Đối với Mike Smith, Facebook là một “diễn đàn” để giao tiếp tự do với bạn bè trực tuyến. Trong phạm vi của mạng giới hạn truy cập nhưng khổng lồ này, kỹ sư phần mềm âm nhạc từ San Francisco tin rằng ông có thể kiểm soát những gì được đăng tải về mình bằng cách đơn giản là nhã nhặn yêu cầu bạn bè gỡ bỏ những hình ảnh xấu nếu có. Tuy nhiên, trên Web mở rộng tồn tại một môi trường khắc nghiệt hơn. Những hình ảnh lọt ra ngoài “các bức tường” của Facebook hay những mạng khép kín tương tự có thể được các máy tìm kiếm lập chỉ mục và trở nên gần như không thể xóa sạch.

Smith nói: “Tôi không muốn quảng cáo cuộc sống của tôi. Nhưng họ của tôi là Smith khá phổ biến, nên có thể ẩn danh. Không ai có thể tìm thấy tôi”. Đối với những người kém may mắn hơn, một hình ảnh xấu có thể trở thành một “vết xăm” không mong muốn. Khi các phần mềm ngày càng phát triển, nhiều dữ liệu hơn có thể được tách từ những hình ảnh đó một cách dễ dàng.

Một bức ảnh số cũng giống như củ hành, và những tiến bộ trong kỹ thuật đọc, quét có thể giúp “lột” các lớp ảnh để trích xuất thông tin từ hình ảnh. Mỗi lớp của một bức ảnh kỹ thuật số thường chứa dữ liệu về nơi và thời điểm chụp ảnh. Thuật toán máy tính phát triển nhanh chóng có thể giải thích cái gì hoặc là ai đang ở trong khung hình.

Theo Trung tâm nghiên cứu Pew, hơn một nửa số người dùng trực tuyến đã tải ảnh lên để chia sẻ với người khác, 55% trong tháng 11-2010 so với 46% hồi tháng 7-2008. Số lượng ảnh đang tăng lên rất nhanh và trở thành một tính năng trọng tâm cho mạng xã hội. Khi tính năng xác định vị trí ngày càng gần gũi hơn với người dùng qua điện thoại thông minh, rất có khả năng ngày càng nhiều dữ liệu GPS sẽ phổ biến tràn lan.

Hơn thế nữa, công nghệ mới, với giao diện ngày càng đơn giản và mạnh hơn, đang vượt qua khả năng kiểm soát của người dùng. Trong khi chúng ta đang cố gắng xem xét liệu có đúng khi đánh dấu một người bạn hơi giống trong một bức ảnh Facebook, thì các kỹ sư phần mềm đã đi trước một bước. Face.com đã tung ra một ứng dụng mang tên Photo Finder, có chức năng tìm kiếm các khuôn mặt giống nhau trong những bức ảnh trên Facebook nhằm tìm ra ảnh của một người chưa được đánh dấu bằng tay. Các máy tính của công ty đã quét 23 tỉ bức ảnh của người dùng cài đặt ứng dụng và cho phép người dùng nhìn vào những bức ảnh của họ và ảnh từ bạn bè. Gil Hirsch, giám đốc điều hành của Face.com, cho biết phần lớn những bức ảnh của người dùng nằm sau “cánh cửa khép kín” của một mạng xã hội, nhưng không phải không có các bức ảnh bị “lọt” ra ngoài thế giới Web mở rộng.

Chẳng hạn, nếu một người dùng chụp một tấm ảnh tại văn phòng của họ có danh thiếp hay bao thư với địa chỉ nhà hoặc thông tin nhạy cảm khác nhìn thấy được ở phía sau. Evernote, ZoomReader và nhiều công ty khác sẽ có khả năng xử lý ảnh thích hợp để nhận dạng chữ trong ảnh.

Ngoài nhiều thông tin cơ bản chứa trong những tập tin ảnh chuẩn, một loại ứng dụng mới có thể ghi nhận thêm các tín hiệu chi tiết về nơi chụp ảnh. Chẳng hạn, một ứng dụng chia sẻ ảnh mới mang tên Color, có thể kích nhiều bộ cảm biến của điện thoại thông minh xác định chính xác hơn bối cảnh chụp ảnh. Ngoài vị trí GPS của điện thoại, Color cũng ghi nhận hướng chụp, âm thanh xung quanh và ánh sáng từ các bộ cảm biến của điện thoại.

Theo một báo cáo của CNN hồi tháng 10-2010, những bức ảnh chia sẻ qua email hay Flickr, Photobucket và các dịch vụ khác có thể chứa thông tin vị trí chính xác, dễ dàng được trích xuất bởi một phần mềm miễn phí rất dễ tìm. AnchorFree, một hãng phần mềm an ninh, đang dự định trong 6 tháng tới sẽ cung cấp một tính năng có thể tự động gỡ bỏ dữ liệu GPS từ ảnh trước khi chúng được gởi qua Web. Người dùng điện thoại thông minh cũng nên vô hiệu hóa chức năng đánh dấu vị trí trong phần thiết lập trên điện thoại của họ.

LÊ PHI (Theo CNN)