(CTO) - Các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng TP Cần Thơ ghi nhận, hằng năm vào thời điểm mùa nước nổi ở miền Tây, trẻ nhỏ bị rắn cắn nhập viện có xu hướng gia tăng. Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo gia đình có trẻ nhỏ cần quan tâm ngăn ngừa nguy cơ trẻ bị rắn cắn từ môi trường sống xung quanh.

Đồng thời, khi không may bị rắn cắn, cần xử trí đúng cách, đưa trẻ đến ngay bệnh viện để được cứu chữa kịp thời, tránh những biến chứng có thể đe dọa tính mạng.  

Thời điểm này hằng năm, Bệnh viện Nhi đồng TP Cần Thơ tiếp nhận nhiều trẻ bị rắn cắn. Ảnh Bệnh viện cung cấp

BS CKI Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó Trưởng Khoa Cấp cứu Bệnh viện Nhi đồng TP Cần Thơ cho biết, ngày 29-9, Khoa Cấp cứu bệnh viện đã tiếp nhận cùng lúc 3 trẻ bị rắn cắn. Cả 3 trường hợp đều bị rắn lục xanh đuôi đỏ cắn, có biến chứng rối loạn đông máu, phải truyền huyết thanh kháng nọc rắn.

BS Trọng Nghĩa khuyến cáo đến phụ huynh những điều cần làm và không nên làm khi trẻ nhỏ nói riêng, mọi người nói chung bị rắn cắn:

Những điều cần làm

Trước hết, người lớn cần trấn an trẻ. Khi bị rắn cắn, trẻ có thể hoảng sợ, lo lắng làm tăng nhịp tim, tăng phát tán nọc độc rắn.

Tuyệt đối không để nạn nhân tự đi lại. Người sơ cứu thực hiện bất động chân hoặc tay trẻ bị rắn cắn bằng nẹp. Dùng nẹp cứng để cố định chân, tay bị cắn. Nẹp có tác dụng làm cho bệnh nhi không tự vận động được chi đó và giúp hạn chế sự di chuyển của nọc rắn. Có thể băng ép với lực vừa phải để ngăn nọc độc phát tán (tránh băng quá chặt gây tắc luôn động mạch).

Trên đường đưa trẻ đến cơ sở y tế, cần để vùng vết thương bị rắn cắn thấp hơn vị trí của tim. Nếu ở chân, tay thì có thể để thõng tay hoặc chân... để hạn chế nọc rắn di chuyển về tim và tuần hoàn trung tâm.

Trẻ bị rắn cắn cần được đưa đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Bất cứ trường hợp nào bị rắn cắn, ngay cả khi xác định là rắn lành, trẻ đều cần được xử trí và theo dõi tại bệnh viện như rắn độc cắn, ít nhất trong 12 giờ đầu. Sau 24 giờ, việc điều trị kém hiệu quả hoặc không có hiệu quả.

Những điều không nên làm

Không nên băng garo sau khi trẻ bị rắn cắn vì cột chặt có thể làm máu không đến được vị trí đã bị buộc khiến phần này dễ hoại tử. Khi bác sĩ tháo băng garo ra thì chất độc sẽ cùng lúc ùa về tim khiến bệnh nhân vào cơn sốc, có thể tử vong lập tức.

Không chích, rạch, châm, chọc tại vùng vết cắn: Các biện pháp này không có lợi ích mà còn gây hại thêm cho bệnh nhân, làm cho nọc độc vào hệ tuần hoàn nhanh hơn vì gây rách và tổn thương thêm trong quá trình chích rạch.

Không hút nọc độc: Hành động này không có tác dụng, do khi rắn cắn, nọc độc được đưa vào cơ thể theo cơ chế khuếch tán theo mạch máu, việc hút không hiệu quả mà còn gia tăng nguy cơ nhiễm trùng, chảy máu…

Không được đắp các loại lá cây, các bài thuốc dân gian không rõ nguồn gốc lên vết cắn vì nguy cơ nhiễm trùng và làm chậm trễ việc chuyển bệnh nhi đến bệnh viện để được chỉ định sử dụng huyết thanh kháng nọc rắn kịp thời.

Nếu rắn đã chết hoặc bắt được rắn phải đem theo cùng với bệnh nhân đến bệnh viện để bác sĩ nhận dạng. Ngoài ra, người nhà có thể quan sát đặc điểm nhận dạng của rắn (màu da, hình dạng đầu, đuôi, vãy rắn…) để báo cho bác sĩ điều trị.

Bác sĩ cảnh báo nguy cơ trẻ bị rắn cắn mùa nước nổi. Ảnh Bệnh viện cung cấp

Phòng ngừa rắn cắn

BS Trọng Nghĩa cho biết, qua khai thác bệnh sử ghi nhận các bé bị rắn cắn khi ra vườn chơi hoặc rắn bò vào nhà cắn trẻ trong lúc đang sinh hoạt. Do đó phụ huynh cần chú ý để phòng ngừa rắn cắn:

Giữ vệ sinh nhà cửa, phát quang bụi rậm, dọn dẹp quanh vườn, quanh nhà, đặc biệt trong mùa mưa, nước lên.

Ngủ giăng mùng, tấn kín mí mùng, đặc biệt ở vùng có rắn.

Khi đi làm vườn, đi đêm hoặc đi qua khu vực có nhiều cây cối rậm rạp, cần mang giày, ủng, bao tay phòng hộ. Khi phát hiện rắn trong nhà, không nên tự bắt mà gọi người đến hỗ trợ.

Dạy trẻ nhận biết và cảnh giác với rắn, không đùa giỡn hoặc lại gần rắn. Đặc biệt rắn lục sãi cổ đỏ hay được gọi là rắn hoa học trò, hiện chưa có huyết thanh giải độc rắn này.

Gia đình cần chủ động dọn dẹp nơi trú ẩn của rắn như đống củi, lá khô, rác vườn và bịt kín các khe hở quanh nhà.

THU SƯƠNG