nhiều bạn bè của tôi ở Bạc Liêu và Sóc Trăng rất bất an khi thấy các tấm ảnh này”.

Hiện nay, tin giả xuất hiện ngày càng nhiều, với mọi hình thức. Nhưng tin giả lan nhanh một phần do các bạn trẻ thích thể hiện mình sớm có thông tin “nóng”, tạo uy tín với bạn bè. Các bạn trẻ chia sẻ thông tin từ những nguồn không chính thống, không cần suy nghĩ hoặc kiểm chứng. Những tin tức giả đáp ứng sự tò mò của đám đông nhưng làm nhiều người hoang mang, mất niềm tin. Gần đây, dư luận nóng lên với câu chuyện vợ giết chồng rồi phân xác ở tỉnh Bình Dương. Cơ quan Công an kết luận vợ là hung thủ. Nhiều bạn trẻ chia sẻ thông tin, nạn nhân phát hiện vợ ngoại tình nên người vợ và tình nhân ra tay... Nguyễn Chánh Đại, học sinh lớp 12, Trường THPT Chuyên Lý Tự Trọng, chia sẻ: “Theo tôi, các bạn thích chia sẻ thông tin không rõ nguồn gốc, bịa đặt, bởi muốn thu hút sự chú ý, không quan tâm các thông tin đó đúng hay sai”.

Suy nghĩ trước khi chia sẻ

Theo Nguyễn Chánh Đại, bạn thường chia sẻ nhiều trên trang cá nhân các kiến thức, đề kiểm tra hay về học tập, kỹ năng sống. Đại đang xây dựng website về học tập có tên unlimitedstudy.com nên phần lớn nội dung chia sẻ liên quan sản phẩm này. Chánh Đại nói: “Tôi  thường sử dụng MXH chia sẻ kỷ niệm với bạn bè. Đồng thời tham gia các nhóm học tập để nhận tài liệu, hoặc trao đổi vấn đề nào đó. Qua đó, giúp tôi học tốt và thêm kỹ năng sống”.

Nhiều bạn trẻ chia sẻ thông tin sai sự thật về bão số 16 ở tỉnh Sóc Trăng. 

Là cán bộ Hội Sinh viên trường nên Nguyễn Thị Mộng Trâm, sinh viên ngành Công nghệ thông tin, Trường Đại học Cần Thơ, thường chia sẻ nhiều thông tin liên quan các hoạt động, phong trào sinh viên, học bổng các đơn vị; các chương trình giao lưu, huấn luyện kỹ năng… Mộng Trâm quan tâm những bài viết giúp sinh viên nâng cao cảnh giác khi đi xin việc, nhận biết thủ đoạn lừa đảo bán hàng đa cấp. Đôi khi Trâm thấy mệt mỏi trước những thông tin bạn bè chia sẻ trên MXH bởi các thông tin không cần thiết cho cuộc sống, bới móc đời tư nghệ sĩ…

Hiện nay, nhiều bạn chia sẻ những bài viết chủ yếu để bạn bè “nể” mình. Bên cạnh đó, một số bạn chia sẻ những tin chưa biết rõ sự thật để phục vụ kinh doanh trên mạng. Những thông tin không chính thống làm ảnh hưởng uy tín, danh dự người khác cũng như tạo ra tâm lý tiêu cực trong cộng đồng. Vì vậy, tạo thói quen kiểm chứng thông tin và thể hiện trách nhiệm khi chia sẻ phụ thuộc ý thức mỗi cá nhân. Văn Diện cho biết: “Những người sáng lập MXH để truyền đi những thông tin hay, thông minh, có ích cho cộng đồng, không phải thông tin vô bổ, thất thiệt. Do đó, các bạn cần vào các báo chính thống để kiểm chứng thông tin, không nên lượm lặt tin tức, rồi đưa trên tường nhà mình một cách vô trách nhiệm”.

Nguyễn Chánh Đại bày tỏ: “Để tận dụng những lợi ích to lớn qua MXH, các bạn nên theo dõi các trang, nhóm, tài khoản nổi tiếng, có uy tín, hạn chế tham gia các nhóm rác. Khi xem được thông tin nào đó trên MXH, các bạn cần tham khảo ý kiến từ cha mẹ, thầy cô để kiểm tra tính chính xác. Như vậy, MXH mới thật sự có ích, giúp bổ sung tri thức hằng ngày”.

ĐỖ VĂN