Chương trình cùng nông dân bảo vệ môi trường do Cục Bảo vệ thực vật (BVTV) thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Trung tâm BVTV phía Nam, 22 Chi cục Trồng trọt và BVTV phía Nam phối hợp Tập đoàn Lộc Trời thực hiện từ vụ đông xuân 2012-2013.

Vỏ bao bì thuốc BVTV được thu gom, tập kết tại xã Trường Long (huyện Phong Điền, TP Cần Thơ) để chuẩn bị đưa lên xe chuyên dụng chở đi tiêu hủy.

Hiệu quả 

Theo Ban điều hành Chương trình cùng nông dân bảo vệ môi trường, trong giai đoạn I (2012-2017), chương trình đã đạt được rất nhiều thành công trong việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, hướng dẫn nông dân từ khâu sử dụng nông dược an toàn hiệu quả cho đến khâu tiêu hủy vỏ bao bì thuốc BVTV và góp phần tạo cảnh quan tươi đẹp, an toàn ở nông thôn. Ở giai đoạn II (2017-2022), từ vụ đông xuân 2017-2018, Chương trình đã vận động và thu hút 18 đơn vị, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thuốc BVTV tham gia. Đến vụ đông xuân 2018-2019, Chương trình đã mở rộng với sự tham gia của hơn 50 công ty, nhà máy kinh doanh và sản xuất thuốc BVTV trên lãnh thổ Việt Nam. Trong 7 năm qua, Chương trình đã vận động bà con nông dân thu gom hơn  60,76 tấn bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng và đem tiêu hủy tại nhà máy Insee Ecocycle Việt Nam; hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả và áp dụng “công nghệ sinh thái” vào đồng ruộng...

Trong 6 tháng đầu năm 2019, Chương trình đã phát 21.500 bao chứa chuyên dụng, xây thêm 105 hố chứa bao bì thuốc BVTV sau sử dụng, tổ chức 190 cuộc tập huấn cho 6.189 nông dân trong và ngoài mô hình điểm. Các địa phương đã phát 6.725 tờ rơi và dán  332 poster thông tin về chương trình tại các địa điểm tập huấn. Trong đợt thu gom bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng lần thứ 1 năm 2019 diễn ra từ ngày 22 đến 27-7-2019 tại 22 tỉnh, thành phía Nam từ Ninh Thuận đến Cà Mau, dự kiến thu gom hơn 15,75 tấn bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng và vận chuyển về nhà máy tiêu hủy an toàn, không ảnh hưởng đến môi trường.

Tiếp tục phát huy

Năm 2019, Chương trình sẽ tiến hành 2 đợt thu gom, xử lý vỏ bao bì thuốc BVTV gồm đợt 1 vào tháng 7-2019 và đợt 2 vào tháng 12-2019. Bên cạnh đó, Chương trình tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV đúng cách và hỗ trợ thực hiện các mô hình thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV trong sản xuất các loại nông sản chủ lực tại các địa phương như: lúa, rau màu, cây ăn trái.

Theo ông Lê Văn Thiệt, Phó Cục trưởng Cục BVTV, Trưởng Ban Điều hành Chương trình cùng nông dân bảo vệ môi trường, dân số nước ta ngày càng tăng, lượng rác thải ra môi trường ngày càng nhiều, trong đó có một lượng lớn rác thải từ sản xuất nông nghiệp. Trong 5 năm gần đây, mỗi năm nước ta sử dụng khoảng 100.000 tấn thuốc BVTV, trong đó vỏ bao bì chiếm khoảng 10-15%. Như vậy, mỗi năm chúng ta thải ra ít nhất khoảng 10.000 tấn vỏ bao bì thuốc BVTV, trong khi lượng bao bì đã được thu gom và xử lý còn hạn chế. Do vậy, rất mong Chương trình cùng nông dân bảo vệ môi trường tiếp tục có sức lan tỏa mạnh và huy động được tất cả các địa phương trong nước và cả cộng đồng xã hội cùng tham gia để đạt được nhiều kết quả tốt hơn trong bảo vệ môi trường. Chúng tôi dự kiến tới đây Chương trình không chỉ được thực hiện tại các tỉnh, thành phía Nam mà sẽ mở rộng ra miền Trung và các tỉnh, thành phía Bắc.

Ông Nguyễn Văn Sơn, Quyền Chủ tịch Hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc BVTV Việt Nam cho biết, đến nay đã có doanh nghiệp thành viên của Hội tham gia Chương trình cùng nông dân bảo vệ môi trường. Các doanh nghiệp không chỉ đóng góp về kinh phí, nhân lực tham gia thu gom tiêu hủy bao bì thuốc BVTV mà còn tập huấn cho nông dân sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, góp phần bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng và hướng đến mục tiêu sản xuất sản phẩm an toàn. Hội rất mong các đơn vị, doanh nghiệp, các cơ quan có trách nhiệm cùng chung tay để chương trình được phát triển lan rộng ra toàn quốc.

Theo ông  Phạm Trường Yên, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT TP Cần Thơ,  thời gian qua Sở cũng đã phối hợp với Cục BVTV thực hiện Chương trình cùng nông dân bảo vệ môi trường và phối hợp các đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức hội, đoàn thực hiện nhiều hoạt động liên quan đến bảo vệ môi trường.  Bước đầu, Chương trình tại Cần Thơ đã tập huấn cho gần 12.000 nông dân và in ấn hơn 6.700 tờ rơi, poster về sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả, bảo vệ môi trường. Thành phố cũng đã xây dựng 17 hố, 109 bồn chứa rác thải vỏ bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng, với tổng khối lượng được thu gom và tiêu hủy 5,7 tấn.

Những năm qua, bên cạnh việc thúc đẩy phát triển nhanh, toàn diện nông nghiệp và nông thôn theo hướng hiện đại, xanh, sạch, đa dạng và bền vững, TP Cần Thơ luôn quan tâm bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ sức khỏe con người. Ngành nông nghiệp cùng các sở, ngành chức năng và địa phương  đã tích cực thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức và hành động của người dân về bảo vệ môi trường. Qua đó, nhiều nông dân đã và đang tích cực tham gia hưởng ứng các hoạt động bảo vệ môi trường như: thực hiện thu gom, xử lý các loại rác trong sản xuất nông nghiệp; trồng cây xanh; chống rác thải nhựa… Trong sản xuất, ngành nông nghiệp cũng tích cực khuyến khích, hỗ trợ người dân sản xuất theo các tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt và tăng cường ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, hướng đến sản xuất sạch, tăng trưởng xanh, bền vững.

Bài, ảnh: Khánh Trung