Đối với quan điểm cứng rắn của Tokyo, Trung Quốc lặp lại giọng điệu phản đối khi mô tả Sách trắng Quốc phòng 2015 vừa được Nhật Bản công bố hôm 21-7 là "sai lầm và thâm hiểm", là "cường điệu mối đe dọa quân sự từ Trung Quốc", làm dấy lên căng thẳng giữa hai cường quốc châu Á.

Như tin đã đưa, với nội dung dài hơn 400 trang, Sách trắng Quốc phòng Nhật Bản đề cập một loạt các mối đe dọa toàn cầu, nhấn mạnh môi trường an ninh xung quanh đang ngày càng nghiêm trọng mà nổi bật là sự phát triển của quân đội Trung Quốc cùng những động thái của nước này trên Biển Hoa Đông và Biển Đông. Đặc biệt, Tokyo còn kêu gọi Bắc Kinh chấm dứt việc xây dựng các giàn khoan dầu và khí đốt gần khu vực tranh chấp giữa hai nước ở Biển Hoa Đông do lo ngại hoạt động thăm dò của Trung Quốc có thể mở rộng xâm nhập lãnh thổ Nhật Bản.

Đáp lại, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng trong tuyên bố trên trang web của Bộ Ngoại giao nước này cuối ngày 21-7 cáo buộc Sách trắng Quốc phòng Nhật Bản "chối bỏ sự thật, đưa ra những lời nhận xét vô trách nhiệm" về sự phát triển quân sự cùng các hoạt động hàng hải "thông thường" của Trung Quốc, cố tình khuấy động căng thẳng và gắn mác "mối đe dọa Trung Quốc" nhằm bôi nhọ Bắc Kinh.

Đại diện ngoại giao Trung Quốc trơ trẻn cho rằng các dự án cải tạo, bồi đắp trái phép trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam mà nước này đang tiến hành "hoàn toàn trong phạm vi chủ quyền" của Trung Quốc, "không tác động cũng không nhằm vào bất cứ quốc gia nào". Thậm chí, ông Lục "tố ngược" Nhật Bản "cố tình can thiệp vấn đề Biển Đông, kích động căng thẳng".

Trước phản ứng của Bắc Kinh, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Gen Nakatani cho rằng vấn đề thiếu minh bạch trong an ninh quân sự cùng với sự phát triển của quân đội Trung Quốc mới là mối quan tâm của cộng đồng quốc tế, của các nước trong khu vực nói chung và Tokyo nói riêng. Phát biểu trong cuộc họp báo sau khi Sách trắng Quốc phòng được công bố, ông Nakatani còn nhấn mạnh việc theo dõi chặt chẽ tình hình hiện nay chính là điều Tokyo cần phải làm.

Trong khi đó, dư luận quốc tế tiếp tục bày tỏ quan ngại trước khả năng Trung Quốc thành lập Vùng Nhận dạng Phòng không (ADIZ) trên Biển Đông như đã từng đơn phương áp đặt ở Biển Hoa Đông hồi năm 2013. Ngay cả học giả có tiếng ở Trung Quốc cũng kêu gọi chính phủ của ông không nên tuyên bố ADIZ. Chủ tịch Viện Nghiên cứu Quốc gia về các vấn đề Biển Đông ở Trung Quốc Wu Sichun cho rằng Bắc Kinh nên tránh đơn phương tuyên bố ADIZ trên Biển Đông để không làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.

Phát biểu của ông Wu được đưa ra tại Hội thảo thường niên lần thứ 5 về Biển Đông của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Thủ đô Washington (Mỹ) hôm 21-7. Theo đó, Wu đề ra danh sách những hành động "nên và không nên" cho cả Mỹ lẫn Trung Quốc nhằm kiềm chế và giảm căng thẳng ở Biển Đông. Một số đề xuất cụ thể bao gồm Trung Quốc không nên thiết lập ADIZ, tôn trọng quyền tự do hàng hải đồng thời đẩy nhanh tiến độ xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử (COC) ở Biển Đông với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

MAI QUYÊN
(Theo Reuters, CSIS, Brisbane Times, Japan Times, Xinhua)