20 năm qua, TP Cần Thơ kiên định thực hiện mục tiêu giảm nghèo, đảm bảo an sinh và tiến bộ, công bằng xã hội. Các chính sách, dự án Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững (chương trình GNBV) được triển khai đồng bộ, thiết thực. Qua đó, thể hiện ý chí và quyết tâm GNBV “không để ai bị bỏ lại phía sau”…

Lễ trao tặng nhà Chữ thập đỏ cho hộ gặp khó khăn về nhà ở, phường Trường Lạc, quận Ô Môn.

Nhiều chính sách trợ giúp

Thực hiện Chương trình GNBV, huyện Cờ Ðỏ đã vận động hỗ trợ xây dựng và sửa chữa 2.289 căn nhà cho hộ khó khăn về nhà ở, số tiền trên 78 tỉ đồng; mở 265 lớp đào tạo nghề, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 83%, tăng 78,7% so với năm 2004; tỷ lệ lao động có việc làm sau đào tạo đạt trên 80%. Quỹ học bổng Hà Huy Giáp đã hỗ trợ 12.050 học sinh, sinh viên khó khăn, số tiền trên 12,1 tỉ đồng. Huyện nỗ lực giải quyết việc làm trên 5.000 lao động/năm. Bên cạnh triển khai các chương trình tín dụng chính sách trợ giúp các đối tượng phát triển sản xuất, kinh doanh, tổ chức chính trị - xã hội các cấp trong huyện phối hợp xây dựng các mô hình tạo việc làm, tăng thu nhập tại chỗ, thu hút nhiều lao động tham gia, như: sản xuất lúa giống, nuôi heo sinh sản, đan lục bình, đan dây nhựa, đan lú, may gia công...

Nhờ được thụ hưởng chính sách trợ giúp của Nhà nước, vợ chồng chị Mai Thị Trường, hộ dân tộc Khmer ở ấp Thới Trường 1, xã Thới Xuân, đã nỗ lực vươn lên thoát nghèo. Chị Trường bộc bạch: “Tôi được trợ giúp cất nhà Ðại đoàn kết, giới thiệu vay vốn ưu đãi, hướng dẫn kỹ thuật canh tác; nơi mua phân bón, thức ăn chăn nuôi, tiết kiệm tối đa chi phí sản xuất, kết nối tiêu thụ nông sản. Cả nhà tôi nhắc nhau chí thú làm ăn, chi tiêu tiết kiệm sẽ khấm khá”.

Phấn khởi với thành quả hoạt động, hỗ trợ nhiều phụ nữ dân tộc Khmer thoát nghèo, tiến bộ, chị Sơn Thị Lang, Giám đốc Hợp tác xã Làng nghề Cờ Ðỏ, nói: “Hiện nay, Hợp tác xã có 120 xã viên, người lao động nhận gia công sản phẩm thường xuyên. Hầu hết chị em có việc làm, thu nhập ổn định, cải thiện mức sống. Ðồng thời, tích cực hưởng ứng hoạt động Hội Phụ nữ và phong trào tại địa phương”. Qua khảo sát, năm 2004, huyện Cờ Ðỏ có 4.911 hộ nghèo, tỷ lệ 24,05%; 6.139 hộ cận nghèo, tỷ lệ 30,06%. Cuối năm 2023, huyện còn 31 hộ nghèo, tỷ lệ 0,1%; 489 hộ cận nghèo, tỷ lệ 1,61%.

Bồi hồi nhớ lại khoảng thời gian 8 năm trước, vượt qua ca phẫu thuật tim “thập tử nhất sinh”, đến khi sức khỏe dần bình phục, chị Trương Thị Ức ở khu vực Phúc Lộc 3, phường Thạnh Hòa, quận Thốt Nốt càng thấm thía tình làng nghĩa xóm, sự quan tâm của địa phương đối với gia đình. Không chỉ được vay vốn ưu đãi để mướn đất trồng hẹ, mở tiệm bán điểm tâm sáng, các con chị Ức được trợ giúp giới thiệu việc làm thời vụ, tăng thu nhập. Niềm hạnh phúc nhân lên khi năm 2022, gia đình chị được địa phương tặng nhà Ðại đoàn kết và xét thoát nghèo. Chị Ức bày tỏ: “Giờ mọi việc cơ bản ổn thỏa, vợ chồng tôi tiếp tục được vay vốn làm ăn, quyết tâm vươn lên khấm khá...".

Từ năm 2011-2023, quận Thốt Nốt quan tâm thực hiện kịp thời, đầy đủ các chính sách an sinh xã hội theo quy định, trong đó, có chính sách, dự án trợ giúp hộ nghèo, cận nghèo như: xây dựng và sửa chữa 1.884 căn nhà, số tiền trên 39,8 tỉ đồng; cấp 95.640 lượt thẻ bảo hiểm y tế, số tiền trên 57 tỉ đồng; phát vay trên 798 tỉ đồng, giúp trên 29.000 lượt hộ phát triển sản xuất, mua bán nhỏ… Ðầu năm 2011, toàn quận có 2.894 hộ nghèo, tỷ lệ 7,67%. Ðến cuối năm 2023, quận có 194 hộ nghèo, tỷ lệ 0,46%; có 6 khu vực không còn hộ nghèo và 2 khu vực không còn hộ cận nghèo.  

20 năm qua, thành phố đẩy mạnh thực hiện các chính sách trợ giúp hộ nghèo, cận nghèo, như: trợ giúp về nhà ở trên 22.200 lượt hộ; cấp thẻ bảo hiểm y tế trên 1.115.800 lượt người; trên 7.497 tỉ đồng vốn ưu đãi trợ giúp phát triển sản xuất, mua bán nhỏ; trợ giúp giáo dục trên 304.530 lượt học sinh; duy trì 31 mô hình sinh kế, giảm nghèo hiệu quả… Các ngành, các cấp hội, đoàn thể phối hợp vận động, lồng ghép trợ giúp hộ nghèo, cận nghèo, khó khăn, số tiền trên 1.220 tỉ đồng... 

Người dân phường Ba Láng, quận Cái Răng vay vốn ưu đãi trồng rau màu, tăng thu nhập.

Kiên định mục tiêu giảm nghèo bền vững

Trải qua 20 năm, Chương trình GNBV của thành phố đã đạt thành quả đáng khích lệ. Giai đoạn 2006-2010, thực hiện chuẩn nghèo mới, thành phố có 25.661 hộ nghèo, tỷ lệ 10,46%. Cuối năm 2010, giảm còn 13.563 hộ nghèo, tỷ lệ 4,63% (giảm 5,83% so với đầu giai đoạn). Giai đoạn 2011-2015, thành phố có 22.975 hộ nghèo, tỷ lệ 7,84%. Cuối năm 2015, giảm còn 9.000 hộ nghèo, tỷ lệ 3% (giảm 4,84% so với đầu giai đoạn). Giai đoạn 2016-2020, thực hiện chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều, thành phố có 16.165 hộ nghèo, tỷ lệ 5,12%. Cuối năm 2020, giảm còn 2.901 hộ nghèo, tỷ lệ 0,8% (giảm 4,32% so với đầu giai đoạn). Giai đoạn 2021-2025, thành phố có 2.901 hộ nghèo, tỷ lệ 0,8%. Cuối năm 2023, giảm còn 764 hộ nghèo, tỷ lệ 0,21%; 5.888 hộ cận nghèo, tỷ lệ 1,59%. Nhờ vận dụng linh hoạt các chính sách, giải pháp, 20 năm qua, toàn thành phố có 398.245 lượt hộ nghèo, cận nghèo vươn lên thoát nghèo bền vững.

Những con số trên ghi nhận thành quả giảm nghèo 20 năm của toàn thành phố. Hầu hết quận, huyện tích cực hưởng ứng, thực hiện nhiều hoạt động, giải pháp thiết thực, phù hợp đời sống người dân. Quận Ninh Kiều phát huy thế mạnh giới thiệu người lao động vào làm việc tại cơ sở kinh doanh, dịch vụ trên địa bàn; hỗ trợ vốn vay để hộ mua bán nhỏ ổn định thu nhập. Quận Thốt Nốt quan tâm phân tích nguyên nhân nghèo từng hộ, nâng cao vai trò, trách nhiệm cán bộ ngành, đoàn thể nhận “đỡ đầu”, đảm bảo hộ nghèo sớm ổn định cuộc sống, thoát nghèo. Huyện Cờ Ðỏ triển khai hiệu quả chính sách dạy nghề ngắn hạn gắn với giải quyết việc làm tại chỗ cho người nghèo, lao động mất việc. Huyện Thới Lai xây dựng và duy trì các mô hình sinh kế, giảm nghèo tại các xã, thị trấn, như: may gia công, chằm nón lá, đan cần xé, đan dây nhựa. Ðồng thời, hỗ trợ dạy nghề, vay vốn, ký kết bao tiêu sản phẩm đầu ra, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho nhiều lao động...  

Ban chỉ đạo chương trình GNBV thành phố hoạch định mục tiêu và các giải pháp thực hiện hiệu quả chính sách giảm nghèo từng giai đoạn, từng năm, phù hợp từng đối tượng thụ hưởng, tiếp cận; tích cực tác động trực tiếp làm thay đổi cơ bản đời sống hộ nghèo. Các ngành, các cấp đẩy mạnh truyền thông, vận động người nghèo phát huy ý thức tự lực cánh sinh, vận dụng linh hoạt, sáng tạo sự hỗ trợ của Nhà nước như cơ hội vươn lên, không thụ động trông chờ sự giúp đỡ hay vận may. Ðồng thời, biểu dương, khen thưởng những gương điển hình vượt khó, thoát nghèo cũng như nhân rộng những mô hình sinh kế, giảm nghèo hiệu quả.

Năm 2024, thành phố tiếp tục thực hiện phong trào thi đua “Cần Thơ chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau và công tác an sinh xã hội” giai đoạn 2021-2025; Nghị quyết số 12/2023/NQ-HÐND quy định chính sách hỗ trợ hộ nghèo thoát nghèo bền vững giai đoạn 2024-2025 gồm hỗ trợ nhà ở, nước, điện sinh hoạt, nhà tiêu hợp vệ sinh. Ðồng thời, thực hiện các chỉ tiêu giải quyết mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản về đào tạo nghề, việc làm, nhà ở; các chính sách, dự án giảm nghèo trợ giúp vốn vay, y tế, nhà ở, giáo dục; đa dạng hóa sinh kế, phát triển sản xuất nông nghiệp, giáo dục nghề nghiệp, cải thiện dinh dưỡng, truyền thông… Qua đó, thành phố phấn đấu đến cuối năm 2024 giảm ít nhất 219 hộ nghèo; tỷ lệ hộ nghèo còn 0,15%...

Bài, ảnh: ANH PHƯƠNG